Một vụ kiện hy hữu vừa được công ty X (trước đây là Twitter) của tỷ phú Elon Musk khởi xướng, nhắm thẳng vào một nhóm 8 người Việt Nam.

Đơn kiện gửi lên tòa án liên bang ở Texas (Mỹ) cáo buộc nhóm này đã lợi dụng lỗ hổng trong chương trình chia sẻ doanh thu của nền tảng để "moi" tiền một cách bất hợp pháp thông qua một hệ thống "click ảo" quy mô lớn, gây xôn xao dư luận quốc tế và trong nước.

"Văn phòng tồi tàn" và mạng lưới "click ảo" vươn vòi bạch tuộc

Theo đơn kiện, 8 cá nhân người Việt, được cho là sinh sống và hoạt động tại Hà Nội, đã điều hành một "cơ sở click ảo" cực lớn. Từ một văn phòng được mô tả là "tồi tàn", nhóm này đã sử dụng máy tính để đăng tải các nội dung được lập trình sẵn lên X. Sau đó, một mạng lưới các tài khoản giả mạo, được thiết lập từ danh tính bị đánh cắp, bắt đầu "thao túng nền tảng".

“Trang trại” click ảo cực lớn tại Việt Nam bị cáo buộc đã thu lợi bất chính từ nền tảng X của Elon Musk. Ảnh: US District Court for the Northern District of Texas.

Những tài khoản "ma" này tự động đăng bài, rồi điên cuồng tương tác chéo với nhau – từ "thích", "chia sẻ lại" cho đến bình luận qua lại. Mục đích không gì khác hơn là đánh lừa thuật toán của X, khiến hệ thống lầm tưởng đây là những tài khoản thật, có lượng tương tác "khủng", từ đó đủ điều kiện để được chia sẻ doanh thu từ quảng cáo. X cáo buộc "kế hoạch gian lận" này đã thành công rút được tiền từ nền tảng, dù trên thực tế, những cỗ máy "click ảo" không hề tạo ra bất kỳ giá trị thực nào.

Danh tính của 8 người bị X "điểm mặt chỉ tên" trong đơn kiện bao gồm: Lê Đình Chung, Nguyễn Như Đức, Đỗ Viết Khánh, Nguyễn Viết Kiều, Đỗ Xuân Long, Đỗ Minh Thắng, Nguyễn Ngọc Thanh và Phan Ngọc Tuấn.

"Rửa tiền" tinh vi qua hàng ngàn giao dịch

Dù phía X không tiết lộ con số cụ thể mà nhóm này đã thu lợi bất chính, hồ sơ kiện cho thấy một mạng lưới tài chính phức tạp. Tiền được cho là đã chuyển qua ít nhất 125 tài khoản ngân hàng tại Mỹ dưới tên giả. Sau đó, số tiền này tiếp tục được "tuồn" về 9 tài khoản ngân hàng khác ở Việt Nam đứng tên thật, thông qua hơn 1.700 giao dịch riêng lẻ. Các nhà điều tra độc lập của X đã thu thập được tên và địa chỉ của 8 cá nhân này thông qua các trang xử lý thanh toán thứ ba như PingPong và Payoneer.

Một nhóm chat trên Zalo chia sẻ cách kiếm tiền từ mạng xã hội X vào tháng 11/2023

Vụ việc bắt nguồn từ khi tỷ phú Elon Musk mua lại Twitter vào năm 2022 và triển khai chương trình "Chia sẻ doanh thu". Ban đầu, chính sách này nhắm đến những người dùng trả phí 8 USD/tháng để có "tick xanh", họ sẽ nhận được một phần doanh thu quảng cáo. Tuy nhiên, sau khi nhiều nhà quảng cáo lớn rời đi, X đã thay đổi thuật toán, cho phép cả tài khoản thường tham gia kiếm tiền dựa trên lượng tương tác họ tạo ra với những người dùng trả phí. Theo ước tính của The Independent, X trả khoảng 8 USD cho mỗi 1 triệu lượt hiển thị.

Chính sách "càng tạo nhiều tương tác, tiền thưởng càng lớn" được cho là đã mở đường cho các hành vi gian lận. Các chuyên gia nhận định rằng việc trả tiền cho các lượt nhấp chuột đã vô tình khuyến khích các trò gian lận này. Một người có thâm niên trong ngành dịch vụ mạng xã hội tại Hà Nội cũng xác nhận, từ cuối năm 2023, nhiều hội nhóm đã bắt đầu bàn tán về cách "moi tiền" từ X qua các lỗ hổng.

Không chỉ "click ảo", còn rao bán công cụ gian lận và vi phạm bản quyền

Ngoài việc trục lợi từ tương tác ảo, X còn kiện nhóm người Việt này về hành vi rao bán các công cụ và kỹ thuật tự động hóa. Đơn kiện khẳng định đã tìm thấy bằng chứng nhóm này chào bán "Công cụ XGPT" trên hàng loạt nền tảng như YouTube, TikTok, Telegram, Discord, Facebook, Instagram và cả trên chính X. Họ bị cáo buộc đã "nhiệt tình chào mời công cụ được cho là 'thuật toán có cải tiến' để thực hiện những hành vi gian lận".

Chân dung 8 cá nhân trong đường dây tạo tương tác ảo số lượng lớn trên X. Ảnh: US District Court for the Northern District of Texas.

Thêm vào đó, công ty của ông Musk còn kiện nhóm này tội vi phạm bản quyền thương hiệu, sử dụng sai mục đích và chiếm đoạt nhãn hiệu Twitter và X trong các video hướng dẫn thủ thuật. Phía X cho rằng vụ lừa đảo đã "gây tổn hại đến danh tiếng, mối quan hệ với khách hàng của công ty."

Trước X, tình trạng "click ảo" và tương tác giả đã là một vấn nạn nhức nhối đối với nhiều mạng xã hội lớn như Facebook và Instagram. Vụ kiện này một lần nữa cho thấy cuộc chiến không khoan nhượng của các nền tảng công nghệ với những hành vi gian lận ngày càng tinh vi và có tổ chức.

PV (SHTT)