Cuộc đua viral trên mạng xã hội đang khiến một số doanh nghiệp bất chấp chuẩn mực, gây sốc để nổi bật, nhưng nhận lại là án phạt và hình ảnh tệ hại trong mắt khách hàng.
13-1755056496-cai-ket-dang-sau-tro-dien-canh-nong-cau-view-tren-xe-mercedes.webp
Nam thanh niên tự nhận là người dàn dựng video cặp đôi thân mật trên ôtô. Ảnh cắt từ clip.

Hàng trăm lượt chia sẻ, hàng nghìn bình luận tràn ngập mạng xã hội, nhưng thay vì ủng hộ, phần lớn là chỉ trích gay gắt, lên án nội dung phản cảm. Showroom ôtô cũ ở phường Phủ Lý, tỉnh Ninh Bình, bỗng trở thành tâm điểm của làn sóng phẫn nộ khi tung clip dàn dựng cảnh giống hành vi nhạy cảm giữa một nam tài xế và phụ nữ trên chiếc Mercedes C200 tối 11/8.

Vụ việc không chỉ khiến dư luận bức xúc mà còn buộc cơ quan chức năng phải vào cuộc xác minh, làm rõ. Theo luật sư, người quay clip và cả doanh nghiệp này có thể đối mặt nguy cơ bị xử phạt hàng loạt hành vi vi phạm pháp luật. Chưa biết đoạn video “câu view” ấy có giúp họ bán thêm được chiếc xe nào hay không, nhưng rõ ràng, cái giá phải trả cho việc đánh đổi chuẩn mực và pháp luật để gây chú ý là hình ảnh thương hiệu bị hoen ố, uy tín mất nhiều hơn được.

Trong kỷ nguyên mạng xã hội, nhiều cá nhân và doanh nghiệp xem TikTok, Facebook như “mặt tiền” sống còn để tiếp cận khách hàng. Để nổi bật giữa vô vàn nội dung, không ít người chọn con đường gây sốc, tạo tranh cãi, bất chấp chuẩn mực và giới hạn pháp luật. Nhưng khi đánh cược uy tín bằng tai tiếng, cái giá phải trả thường không chỉ là án phạt, mà còn là hình ảnh bị tổn hại, niềm tin khách hàng mất đi - những thiệt hại khó có thể đo đếm hay khắc phục.

Làm đủ cách để câu view bán hàng

Đầu tháng 3, mạng xã hội lan truyền đoạn video dài khoảng 30 giây ghi lại cảnh 4 thanh niên mặc đồ đen, trùm kín đầu, đeo khẩu trang khiêng quan tài có viết chữ trắng đi nhiều vòng trước khu vực chợ Bến Thành (TP.HCM).

Không chỉ đi trước khuôn viên chợ, nhóm thanh niên còn khiêng quan tài đi lại dưới lòng đường để quay video, gây cản trở, mất an toàn giao thông. Đoạn video ghi lại cảnh tượng nhanh chóng viral với hàng trăm nghìn lượt xem và bình luận tò mò.

Lực lượng chức năng nhanh chóng xác định người đứng sau video là Hồ Ngọc Tuấn (25 tuổi). Tuấn hợp tác với Nguyễn Văn Quyết và Vũ Thị Thanh Xuân (vợ Quyết) để cùng bán hàng quần áo online, đăng video quảng cáo trên kênh TikTok do Tuấn lập ra. Video khiêng quan tài là một trong những sản phẩm nhằm thu hút sự chú ý cho cửa hàng quần áo online này.

13-1755056564-cai-ket-dang-sau-tro-dien-canh-nong-cau-view-tren-xe-mercedes.webp
Nhóm thanh niên gây chú ý khi khiêng quan tài đi lại trước chợ Bến Thành. Ảnh cắt từ clip.

Cũng trong tháng 3, Thành Công (24 tuổi) trở thành tâm điểm bàn luận khi đăng tải video chứa nội dung sai sự thật.

Để thu hút tương tác cho kênh Tiktok "Thành Công MG", phục vụ bán hàng, Công dàn dựng cảnh hai người đàn ông dùng thắt lưng và vật dụng giống dùi cui điện đánh một thanh niên, ghi hình lại và đăng tải với tiêu đề "Hình ảnh được camera ghi lại tại khu tự trị MG Quảng Ninh".

