Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 15/8 tại Alaska, nhằm đạt được thỏa thuận chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine.
alaska.jpg
Một nhà thờ Chính thống giáo Nga ở Alaska. (Ảnh: NYT)

Ông David Ramseur, người từng là trợ lý của hai cựu thống đốc Alaska, cho biết bối cảnh của hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump khá phức tạp, do mối quan hệ gần gũi lâu năm giữa người Alaska và người Nga đã thay đổi kể từ khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra.

Alaska có mối liên hệ sâu sắc với Nga về lịch sử và văn hóa, bắt nguồn từ khi Nga đưa quân vào Alaska hồi thế kỷ 18. Kể từ khi Mỹ mua lại vùng đất này năm 1867, các cộng đồng nói tiếng Nga vẫn ở lại đó, dù Alaska đã trở thành một tiểu bang của Mỹ. Các Nhà thờ Chính thống giáo với những mái vòm hình củ hành đặc trưng của Nga hiện diện khắp nơi, từ quần đảo Aleutian xa xôi đến Anchorage - thành phố lớn nhất của Alaska.

“Văn hóa Nga và lịch sử Nga dường như đã ăn sâu vào Alaska. Ở đó có rất nhiều di sản Nga - Mỹ”, GS. Brandon Boylan, công tác tại Đại học Alaska Fairbanks cho biết. Ông là người đã nghiên cứu về vai trò của Alaska trong quan hệ Mỹ - Nga.

Alaska đóng vai trò tiền tuyến phòng thủ tên lửa chống lại Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh. Sau khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, tiểu bang này trở thành nơi tập trung nhiều nỗ lực để củng cố quan hệ giữa Mỹ và Liên bang Nga.

Tuy nhiên, GS. Boylan cho biết cuộc xung đột nổ ra ở Ukraine khiến tình hình thay đổi rất nhiều.

“Nếu căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Nga, tôi nghĩ chúng ta sẽ lại cảm nhận rõ rệt nhất ở Alaska”, GS. Boyland nói.

Theo ông Ramseur, các hoạt động hợp tác về kinh tế và học thuật giữa Alaska và Nga bắt đầu suy yếu từ những năm 2000, trở nên căng thẳng hơn từ khi Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

Năm 2023, hội đồng thành phố Anchorage đã đình chỉ quan hệ "thành phố kết nghĩa" có từ mấy chục năm trước với thành phố Magadan của Siberia vì vấn đề Ukraine. Tuy nhiên, Juneau - thủ phủ của tiểu bang, sau đó đã bỏ phiếu để tiếp tục mối quan hệ hợp tác tương tự với Vladivostok.

Theo GS. Boylan, vị trí của Alaska nằm ở ngã ba châu Á và Bắc Mỹ khiến nơi này trở thành một địa điểm chiến lược cho hoạt động ngoại giao. Năm 2021, chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden có các cuộc hội đàm cấp cao với Trung Quốc tại khách sạn Captain Cook ở Anchorage.

Cửa ngõ ngoại giao

Nhà Trắng chưa xác nhận chính xác địa điểm diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh lần này. Tuy nhiên, Larry Disbrow, một người môi giới bất động sản điều hành dịch vụ cho thuê ngắn hạn tại Anchorage, cho biết ông đã cho mật vụ Mỹ thuê căn nhà 6 phòng ngủ để tổ chức cuộc họp.

Thị trưởng Anchorage Suzanne LaFrance cho biết trong cuộc phỏng vấn cuối tuần qua, rằng bà chưa nhận được bất kỳ thông tin nào cho thấy thành phố của bà sẽ tổ chức cuộc gặp giữa ông Trump và ông Putin.

"Việc đón tiếp các nhà lãnh đạo không phải là điều bất thường đối với chúng tôi ở Alaska. Việc được chọn là nơi diễn ra các hoạt động ngoại giao đã trở thành một phần lịch sử của chúng tôi, vì chúng tôi là ngã tư của thế giới", bà LaFrance cho biết.

Ông Trump đã đến thăm Alaska ít nhất 5 lần kể từ khi nhậm chức năm 2017, chủ yếu đến căn cứ liên hợp Elmendorf-Richardson ở Anchorage. Cuộc gặp với ông Putin sẽ là chuyến công du chính thức đầu tiên của ông Trump đến tiểu bang này kể từ khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai.

Cơ quan lập pháp và thống đốc của tiểu bang – đều là người của đảng Cộng hòa, công khai hoan nghênh việc chọn tiểu bang này làm nơi tổ chức cuộc gặp giữa ông Trump và ông Putin.

“Trong nhiều thế kỷ, Alaska đã là cầu nối giữa các quốc gia, và ngày nay, chúng tôi vẫn là cửa ngõ cho ngoại giao, thương mại và an ninh tại một trong những khu vực quan trọng nhất trên thế giới”, Thống đốc Mike Dunleavy viết trong bài đăng trên mạng xã hội X.

Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski cho biết dù bà vẫn “rất cảnh giác”, nhưng hy vọng các cuộc đàm phán sẽ giúp chấm dứt cuộc xung đột ở Ukraine.

Theo Bình Giang (Tiền Phong)