Hậu chiến dịch loại bỏ trình chặn quảng cáo của YouTube: người chấp nhận gỡ cài đặt, kẻ tìm công cụ 'vượt rào'

YouTube và người dùng, các nhà phát triển trình chặn quảng cáo, đã bước vào một cuộc chiến dai dẳng.

Vào đầu tháng 10, những người tạo ra công cụ chặn quảng cáo đã tập trung tại Amsterdam để tham dự hội nghị thường niên trong ngành của họ. Một số lãnh đạo của Google đã góp mặt, họ trò chuyện về việc các chỉnh sửa bảo mật cho trình duyệt Chrome của công ty có thể ảnh hưởng đến một số công cụ chặn quảng cáo. Google, công ty có gần 80% doanh thu từ quảng cáo, thậm chí còn đồng tài trợ cho sự kiện này tại một địa điểm thoáng mát dọc bờ biển.

Trong lúc đó, một nhóm khác tại Google đã âm thầm chuẩn bị thực hiện cuộc trấn áp sâu rộng nhất đối với các trình chặn quảng cáo. Khi các nhà xây dựng trình chặn quảng cáo trên thế giới trở về sau hội nghị, YouTube của Google đã bất ngờ mở rộng một thử nghiệm nhỏ, đã có trước đó vào tháng 5, hiển thị yêu cầu người dùng tắt trình chặn quảng cáo, hoặc sẽ không thể xem video trên trang web chia sẻ video phổ biến nhất thế giới.

Krzysztof Modras, giám đốc sản phẩm và kỹ thuật của công ty cung cấp công cụ chặn quảng cáo Ghostery cho biết, Google “đã rất vui khi có mặt tại hội nghị chặn quảng cáo. Và ngày hôm sau, cuộc chiến chặn quảng cáo này bắt đầu”.

Số liệu trước đây từ các công ty chặn quảng cáo cho thấy cuộc trấn áp của YouTube đang có tác động lớn, với kỷ lục hàng trăm nghìn người gỡ cài đặt trình chặn quảng cáo vào tháng 10.

Mỉa mai thay, cùng với đó cũng là kỷ lục về số lượt cài đặt trình chặn quảng cáo mới , khi mọi người tìm kiếm các giải pháp thay thế để không kích hoạt cảnh báo của YouTube.

Người phát ngôn của YouTube, Christopher Lawton, cho biết các trình chặn quảng cáo vi phạm điều khoản dịch vụ của nền tảng và công ty cung cấp gói YouTube Premium với mức phí 13,99 USD mỗi tháng tại Mỹ cho những người muốn trải nghiệm không quảng cáo.

Lawton nói: “ Quảng cáo hỗ trợ hệ sinh thái đa dạng của người sáng tạo trên toàn cầu và cho phép hàng tỷ người truy cập nội dung yêu thích của họ trên YouTube” . Ông cho biết việc này không diễn ra bất ngờ, người xem liên tục nhận được cảnh báo rằng YouTube không cho phép các trình chặn quảng cáo, trước khi cắt quyền truy cập vào video của họ.

Ghostery ghi nhận số lượng lượt gỡ cài đặt và cài đặt mới hàng ngày tăng gấp ba đến năm lần thông thường trong suốt tháng 10. Hơn 90 phần trăm người dùng được khảo sát cho biết lý do gỡ cài đặt công cụ này là vì nó không hoạt động trên YouTube. Vì vậy, mục đích của người dùng là tìm kiếm một trình chặn quảng cáo khả thi trên YouTube. Điều này dẫn đến nhiều người chuyển sang trình duyệt Edge của Microsoft, một trình duyệt web có thị phần mờ nhạt so với Chrome. Số lượt cài đặt Ghostery trên Edge đã tăng 30% trong tháng trước so với tháng 9.

AdGuard - công cụ chặn quảng cáo có khoảng 75 triệu người dùng, trong đó có 4,5 triệu người trả tiền - thường có khoảng 6.000 lượt gỡ cài đặt mỗi ngày đối với tiện ích mở rộng trên Chrome. Giám đốc công nghệ Andrey Meshkov cho biết, từ ngày 9 cho đến cuối tháng 10, số lượng này đạt đỉnh trung bình 11.000 mỗi ngày, tăng vọt lên khoảng 52.000 vào ngày 18 tháng 10.