Công phu, tinh vi hơn, một công ty truyền thông đa kênh ở tỉnh Tứ Xuyên (Trung Quốc) từng thêu dệt hình ảnh người nghèo sống ở khu vực nông thôn, sau đó hô hào, kêu gọi mua hàng để giúp đỡ các "nông dân" này trên nền tảng thương mại điện tử.

Một trong những cái tên nổi tiếng với hình tượng nghèo khổ là Liangshan Mengyang, tên thật là Axi. Từ năm 2018, cô tự giới thiệu đến từ vùng nông thôn, cha mẹ mất sớm và phải một mình nuôi các em. Axi thường đăng các video cả nhà mặc đồ rách rưới, sống trong ngôi nhà tồi tàn và chỉ có khoai tây để ăn.

Sau khi nổi tiếng, Axi bắt đầu bán các nông sản, đặc sản địa phương qua livestream song bị nhiều người phàn nàn chất lượng. Sau đó khi sự việc vỡ lở, cảnh sát địa phương cho biết gia đình Axi vốn được hưởng các chính sách ưu đãi và có cuộc sống khá giả, cha mẹ cô cũng còn sống.

Con dao hai lưỡi

Trong môi trường mạng xã hội, nơi tốc độ lan truyền thông tin được tính bằng giây, một nội dung được chú ý có thể nhanh chóng trở thành bệ phóng cho thương hiệu hoặc sản phẩm. Điều này khiến không ít cá nhân, doanh nghiệp đặt mục tiêu tạo ra các video, hình ảnh “gây bão” để thu hút khách hàng và gia tăng doanh số.

Tuy nhiên, khi quá tập trung vào việc giành lấy sự quan tâm của công chúng, không phải ai cũng giữ được ranh giới an toàn giữa sáng tạo và gây phản cảm. Những nội dung được dàn dựng quá đà, cố tình tạo tình huống gây sốc hoặc tranh cãi, dù có thể thu hút lượng tương tác lớn trong thời gian ngắn, cũng dễ trở thành tâm điểm chỉ trích.

13-1755056603-cai-ket-dang-sau-tro-dien-canh-nong-cau-view-tren-xe-mercedes.webp
Axi bị quay lưng khi người xem phát hiện cô giả nghèo để bán hàng, công ty quản lý cô cũng phải chịu phạt. Ảnh: INF.

Phân tích trong một bài đăng hồi tháng 5 trên Global Banking and Finace review, tác giả Wanda Rich chỉ ra các thuật toán trên những nền tảng như X, TikTok ưu tiên các bài đăng mang tính khiêu khích, thái quá hoặc gây xúc động. Nền tảng - chứ không phải người dùng - quyết định nội dung nào sẽ viral.

Ngay cả khi không có ý định lan truyền, nội dung của một thương hiệu, hoặc một bài đăng có nhắc đến thương hiệu, vẫn có thể được hiển thị rộng rãi vì những lý do không liên quan nhiều đến chất lượng thông điệp hay mục tiêu của thương hiệu.

Bởi vậy, một chiến dịch có thể được đón nhận nồng nhiệt hoặc có thể bị bóp méo, diễn giải sai lệch, hay bị cuốn vào một xu hướng khiến ý nghĩa của nó hoàn toàn thay đổi. Khi đó, độ viral không phải lúc nào cũng tỷ lệ thuận với sự hưởng ứng, ủng hộ.

Trong vụ việc 4 thanh niên khiêng quan tài hay "khu tự trị MG Quảng Ninh", chủ nhân dàn dựng các video mang mục đích quảng cáo, hy vọng tăng doanh thu cho sản phẩm mình bán. Tuy nhiên kết quả không chỉ ngược lại, họ còn bị xử phạt, tẩy chay vì đăng tải thông tin sai sự thật.

Với công ty lên kịch bản cho các KOL giả nghèo bán hàng ở Tứ Xuyên (Trung Quốc), tòa án đã kết án 8 quản lý của công ty này 9-14 tháng tù. Họ cũng bị phạt từ 20.000-100.000 nhân dân tệ (2.780-13.900 USD)/người.

Những KOL có liên quan như Liangshan Mengyang và Liangshan Aze, với hàng triệu người theo dõi trên mạng xã hội, lần lượt bị kết án 9 và 11 tháng tù giam cùng các khoản phạt nặng. Cả hai tài khoản cũng đều đã bị chặn.

Theo Mai An (Znews)