Bỏ phố về quê thay vì an cư lạc nghiệp ở TP.HCM

“Với nhiều người, nhà là nơi ‘an cư lạc nghiệp’. Với tôi, nhà là nơi giữ chân mình”, Hà Anh (29 tuổi, phường An Phú, TP.HCM) chia sẻ quan điểm về việc sở hữu bất động sản.

Ở tuổi gần 30, Hà Anh sống trong căn hộ đi thuê giá 7,5 triệu đồng/tháng, chưa từng có ý định mua nhà. Với hơn 10 chuyến du lịch/năm, cô quen thuộc với lối sống “du mục số”, thường tranh thủ vừa đi chơi vừa làm việc từ xa.

Trong 3 năm tới, Hà Anh cũng có ý định chuyển đến thành phố khác, thử môi trường sống mới. Danh sách nơi sống lý tưởng của cô trong tương lai bao gồm Đà Nẵng và Nha Trang.

Bên cạnh Hà Anh, nhiều người trẻ ở các đô thị lớn như Hà Nội hay TP.HCM cũng dần giảm áp lực mua nhà. Họ có kế hoạch sống ở thành phố khác, chuyển về quê nhà hoặc yêu thích lối sống tự do.

Ngoài ra, gánh nặng tài chính đến từ khoản vay mua nhà cũng khiến nhiều người từ bỏ ý định sở hữu bất động sản riêng, không muốn kiệt sức trả nợ, bỏ tiền mua nỗi lo.

Theo Global Property Guide, trong giai đoạn năm 2019-2024, giá bất động sản tại Việt Nam tăng 59%, vượt Mỹ (54%), Australia (49%), Nhật Bản (41%) và Singapore (37%). Đây là mức tăng thuộc nhóm cao nhất thế giới, trong khi thu nhập bình quân tại Việt Nam chỉ tăng 5-7% mỗi năm. Khoảng cách này khiến việc sở hữu nhà trở thành thách thức lớn với thế hệ trẻ.

Trong trường hợp vay mua, họ sẽ phải gánh nợ trong 15-25 năm, hoặc buộc phải cắt giảm mạnh chi tiêu để rút ngắn thời gian trả nợ.

Ông David Jackson, Tổng giám đốc Avison Young Việt Nam, nhận định rằng khác với thế hệ trước, Millennials (sinh năm 1980-1996) và Gen Z (sinh năm 1997-2012) ngày nay ít mặn mà với việc sở hữu nhà ngay từ đầu sự nghiệp. Thay vào đó, họ ưu tiên những hình thức linh hoạt hơn như thuê hoặc sống chung.

Chuyển thành phố, về quê

Giống với Hà Anh, Phước Khánh (31 tuổi, phường Phan Thiết, Lâm Đồng) cho biết không đặt nặng việc sở hữu nhà riêng. Hiện chủ studio chụp hình 31 tuổi vẫn di chuyển giữa TP.HCM và Phan Thiết để làm việc, song phần lớn thời gian sinh sống cùng bố mẹ tại quê nhà.

“Nếu vội vã vay nợ mua nhà thì rất dễ rơi vào áp lực tài chính, nhất là trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn”, anh chia sẻ.

Trước đây, khi còn sống tại TP.HCM, Khánh thuê nhà với chi phí khoảng 5-7 triệu đồng/tháng. Từ đầu năm nay, khi chính thức chuyển về quê, anh không còn tốn khoản tiền này, qua đó giảm đáng kể gánh nặng tài chính.

Trong công việc, anh vẫn thường xuyên di chuyển giữa hai thành phố. Để tiết kiệm chi phí, Khánh sắp xếp công việc theo từng đợt, hạn chế đi lại nhiều lần. Những khi cần lưu lại lâu hơn ở thành phố, anh thường được bạn bè tạo điều kiện cho ở nhờ.

Ở tuổi ngoài 30, Khánh bắt đầu nghiêng về việc gắn bó lâu dài với quê nhà. Anh nhận thấy chi phí sinh hoạt ở quê thấp hơn, song lại mang đến giá trị tinh thần mà thành phố khó có thể có được.

“17h30 ở quê, tôi lái xe trên con đường thênh thang, ngắm mặt trời lặn thấy rất vui vẻ. Còn ở TP.HCM, cùng thời điểm đó chỉ là cảnh kẹt xe”, anh chia sẻ.

Trước đây, Khánh từng chịu áp lực từ bạn bè đồng trang lứa và xã hội vô hình về những cột mốc “chuẩn” của tuổi 30, như mua nhà, sắm ôtô hay thành công trong sự nghiệp. Tuy nhiên, sau nhiều biến cố về sức khỏe và tiền bạc, anh thay đổi cách nhìn, tiếp tục phát triển bản thân nhưng với tâm thế thoải mái hơn.

Những thay đổi trong suy nghĩ của anh đến từ việc quan sát cuộc sống bình yên của người dân quê, họ tụ tập ăn uống, vui vẻ vào cuối tuần dù thu nhập không cao.

