Thế giới
04/08/2025 08:10Nga tấn công với số lượng UAV kỷ lục, phòng không Ukraine lao đao
Nga tấn công Ukraine với số lượng UAV kỷ lục
Số liệu do Không quân Ukraine công bố cho thấy, tổng cộng 6.297 UAV tầm xa đã được Nga triển khai trong tháng 7, tăng gần 16% so với tháng 6. Riêng các UAV Shahed, loại được sử dụng phổ biến trong các cuộc tấn công đã lên tới 6.129 chiếc, gấp 14 lần so với cùng kỳ năm ngoái (423 chiếc), Kyiv Independent cho hay.

Người phát ngôn Không quân Ukraine - ông Yurii Ihnat cho biết, con số trên chỉ là ước tính và số UAV thực tế có thể còn cao hơn. Đêm 9/7 được ghi nhận là một trong những đợt tấn công dữ dội nhất, khi lực lượng Nga đồng loạt phóng 741 UAV và mồi nhử vào khu vực miền Tây Ukraine - nhiều hơn cả tổng số UAV Nga sử dụng trong toàn bộ tháng 7 năm ngoái.
Sự việc xảy ra chỉ 1 ngày sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Washington sẽ hỗ trợ Ukraine bằng việc cung cấp thêm "vũ khí phòng thủ". Ông Trump cũng thông báo rằng các đồng minh châu Âu sẽ tài trợ cho hệ thống phòng không Patriot do Mỹ sản xuất, đồng thời nhấn mạnh: “Họ (Ukraine - ND) đang bị tấn công rất nghiêm trọng".
Các cuộc tấn công bằng UAV và tên lửa tiếp diễn tới cuối tháng, trong đó đáng chú ý là vụ tấn công ngày 31/7 vào thủ đô Kiev mà theo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Nga đã sử dụng hơn 300 UAV và 8 tên lửa.
Tháng 6 ghi nhận tổng cộng 5.337 UAV được Nga sử dụng, bao gồm 479 phương tiện được triển khai trong ngày 9/6, ngay trước khi hai bên tiến hành trao đổi tù binh theo thỏa thuận tại Istanbul.
Trong khi đó, các cuộc đàm phán hòa bình vẫn tiếp tục diễn ra tại Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng 7 nhưng chưa đạt được bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn lâu dài nào, trong bối cảnh ông Trump cảnh báo có thể áp đặt thêm các lệnh trừng phạt đối với Nga và các nước tiếp tục nhập khẩu hàng hóa từ nước này.
Cả Nga và Ukraine đều không công bố số liệu chính thức về quy mô các chiến dịch tấn công của mình. Phía Ukraine thường xuyên cập nhật số lượng UAV và tên lửa Nga tấn công mỗi ngày, trong khi Bộ Quốc phòng Nga chủ yếu công bố số UAV của Ukraine bị bắn hạ.
Sát thủ bầu trời của Nga không ngừng cải tiến
Kể từ khi xung đột ở Ukraine nổ ra năm 2022, lực lượng Nga đã điều chỉnh thiết kế và chiến thuật sử dụng UAV, khiến việc đánh chặn chúng trở nên khó khăn hơn. Các UAV hiện nay bay ở độ cao cách mặt đất tới vài km, vượt ngoài tầm bắn hiệu quả của súng máy - một vũ khí thường được sử dụng để phòng không tầm thấp.
Sự thay đổi này khiến Ukraine ngày càng phụ thuộc vào các hệ thống phòng không do Mỹ cung cấp, đặc biệt là tổ hợp tên lửa Patriot được châu Âu tài trợ gần đây.
Nga cũng đang sử dụng đa dạng các loại UAV trên chiến trường Ukraine. Hơn một nửa số UAV có thể mang theo chất nổ để tấn công, trong khi số còn lại được sử dụng làm mồi nhử nhằm làm tiêu hao tên lửa phòng thủ của Ukraine, hoặc đóng vai trò trinh sát để theo dõi vị trí các đơn vị phòng không của đối phương.
Hiện Moscow không có dấu hiệu nào cho thấy họ sẽ giảm nhịp độ tấn công. Giới chức và truyền thông Nga liên tục nhấn mạnh vào năng lực sản xuất UAV ngày càng lớn của nước này. Một phóng sự gần đây trên kênh truyền hình Zvezda đã tiết lộ hoạt động tại nhà máy UAV Geran ở Alabuga (Cộng hòa Tatarstan, Nga), nơi hàng chục UAV đang được lắp ráp và chuẩn bị chuyển giao.