Một tiện ích mở rộng khác, AdLock, đã ghi nhận số lượt cài đặt và gỡ cài đặt hàng ngày trong tháng 10 nhiều hơn khoảng 30% so với các tháng trước.

Để bảo vệ quyền riêng tư của người dùng, nhiều nhà cung cấp trình chặn quảng cáo không trực tiếp theo dõi việc sử dụng nhưng cửa hàng tiện ích mở rộng của Chrome cung cấp số liệu thống kê cài đặt và gỡ cài đặt cơ bản. Một số trình chặn quảng cáo có thể cài vô hiệu hóa đối với các trang web cụ thể và người dùng cũng có thể vô hiệu hóa chúng thay vì gỡ cài đặt hoàn toàn.

Eyeo có trụ sở tại Cologne, vận hành Adblock Plus, AdBlock và uBlock, thậm chí còn cho phép người dùng AdBlock chỉ cho phép quảng cáo đối với một số video hoặc người sáng tạo nhất định trên YouTube.

Terry Taouss, giám đốc một công ty công nghệ quảng cáo lâu năm, cho biết cuộc tấn công của YouTube vào các trình chặn quảng cáo trùng hợp với các cuộc thử nghiệm nhằm tăng số lượng quảng cáo mà YouTube hiển thị. YouTube đã bán được hơn 22 tỷ USD tiền quảng cáo trong 9 tháng đầu năm nay, tăng khoảng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm khoảng 10% tổng doanh thu của Google. Người sáng tạo trên YouTube thường nhận được 55% doanh thu quảng cáo từ video dài và 45% từ video ngắn. Theo ước tính của công ty phân tích thị trường Insider Intelligence, gói đăng ký trả phí sẽ tạo ra doanh thu khoảng 2,7 tỷ USD trong năm nay.

Cuộc chiến giằng co giữa YouTube và người dùng, các nhà phát triển

Nhiều cuộc khảo sát và ước tính khác nhau trong nhiều năm qua đã gợi ý rằng cứ năm người dùng Internet thì có khoảng một đến ba người duyệt web bằng trình chặn quảng cáo. Matthew Maier, người giám sát các công cụ chặn quảng cáo của Eyeo, nói rằng các cuộc khảo sát của họ cho thấy hầu hết người dùng không hoàn toàn phản đối quảng cáo. Nhưng họ cảm thấy thất vọng với những quảng cáo mang tính xâm phạm, quá nhiều hoặc dài hơn sáu giây mà không có tùy chọn “bỏ qua”. “ Họ cảm thấy đã vượt quá giới hạn”.

Theo các nhà phát triển trình chặn quảng cáo, thử nghiệm của YouTube đã ảnh hưởng đến người dùng truy cập trang web thông qua Chrome trên máy laptop và desktop. Điều này không ảnh hưởng đến những người sử dụng ứng dụng YouTube dành cho thiết bị di động hoặc TV, sử dụng trang web dành cho thiết bị di động của YouTube hoặc xem video YouTube được nhúng trên các trang web khác. Người phát ngôn Lawton của YouTube cho biết các cảnh báo sẽ xuất hiện bất kể người dùng đăng nhập hay sử dụng chế độ Ẩn danh.

Hơn nữa, các cảnh báo dường như được kích hoạt khi YouTube phát hiện một số quy tắc lọc nguồn mở nhất định mà nhiều trình chặn quảng cáo sử dụng để xác định quảng cáo, thay vì nhắm mục tiêu bất kỳ tiện ích mở rộng cụ thể nào, Modras của Ghostery cho biết. Ông nói thêm, công nghệ được YouTube triển khai dựa trên mã mà Google đã phát triển vào năm 2017 cho chương trình Funding Choices, cho phép tin tức và các trang web khác phát hiện các trình chặn quảng cáo.

Các nhà phát triển đang cố gắng tìm cách tránh né sự phong tỏa của YouTube, trong các nhóm riêng tư và thảo luận về các dự án GitHub. Tuy nhiên, tiến độ đã bị cản trở vì tương đối ít nhà phát triển có thể tự mình kích hoạt cảnh báo của YouTube.

