“Thường lệ, những người diễn thuyết trong các lễ tốt nghiệp sẽ chúc con may mắn và mong mọi điều tốt đẹp trong tương lai sẽ đến với con. Ta sẽ không làm thế và ta sẽ nói với các con tại sao. Từ giờ đến nhiều năm về sau, ta hy vọng con sẽ bị đối xử bất công, bởi chỉ có như vậy con mới có thể cảm nhận được giá trị của sự công bằng".

"Chúc con gặp thật nhiều trở ngại"

John Roberts là thẩm phán cao nhất tại nước Mỹ. Nhiệm vụ của ông phải luôn là một con người khôn ngoan và rõ ràng phẩm chất đó không chỉ giới hạn trong tòa án.

Trong lễ tốt nghiệp trung học của cậu con trai của mình, ông đến với tư cách là một vị phụ huynh. Nhưng người cha nào lại chúc con mình bất hạnh và gặp những điều tồi tệ nhất trong đời?

John Roberts – Chánh án Tòa án Tối cao Hoa Kỳ

Khoan hãy phán xét ông không biết thương yêu con", hãy nghe những lời lẽ sâu sắc mà ông dành cho bọn trẻ cũng vì mong chúng trưởng thành… Vị chánh án này nói rằng các bài diễn thuyết trong lễ tốt nghiệp thường tràn ngập những lời chúc tốt đẹp, nhưng ông cho rằng "ta sẽ không làm thế và ta sẽ nói với các con lý do tại sao":

Mở đầu, ông John Roberts nói: "Ta rất lấy làm tiếc phải nói với các con một điều rằng, thời khắc vui vẻ nhất và thoải mái nhất trong cuộc đời của các con sắp trở thành quá khứ rồi…"

Ngài Chánh án đã bắt đầu bài diễn văn của mình trong sự ngỡ ngàng của đám học trò non nớt chưa từng trải đời. Lũ trẻ vô cùng kinh ngạc bởi điều chúng chờ đợi là những lời chúc may mắn, mong mọi điều tốt đẹp sẽ đến trong tương lai, nhưng ông đã không làm thế, và đây là lý do tại sao:

"Từ giờ về sau, ta hy vọng con sẽ bị đối xử bất công, bởi chỉ có như vậy con mới có thể cảm nhận được giá trị của sự công bằng.

Ta hy vọng con có thể nếm trải một chút mùi vị của sự phản bội, bởi chỉ có như vậy con mới có thể hiểu được tầm quan trọng của sự chân thành.

Xin lỗi phải nói thế này, nhưng ta hy vọng con cảm nhận được sự cô đơn hàng ngày, bởi chỉ có như vậy con mới hiểu được rằng bạn bè không phải là điều đương nhiên mà con cần phải giữ gìn.

Ta hy vọng con có thể gặp xui xẻo một vài lần, bởi chỉ có như vậy con mới hiểu được ý nghĩa của may mắn trong đời, để con khiêm tốn hiểu rằng thành công mình có lẽ là nhờ vận may, và sự thất bại của người khác cũng không phải là đáng đời.

Và khi con gặp thất bại, từ nay về sau còn nhiều, đối thủ của con sẽ châm chọc và cười nhạo trên sự đau khổ của con. Bởi như vậy con mới hiểu có phong độ rốt cuộc quan trọng như thế nào.

Ta hy vọng thi thoảng con bị người khác coi thường, chỉ có như vậy con mới hiểu được học cách tôn trọng và lắng nghe là quan trọng tới mức nào. Và ta cũng hy vọng con sẽ học được đủ đau đớn để học cách cảm thông.

Cho dù ta có hy vọng những điều này hay không thì thật ra sớm muộn gì nó cũng sẽ xảy ra trong cuộc sống của con. Con có thể tiếp thụ giáo huấn hoặc thu hoạch được gì trong đó hay không, đều dựa vào việc con có nhìn thấy những bài học trong khổ đau của mình hay không.

"Ông còn căn dặn lũ trẻ, rằng thành công đến từ những người không biết sợ hãi. "Nếu các con có thất bại, con đứng dậy và thử lại một lần nữa. Nếu thất bại lần thứ 2, con hãy lại đứng dậy và thử lại lần nữa. 

Và nếu con có thất bại một lần nữa – đó có thể là lúc hãy suy nghĩ làm một việc gì khác".

Vị chánh án đã cho bọn trẻ bài học quý khi đối diện với cuộc đời nhiều khắc nghiệt.

Ông cũng khuyên các cậu bé trung học trong buổi diễn thuyết chân thành rằng hãy nhận thức được mình sung sướng thế nào – một ngôi trường với tỉ lệ 1 giáo viên trên 4 học sinh, nơi học sinh được mặc vest và thắt cà vạt, và học phí và chi phí ăn ở tốn hơn 1 tỷ/ năm.

Thông qua con trai mình, Roberts biết rất nhiều học sinh nhà giàu này, nhưng không vì thế mà các cậu trở nên hư đốn.

Ông thúc giục chúng, khi sang trường mới, hãy tự giới thiệu mình với mọi người "nhặt lá, xúc tuyết và dọn thùng rác. Nhớ tên của mọi người, cười và gọi họ bằng tên của họ."Điều tồi tệ nhất xảy ra khi người ta chỉ nhớ đến các con là một chàng trai trẻ nào đấy, biết cười và nói xin chào".

Ông nói: "Lời khuyên của ta là: Đừng hành động như thể mình ở mâm trên."

Rất nhiều người sau khi nghe được những lời diễn thuyết này đã tỏ ra vô cùng đồng thuận. Những lời “khó nghe” này giống như lời cảnh tỉnh. Đó là những điều tinh túy nhất được chắt lọc lại từ một con người thông tuệ từ kiến thức xã hội đến kinh nghiệm sống cá nhân.

Đời người vốn có rất nhiều nỗi khổ, khi bạn thấy "học hành rất khổ", "làm việc rất khổ", "cuộc đời rất khổ"…, thì xin chúc mừng, bạn đã trưởng thành hơn rất nhiều người còn đang ngủ quên trong cái "bẫy ảo tưởng" đầy cám dỗ chưa thoát nổi để bước vào cuộc sống thực. Bởi vì, "khổ" là một điều tất yếu trong thế gian này.

(Cardigan Mountain School)

Theo Hoa Chanh (Trí Thức Trẻ)