Thế giới
20/12/2015 19:04Lập vùng cấm bay, Putin buộc Mỹ nhảy theo “vũ điệu Nga”
Mỹ đã phải dừng toàn bộ các chuyến oanh tạc của máy bay có người lái ở vùng trời phía bắc Syria, nơi các hệ thống phòng không Nga án ngữ.
Ngày 19-12, hãng tin Mỹ Bloomberg đã bình luận rằng, Washington sợ các hệ thống tên lửa phòng không mà Nga mới điều đến Latakia để bảo vệ không phận phía bắc Syria (giáp với phía nam Thổ Nhĩ Kỳ) và chấp nhận luật chơi của Nga ở khu vực này là “cấm bay vô tổ chức”.
Bài viết cho biết, từ khi Nga điều chuyển các hệ thống phòng không tầm cao, tầm xa tối tân là S-400 và hệ thống phòng không tầm trung Buk đến triển khai xung quanh sân bay Hmeymim-Latakia, không quân Mỹ chấm dứt các phi vụ oanh tạc của máy bay có người lái ở miền bắc Syria.
Bài viết của Bloomberg bình luận rằng, Liên minh phương Tây đã phải đối mặt với những thách thức mới trong cuộc chiến chống "Nhà nước Hồi giáo" IS, vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi Su-24 của Nga đã mang lại hậu quả quá lớn đối với Mỹ, tạo cớ cho Moscow triển khai đủ loại tên lửa phòng không ở Syria.
Các chuyên gia quân sự Mỹ cho rằng, Washington đã buộc phải ngừng tất cả các chuyến bay quân sự ở miền bắc Syria vì lo ngại những tổ hợp tên lửa S-400 và "Buk" (NATO: SA-17) mà Nga mới điều chuyển thêm đến áp sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong nội bộ chính giới cấp cao Mỹ, các quan chức đang thảo luận về bước đi tiếp theo để đối phó với hành động quân sự của Nga. Tình hình nghiêm trọng đến mức, nếu không giải quyết ngay sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chiến lược chính trị và ngoại giao của Mỹ ở Syria và Trung Đông.
![]() |
Ông Putin đã lập ra một vùng cấm bay ở miền bắc Syria. |
Tướng lĩnh Mỹ nhấn mạnh rằng, tên lửa phòng không của Nga hoàn toàn không thể ngăn chặn bước tiến của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo, bởi IS không hề có không quân. Do đó, hành động của Nga được Mỹ coi là thừa thãi và “hết sức nguy hiểm”
Việc điều chuyển thêm các hệ thống phòng không Buk đã làm phá sản những nỗ lực của liên quân do Mỹ đứng đầu và đặc biệt là Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm hỗ trợ cho lực lượng nổi dậy ở khu vực biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ, ngay sát phía tây sông Euphrates, được mệnh danh là “Ô số 4” (Box 4).
Sau khi các hệ thống này bắt đầu hoạt động, radar của chúng đã quét vào các máy bay Mỹ. Lầu Năm Góc đã buộc phải dừng tất cả các chuyến bay bằng máy bay chiến đấu có người lái, dù vẫn duy trì hoạt động của máy bay không người lái trên không phận “ô số 4”.
Hành động mạnh dạn của Điện Kremlin không chỉ tái lập trật tự quân sự trong khu vực, mà còn áp đặt luật chơi riêng của mình lên Nhà Trắng. Đã đến lúc Moscow lập ra một khu vực phòng không mà ở đó, Nga sẽ cấp phép cho không quân Mỹ được thực hiện các chuyến bay.
![]() |
Nga đã chuyển thêm các hệ thống Buk đến Latakia |
Siết Thổ Nhĩ Kỳ và giành lợi thế trên bàn đàm phán
Cùng lúc, Nga cũng mở rộng quy mô không kích quân khủng bố tại đây, giúp lực lượng trung thành với Tổng thống Bashar al-Assad thu được nhiều chiến thắng quan trọng ở miền bắc và miền trung Syria, giành quyền kiểm soát một vùng chiến trường rộng lớn sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Hôm 25-11, Liên Hiệp Quốc đã công bố hội nghị hòa bình quốc tế về Syria sẽ bắt đầu vào ngày 22-1-2016 tại Geneva. Đây sẽ là cuộc đối mặt đầu tiên giữa chính phủ của Tổng thống Bashar Assad và phe đối lập kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu diễn ra ở Syria hồi tháng 3-2011.