Thiết kế các loại UAV tấn công của Nga cũng liên tục được cải tiến. Thế hệ đầu là các UAV màu xám nhạt, bay thấp và chậm, mang đầu đạn nổ mạnh hoặc phân mảnh, sử dụng động cơ tua-bin. Gần đây, các biến thể Geran mới được sơn đen, phủ vật liệu tàng hình radar, bay cao và theo lộ trình phức tạp nhằm tránh bị phát hiện. Một số còn được trang bị đầu đạn nhiệt áp, bọc thép và sử dụng động cơ phản lực.
Lực lượng phòng không Ukraine cũng ghi nhận sự xuất hiện của UAV Geran tích hợp hệ thống định vị mục tiêu bằng trí tuệ nhân tạo (AI), làm tăng mức độ nguy hiểm và độ chính xác trong các cuộc tấn công.
Các cảnh báo mới đây từ Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) và Thiếu tướng Christian Freuding của Đức cho thấy Nga có thể đang tiến gần đến khả năng triển khai từ 1.000 đến 2.000 UAV mỗi ngày vào lãnh thổ Ukraine.
Pasi Paroinen, chuyên gia phân tích thuộc nhóm Black Bird tại Phần Lan, nhận định với ABC News rằng việc Nga đạt đến khả năng phóng 1.000 UAV mỗi đêm là “hoàn toàn khả thi”.
Theo các ước tính, chi phí sản xuất nội địa cho mỗi UAV Geran - biến thể mà Nga sử dụng rộng rãi, dao động từ 10.000 - 50.000 USD, cho phép Moscow duy trì cường độ tấn công cao với chi phí tương đối thấp.
Dù các lệnh trừng phạt phương Tây đang gây khó khăn cho việc mua sắm thiết bị quân sự, các linh kiện từ nhiều công ty phương Tây vẫn được tìm thấy trong hàng loạt xác UAV Nga bị bắn hạ.
Bài toán khó của phòng không Ukraine
Chuyên gia Paroinen cho biết việc kết hợp UAV tấn công với UAV mồi nhử tạo ra một “bài toán khó” cho hệ thống phòng không vốn đang bị kéo căng của Ukraine.
“Dù Ukraine vẫn đánh chặn tương đối hiệu quả nhưng họ buộc phải phân tán nguồn lực, đòi hỏi nhiều nhóm phòng không di động hoạt động khắp vùng nông thôn để truy đuổi và tiêu diệt từng chiếc UAV".
Theo chuyên gia Paroinen: “Giới phân tích đều cho rằng đây sẽ là một vấn đề lớn trong thời gian tới và năng lực sản xuất UAV hiện tại của Nga sẽ không biến mất, ngay cả khi giao tranh kết thúc. Điều này sẽ ảnh hưởng lâu dài đến an ninh của cả châu Âu. Moscow đang tiến đến khả năng sản xuất và dự trữ UAV với số lượng cực lớn".
Về phía Ukraine, quốc gia này đã trở thành nhà nhập khẩu vũ khí lớn nhất thế giới trong giai đoạn 2020 - 2024, đồng thời tăng cường chuyển sang mua sắm UAV từ các nhà sản xuất trong nước với số lượng lên tới hàng triệu chiếc để đáp ứng nhu cầu chiến đấu.
Kiev cũng nỗ lực sử dụng UAV để tấn công các cơ sở sản xuất máy bay không người lái nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, hiệu quả của các cuộc tấn công này vẫn còn hạn chế. Trong tháng 7, Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã bắn hạ 3.008 UAV Ukraine, trung bình khoảng 97 chiếc mỗi ngày. Tháng 6 ghi nhận 2.368 UAV bị bắn hạ, tương đương gần 79 chiếc mỗi ngày và tháng 5 là 3.611 chiếc, trung bình 116 chiếc mỗi ngày.
Tuy vậy, theo chuyên gia Paroinen, khả năng làm gián đoạn hệ thống sản xuất UAV của Nga là rất thấp.
“Chúng nằm quá xa tiền tuyến nên Ukraine gần như không có loại vũ khí nào vươn tới được. Có thể có vài UAV tầm xa nhưng để phá hủy một tổ hợp công nghiệp quy mô lớn thì cần nhiều hỏa lực hơn rất nhiều", nhà phân tích này đánh giá.
Theo nhà phân tích Paroinen: “Ngay cả khi phóng hàng trăm UAV và có hàng chục chiếc trúng mục tiêu, việc gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà máy là rất khó và ngay cả khi có thiệt hại, phía Nga cũng có thể khắc phục rất nhanh".
Nguồn: ABC News, Aljazeera