Sống chung với gia đình, Khánh thừa nhận có nhiều điểm thuận lợi như nhà cửa rộng rãi, tiện nghi, không lo chuyện ăn uống hay dọn dẹp, lại tiết kiệm đáng kể chi phí. May mắn, bố mẹ anh cũng không gây áp lực chuyện mua nhà.

Từ phía chuyên gia, ông Trần Khánh Quang, Tổng Giám đốc Công ty đầu tư bất động sản Việt An Hòa, khuyên người trẻ nên mua bất động sản khi vốn tự có tương đương 50% trở lên so với tổng giá trị tài sản, không nên phụ thuộc nhiều vào đòn bẩy tài chính. Người trẻ phải tính toán làm sao để tiền lãi vay, tiền gốc phải trả ngân hàng mỗi tháng không vượt quá 50% tổng thu nhập.

Đồng tình, ông Nguyễn Quốc Anh, Phó Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Kinh doanh Batdongsan.com.vn, cũng khẳng định người trẻ không nên sử dụng nhiều đòn bẩy tài chính khi mua bất động sản. Kể cả mua loại hình giá trị nhỏ hay lớn, người trẻ cần so sánh vốn tự có với giá trị tài sản. Vay quá nhiều sẽ tiềm ẩn rủi ro lớn.

Về mặt tâm lý, bà Lê Thị Tình Tuyết, chuyên gia tại Bác sĩ Tâm lý - trang tư vấn và điều trị tâm lý online, khẳng định áp lực tài chính có khả năng gây ra chấn thương tâm lý.

“Nhiều người tin rằng chỉ có tiền mới giúp họ giải quyết vấn đề hiện tại. Trong khi đó, dưới cường độ căng thẳng cao, họ không thể đưa ra những quyết định sáng suốt. Đây là lý do đưa họ đến những hành vi lệch lạc trong chi tiêu hoặc một số quyết định bộc phát, nguy hiểm đến tính mạng”, bà nói.

Không mua nhà thì làm gì?

Chưa có kế hoạch mua nhà trong tương lai gần, Thảo Ly (26 tuổi, phường Vĩnh Tuy, Hà Nội) dùng tiền tiết kiệm cho các mục đích như nâng cao sức khỏe và báo hiếu bố mẹ. Sau khi chứng kiến bạn bè nhập viện từ khi còn trẻ vì “cày cuốc” trả nợ mua nhà, cô gái trẻ cảm thấy lo lắng.

Ly quyết định chi tiền cho các hoạt động thể thao như gym và pilates để cải thiện sức khỏe thể chất. Đối với nữ nhân viên văn phòng, đây là khoản đầu tư xứng đáng, giúp cô duy trì sức bền trên hành trình phát triển sự nghiệp.

“Tôi không muốn thấp thỏm sống trong căn chung cư chưa trả hết nợ với chiếc lưng mỏi và dạ dày đau”, Thảo Ly chia sẻ với Tri Thức - Znews .

Bên cạnh hoạt động thể dục, thể thao, cô cũng đều đặn gửi tiền phụng dưỡng bố mẹ lúc tuổi già. Dù phụ huynh chưa từng hỏi, Ly vẫn cấp dưỡng đầy đủ vì biết bố mẹ không có lương hưu, cần sinh hoạt phí hàng tháng và tiền thăm khám, chữa bệnh.

Ngoài ra, nhân viên văn phòng 26 tuổi cũng gom góp tiền thưởng cuối năm, thưởng dự án, hỗ trợ bố mẹ sửa nhà. Cô cho biết bản thân còn trẻ, dễ dàng thích nghi với mọi không gian sống. Trong khi đó, phụ huynh đều cao tuổi, cần điều kiện sống tốt hơn, không thể ở trong căn nhà ẩm mốc, xuống cấp.

Trong khi đó, Hà Anh lại tập trung đầu tư vào sở thích du lịch, trải nghiệm và hành trình “học, học nữa, học mãi” khi không mua nhà. Cụ thể, cô sẵn sàng chi trả hàng chục triệu đồng mỗi năm cho các khóa học ngoại ngữ, tâm lý và chuyên môn marketing.

Thậm chí, cô còn ấp ủ dự định đi du học thạc sĩ. Cô tin rằng: “Căn nhà là tài sản ngoài thân, nhưng học hành thì ấm vào người”.

Cuộc sống du học không chỉ giúp Hà Anh tích lũy kiến thức, mà còn mở ra cơ hội trải nghiệm nền văn hóa và gặp gỡ con người ở quốc gia khác. Đó chính là cuộc sống giàu trải nghiệm mà cô hướng tới.

Để duy trì lối sống tự do, Hà Anh quyết định mua một số gói bảo hiểm cho bản thân. Đây là phương án phòng thân, tránh gây phiền hà cho gia đình trong các tình huống bất trắc.

Theo cô, một cuộc đời tự do phải dựa trên nền tảng an toàn, vững chắc. Tuy nhiên, đối với Hà Anh, đó không phải một căn nhà.