Mười năm nữa, liệu bóng đá trên truyền hình có còn khán giả?

Nhà báo Matt Slater của The Athletic nhận định rằng cách người hâm mộ tiếp cận bóng đá hiện đã khác xa so với hai thế hệ trước vốn gắn liền với những chiếc TV màn hình lớn và các bình luận viên nhà đài. Gen Z và Gen Alpha chuyển sang theo dõi trận đấu bằng những thiết bị cá nhân và phương thức hoàn toàn mới.

Ông mô tả sự khác biệt ngay trong gia đình mình: “Tôi vẫn xem bóng đá bằng TV như trước đây, nhưng bọn trẻ lại vừa xem vừa cầm điện thoại. Khi tôi để ý đến phần bình luận giữa hiệp, chúng lại đeo tai nghe để nghe KOL mà chúng theo dõi”.

Ủy viên NBA Adam Silver cũng cho rằng các môn thể thao nổi tiếng toàn cầu đang dần bị rút gọn thành những đoạn highlight. Trong khi đó, hình thức xem bóng đá truyền thống – từ trước đến nay gắn với truyền hình tuyến tính – đang mất dần vị thế.

Dù vậy, Matt Stagg, cựu giám đốc công nghệ của các đài lớn như EE hay BT Sport, cho rằng điều này không đồng nghĩa với việc thế hệ trẻ thiếu kiên nhẫn. “Gen Z đã quen với việc dùng nhiều màn hình cùng lúc, nhưng nếu nội dung đủ hấp dẫn, chúng vẫn theo dõi trọn vẹn”.

Nội dung nở rộ

Theo ước tính của Two Circles, mức độ tiêu thụ nội dung thể thao tăng gấp ba lần trong vòng 20 năm (2014-2024). Khối lượng thời gian xem lên tới 1.300 tỷ giờ và có thể đạt 4.000 tỷ giờ trong 9 năm tới. Riêng năm vừa qua, các nền tảng số ghi nhận đã có khoảng 3.000 tỷ giờ nội dung thể thao được người dùng tiếp cận.

Không chỉ mở rộng về số lượng môn thể thao được quan tâm, kho nội dung cũng phát triển khổng lồ. Năm ngoái, lượng nội dung đăng tải tương đương 114.000 năm thời lượng, tăng mạnh so với 15.000 năm vào năm 2008. Phần lớn nội dung hiện được tạo ra từ chính các vận động viên và câu lạc bộ thay vì nhà đài truyền thống.

Peter Hutton, từng phụ trách quan hệ đối tác thể thao của Meta, cho rằng các ngôi sao thể thao đang nắm vai trò dẫn dắt dư luận. Một bài đăng của họ sau trận đấu có giá trị tác động lớn hơn cả những bình luận trên truyền hình.

Xu hướng cá nhân hóa

Nếu trước đây việc bình luận viên để lộ sự thiên vị bị xem là điều tối kỵ, thì giờ đây sự lựa chọn này lại được coi là một phần trải nghiệm. Khi sở hữu bản quyền EPL vào năm 2019, Amazon Prime từng gây bất ngờ khi cho người xem tắt tiếng bình luận viên. Các đài hiện đưa ra nhiều lựa chọn hơn, từ luồng dữ liệu chuyên sâu đến những streamer nổi tiếng.

Matt Stagg cho rằng người hâm mộ cứng sẽ thích xem bản đồ nhiệt, thông số xG, trong khi nhóm khán giả phổ thông lại muốn theo dõi trận đấu cùng YouTuber yêu thích của họ. Hutton cũng đồng tình: khán giả trẻ muốn được chọn thứ họ xem, thay vì xem thứ nhà đài quyết định phát.

Song hành với sự tự do lựa chọn là chi phí ngày càng cao. Dù các nền tảng vẫn cung cấp nhiều nội dung miễn phí – như việc DAZN phát trọn vẹn Club World Cup vừa qua, hay Saudi Pro League đăng clip highlight trên YouTube – người hâm mộ muốn xem đầy đủ vẫn phải chi nhiều hơn. Tại Anh, một khán giả phổ thông phải trả tối thiểu khoảng 174 bảng mỗi năm để truy cập nội dung từ BBC.

Bên cạnh đó, lực lượng xem lậu cũng là đối tượng mà các hãng truyền thông cố gắng tận dụng. Quảng cáo dạng khung chữ L xuất hiện dày đặc trên các luồng phát lậu nhằm khai thác thương mại. Các công ty như Videocities còn dùng AI để theo dõi những luồng vi phạm, giúp giải đấu như NBA đo lường lượng người xem một cách chính xác nhằm tối ưu doanh thu quảng cáo.

Thể thao và trải nghiệm như trò chơi

Sự hòa trộn giữa game và thể thao cũng ngày càng rõ rệt. EA gần đây đã phối hợp với Peacock của NBC để phát sóng một trận bóng bầu dục theo góc máy giống hệt trò chơi Madden NFL Cast, đặt camera phía trên và sau lưng tiền vệ thay vì góc quay truyền thống.

Ngoài ra, EA còn đưa nhiều trận MLS vào EA Sports FC, tạo ra sự đồng nhất giữa mô phỏng trong game và trải nghiệm thực tế. Với nguồn lực tài chính từ Quỹ đầu tư công Ả Rập, họ có khả năng mở rộng mô hình này hơn nữa.

Công nghệ thực tế ảo cũng được kỳ vọng sẽ trở thành một lựa chọn phổ biến trong tương lai. Người xem có thể có cảm giác như đang ngồi hạng nhất tại sân vận động, kèm theo khả năng truy cập thông tin bổ sung ngay trước mắt mà không cần tới thiết bị thứ hai.

Dù vậy, theo các chuyên gia, những công nghệ này khó có thể trở thành tiêu chuẩn phổ biến trong vòng một thập kỷ tới. Thứ thay đổi mạnh mẽ hơn sẽ là dữ liệu cá nhân hóa và xu hướng xem clip ngắn theo chiều dọc.

Matt Stagg kết luận: “Xem thể thao trực tiếp luôn mang tính cộng đồng. Nếu không thể đến sân, người ta vẫn muốn xem cùng bạn bè và gia đình. Tôi tin rằng dù truyền hình tuyến tính biến mất trong 20 năm nữa, thì môn thể thao trực tiếp sẽ vẫn là thứ cuối cùng chúng ta còn xem chung trên một màn hình”.