Liên quan đến giá điện hai thành phần, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết trước mắt áp dụng cho nhóm khách hàng có sản lượng sử dụng điện lớn, bắt đầu từ 1/1/2026.

Theo Cục Điện lực (Bộ Công Thương),  giá điện hai thành phần là cơ cấu giá phải trả cho công suất đăng ký sử dụng và điện năng thực tế sử dụng. Đây là điểm khác biệt so với cơ chế giá hiện nay là giá bán theo một thành phần điện năng tiêu dùng, tức là tính theo lượng điện năng thực tế sử dụng. 

Việc áp dụng cách tính giá điện theo bậc thang mới chỉ phản ánh lượng điện năng tiêu thụ là chính, chưa đúng bản chất của giá bán điện cho từng đối tượng.  

Tại buổi làm việc với các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương về giá điện hai thành phần, do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì hôm qua, ông Nguyễn Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đã đề xuất điều kiện và lộ trình áp dụng giá điện hai thành phần, trong đó có phương pháp tính, đối tượng khách hàng đủ điều kiện kỹ thuật để áp dụng. 

hoa don tien dien
Trước mắt, giá điện hai thành phần sẽ áp dụng cho nhóm khách hàng có sản lượng sử dụng điện lớn. Ảnh minh họa: EVNNPC

Trước mắt, chỉ xem xét đối tượng áp dụng là khách hàng sản xuất lớn, có sản lượng tiêu thụ điện từ 200.000 kWh/tháng trở lên, đấu nối cấp điện áp từ 22 kV trở lên (là tệp khách hàng được áp dụng cơ chế mua bán điện trực tiếp - DPPA theo quy định); chưa áp dụng đối với khách hàng sinh hoạt do phải đầu tư thay thế toàn bộ hệ thống công tơ đo đếm.

Lãnh đạo EVN cho rằng, việc nghiên cứu, chuyển đổi cơ chế giá bán lẻ điện từ giá bán lẻ điện một thành phần (theo điện năng sử dụng) sang giá bán lẻ điện hai thành phần là cần thiết, nhằm thu đúng, thu đủ chi phí cung cấp điện, bao gồm chi phí sử dụng hạ tầng (nguồn, lưới điện) và chi phí điện năng.

Điều này tạo ra sự minh bạch, công bằng giữa các khách hàng sử dụng điện, phản ánh đúng bản chất việc sử dụng điện của khách hàng trong hệ thống điện. 

Tuy nhiên, phương pháp này chưa từng được áp dụng ở Việt Nam, sẽ làm thay đổi căn bản ngành điện và giá bán điện, nên cần thời gian nghiên cứu, xây dựng và đánh giá tác động cụ thể, kỹ lưỡng.

Bắt đầu áp dụng từ 1/1/2026

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, các ý kiến tại cuộc họp đều thống nhất việc cần thiết cần sớm thực hiện cơ chế giá điện hai thành phần (giá công suất và giá điện năng) theo quy định của Luật Điện lực. Trước mắt, áp dụng cho nhóm khách hàng có sản lượng sử dụng điện lớn từ ngày 1/1/2026.

Để triển khai áp dụng cơ chế giá điện mới một cách hiệu quả, Bộ trưởng chỉ đạo các Cục Điện lực, EVN và các Tổng công ty Điện lực triển khai 5 nhiệm vụ trọng tâm.

nguyen hong dien
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chủ trì buổi làm việc về giá điện 2 thành phần. Ảnh: MOIT

Thứ nhất, Cục Điện lực chủ trì phối hợp với EVN và các đơn vị liên quan rà soát hoàn thiện Đề án giá điện hai thành phần, trình lãnh đạo bộ và cơ quan có thẩm quyền trước 15/10; đi kèm phải có đánh giá báo cáo tác động của đề án, cung cấp thông tin đầy đủ, báo cáo Chính phủ.

Thứ hai, Cục Điện lực chủ trì cùng EVN rà soát, tính toán, đề xuất sửa đổi Quyết định số 14/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện.

Đồng thời, cần khẩn trương xây dựng Thông tư sửa đổi Thông tư 16 để quy định phương pháp xây dựng khung giá, thực hiện song song với lộ trình triển khai cơ chế giá điện hai thành phần. EVN giữ vai trò chủ công, đề xuất phương pháp tính toán, bảo đảm nguyên tắc "tính đúng, tính đủ, tính hết" mọi chi phí trong quá trình sản xuất - kinh doanh điện, kể cả chi phí truyền tải.

Thứ ba, tiếp tục tham mưu cho Chính phủ (hoặc Bộ trưởng) quyết định nhóm đối tượng áp dụng cơ chế giá điện hai thành phần. 

Trước mắt, cơ chế này áp dụng cho khách hàng sử dụng điện lớn, không loại trừ trường hợp nào trong nhóm này. Từ nay đến 31/12, sẽ chạy song song hai hóa đơn: một theo cơ chế hiện nay để thanh toán thực tế, một theo cách tính mới để khách hàng tham khảo và tự điều chỉnh.

Thứ tư, EVN chủ động thuê tư vấn, xây dựng phần mềm quản lý để việc vận hành minh bạch, thông suốt. Các công việc này phải hoàn thành trước 20/10.

Thứ năm, song song với việc hoàn thiện Đề án giá điện 2 thành phần; từ 15/9, cần xây dựng kế hoạch truyền thông đầy đủ, trong đó cung cấp thông tin cốt lõi như: Luật Điện lực, Nghị quyết 70, dự thảo Nghị quyết của Chính phủ, so sánh giá điện trong khu vực và quốc tế. Giai đoạn đầu áp dụng cho khách hàng lớn, không áp dụng với đối tượng thuộc diện chính sách. Về sau, khi triển khai rộng, giá điện theo giờ cao điểm, thấp điểm sẽ bảo đảm công bằng hơn.

“Chúng ta không còn thời gian chần chừ. Đây là ý chí, nguyện vọng của toàn ngành. Khi đã có cơ sở chính trị, pháp lý đầy đủ, thì việc còn lại là hành động quyết liệt”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Theo Tâm An (VietNamNet)