Một số chuyên gia phương Tây nhìn nhận, với việc tăng cường triển khai tên lửa phòng không kết hợp với đẩy mạnh không kích ở miền Bắc Syria, Nga và quân đội Syria đang cố gắng tạo ra những chiến thắng rõ nét trên chiến trường, mở rộng tối đa vùng kiểm soát của quân chính phủ, trước khi bước vào đàm phán.
Quân sự là công cụ không thể thiếu của chính trị và ngoại giao, những thắng lợi trên chiến trường là nền tảng cho những điều kiện trên bàn đàm phán, diện tích kiểm soát thực tế lãnh thổ Syria sẽ là yếu tố mấu chốt để chính quyền của ông Assad nắm ưu thế trong quá trình đàm phán hòa bình.
Cựu đại sứ Mỹ ở Syria Robert Ford cho rằng Nga còn có mục đích khác khi mở rộng chiến dịch quân sự ở miền bắc Syria, đó là gây sức ép lên Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara rất quan tâm đến khu vực biên giới với Syria bởi nước này hỗ trợ các nhóm quân nổi dậy ở Ả Rập Sunni ở đây, đặc biệt là Turkmen.
Cựu Đại sứ Ford cho rằng, Nga đang tìm cách phong tỏa Thổ Nhĩ Kỳ để chặn đường tiếp viện của Ankara cho các nhóm đối lập ở đây và đồng thời bóp nghẹt luôn các nhóm đối lập ôn hòa do Mỹ hậu thuẫn. Điều này sẽ đưa đến những hệ lụy lớn cho kế hoạch lật đổ chính quyền Assad của Nhà Trắng.
Các quan chức Mỹ cũng cáo buộc, với việc máy bay chiến đấu Mỹ ngừng hoạt động tại “Box 4”, Moscow đang tăng cường chiến dịch phong tỏa biên giới phía bắc Syria. Tên lửa Nga bắn phá nhiều phương tiện thương mại di chuyển từ Thổ Nhĩ Kỳ sang, “cản trở dòng cứu trợ nhân đạo từ Thổ Nhĩ Kỳ”!
![]() |
Hệ thống phòng không S-400 triển khai ở sân bay Hmeymim. |
Tại thời khắc quan trọng, khi các vòng đàm phán đang tới gần, Mỹ và các đồng minh có thắng được chính quyền Damascus trên bàn đàm phán hay không phụ thuộc vào khả năng dồn ép lực lượng trung thành với Tổng thống Assad trên chiến trường của liên quân.
Thế nhưng, Lầu Năm góc dường như vẫn phải chấp nhận các máy bay có người lái bị cấm cửa trên vùng trời “Box 4”, còn máy bay không người lái chỉ đảm nhận được vai trò chiến thuật rất hạn chế, thậm chí 12 chiếc F-15 cũng buộc phải điều khỏi ở Thổ Nhĩ Kỳ để tránh nguy cơ xung đột với Nga.
Cựu chuyên gia phân tích tình báo của quân đội Mỹ Matthew McInnis cho biết, tuy Nga vẫn không tuyên bố lập “Vùng phòng không” nhưng trên thực tế ông Putin đã lập hẳn “Vùng cấm bay” và Mỹ đang phải miễn cưỡng làm ngơ trước hiện trạng Moscow gạt không quân nước này ra khỏi không phận Syria.
![]() |
Máy bay chiến đấu Thổ Nhĩ Kỳ đã không dám bay vào Syria. |
Sau khi bắn hạ trên không phận Syria máy bay Su-24 của Nga vào ngày 24-11, các chiến đấu cơ Thổ Nhĩ Kỳ đã không dám tiến hành vụ không kích nào ở vùng trời Syria, bởi Nga đã triển khai hệ thống phòng không S-400 "Triumph", Buk, Pantsir-S tại Latakia.
Theo Toàn Thắng (Đất Việt)