Google có mối quan hệ phức tạp với ngành chặn quảng cáo. Cửa hàng ứng dụng di động Google Play, không giống như App Store của Apple, đã cấm các trình chặn quảng cáo trong khoảng một thập kỷ. Nhưng Chrome, mà Google cho biết sẽ phục vụ sứ mệnh hỗ trợ một mạng internet mở, nơi người dùng có thể an toàn và riêng tư, đã mang lại cho các trình chặn quảng cáo phạm vi hoạt động khá rộng. Bên cạnh việc lọc quảng cáo, nhiều công cụ chặn quảng cáo còn có các tính năng ngăn người dùng bị theo dõi trên web. Các nhà phát triển trình chặn quảng cáo cho biết sự khó chịu với quảng cáo YouTube từ lâu đã trở thành nguyên nhân hàng đầu người dùng tìm đến các công cụ của họ.

Sau khi gặp phải yêu cầu tắt các trình chặn quảng cáo của YouTube, người dùng đã tìm mọi cách để vượt qua quảng cáo. Các cuộc thảo luận trên mạng xã hội đề xuất một số dịch vụ như Newpipe.net, một website nguồn mở giao diện giống YouTube, có thể chạy video từ YouTube mà không có quảng cáo. Trên trang web của mình, Newpipe cho biết không thu thập dữ liệu sử dụng.

Một số trình chặn quảng cáo đã bắt đầu thích ứng. Hankuper, công ty Slovakia đứng sau công cụ chặn AdLock, đã phát hành một phiên bản mới dành cho Windows mà họ tin rằng không bị YouTube phát hiện. Kostiantyn Shebanov, giám đốc sản phẩm và giám đốc phát triển kinh doanh của Hankuper cho biết, nếu hoạt động ổn và được tiếp nhận, họ sẽ đưa bản cập nhật lên các phiên bản dành cho macOS, Android và iOS.

Modras của Ghostery lo lắng về hậu quả của cuộc chiến ngày. Người dùng bị mất tính năng chống theo dõi khi vô hiệu hóa các công cụ chặn quảng cáo có thể trở thành nạn nhân của các mối nguy hiểm online và các chiến thuật chặn quảng cáo phức tạp hơn mà các công ty buộc phải đưa ra có thể dẫn đến các lỗ hổng bảo mật ngoài ý muốn. Ông nói: “Công cụ càng mạnh mẽ hơn thì càng thách thức và nhiều rủi ro”.

Bên cạnh đó, cũng có thể là những hậu quả pháp lý. Modras nói rằng khi một nhà cung cấp dịch vụ thực hiện các bước để ngăn trình chặn quảng cáo, việc các nhà phát triển cố gắng phá vỡ các biện pháp đó ở Châu Âu là bất hợp pháp. Nhưng ông tin rằng có thể vượt qua luật này nếu trình chặn quảng cáo hoạt động trước khi kích hoạt cảnh báo của dịch vụ.

Một “thỏa thuận đình chiến” dường như khó xảy ra trong tương lai gần, mặc dù các nhà cung cấp công cụ chặn quảng cáo, nhà phát hành và nhà quảng cáo đã cố gắng đạt được thỏa thuận trung lập về các định dạng quảng cáo ít rắc rối hơn mà các nhà trình chặn quảng cáo sẽ cho phép thông qua.

Maier của Eyeo cho biết ông hy vọng YouTube cuối cùng sẽ tham gia cùng các trang web khác đã đồng ý chỉ chạy "quảng cáo có thể chấp nhận được", mà các trình chặn từ Eyeo và các trình duyệt như Opera không lọc ra cho khoảng 300 triệu người dùng của họ.

Meshkov của AdGuard không mong đợi tình trạng đối đầu này sẽ sớm kết thúc. “ Tôi khó có thể thấy họ [Google] sẵn sàng thực hiện bất kỳ quảng cáo nào có thể coi là chấp nhận được. Họ đang làm cho quảng cáo của mình ngày càng khó chịu hơn sau mỗi lần cập nhật.”

Mỗi lần điều đó xảy ra, ngành công nghiệp chặn quảng cáo sẽ điều chỉnh, khiến các chiến dịch như của Google trở nên tốn kém. Các nhà phát triển cho biết Facebook dường như đã bỏ cuộc sau cuộc tấn công dữ dội vào trình chặn quảng cáo năm 2016, vì việc theo kịp các trình chặn đã tiêu tốn quá nhiều nguồn lực và chi phí.

Theo Tuấn Nguyễn (Phụ Nữ Mới)