Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn, được biết đến nhiều qua phim 'Đất và người', qua đời ở tuổi 83 hôm 2/11, sau 5 năm chống chọi bệnh ung thư thận.

Gia đình diễn viên Mai Ngọc Căn cho biết ông qua đời lúc 16h30 hôm 2/11 tại nhà riêng ở quận Hai Bà Trưng (Hà Nội). Lễ viếng cố nghệ sĩ diễn ra lúc 9h45 ngày 5/11 tại Nhà tang lễ bệnh viện Thanh Nhàn.

Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn nhập viện điều trị ung thư thận từ tháng 11/2018. Ông phát hiện căn bệnh này và đã cắt một quả thận, một phần bàng quang từ một năm trước đó. Khi bệnh tái phát và diễn biến xấu đi, ông nói mình đón nhận "án tử" một cách nhẹ nhàng.

Mai Ngọc Căn là gương mặt quen thuộc của phim truyền hình phía Bắc, chuyên đóng những vai hiền lành, khắc khổ trong các phim Đất và người, Những ngọn nến trong đêm, Người chiếu bóng, Đường đời, Lều chõng, Nếp nhà... Nhiều năm qua, do tuổi cao sức yếu và chống chọi với bệnh tật nên ông không đóng phim. Bộ phim cuối cùng Mai Ngọc Căn tham gia là Cưới đi kẻo ế do NSND Khải Hưng đạo diễn năm 2018.

Ngoài phim ảnh, diễn viên Mai Ngọc Căn còn được nhiều người ngưỡng mộ với mối tình dài hơn nửa thế kỷ với người vợ từng là nghệ sĩ múa Tống Thị Thanh Sơn.

Cuối năm 2016, kỷ niệm 50 ngày cưới, cặp nghệ sĩ gây chú ý với bộ ảnh cưới siêu lãng mạn trên khu vực phố nhà thờ, Hà Nội.

Nghệ sĩ Mai Ngọc Căn và bà xã trong bộ ảnh kỷ niệm 50 năm ngày cưới.

Tổng quan về ung thư thận

Ung thư thận là ung thư có tỷ lệ mắc đứng thứ 9 ở người trưởng thành và đứng thứ 3 trong ung thư hệ tiết niệu (sau ung thư tuyến tiền liệt và ung thư bàng quang) nhưng lại là ung thư có tỷ lệ tử vong cao.

Theo Globocan 2020, ung thư thận xếp ở vị trí thứ 16 về cả số ca mới mắc (hơn 431.000 ca) và số ca tử vong do ung thư thận (gần 180.000 ca). Tỷ lệ mắc và chết do ung thư thận trên 100.000 dân tương ứng là 4,8 và 1,8.

Bệnh thường gặp ở nam giới với tỷ lệ nam/nữ = 2/1. Nhóm tuổi cao nhất bị bệnh là 60-70 tuổi. Ung thư thận rất hiếm gặp ở bệnh nhân dưới 50 tuổi.

Tuy nhiên vẫn gặp các trường hợp ung thư thận ở trẻ em. Bệnh chiếm 5% các trường hợp ung thư ở trẻ nhỏ. Lứa tuổi hay gặp nhất từ 3-4 tuổi, trong đó khoảng 1-2% có tính chất gia đình (Bệnh di truyền). Ung thư thận ở trẻ em thường kết hợp với nhiều dị tật bẩm sinh như dị tật tiết niệu, tật không mống mắt hay phì đại nửa người…

Đến nay, nguyên nhân của ung thư thận chưa thực sự rõ ràng. Một số yếu tố nguy cơ gây bệnh đã được chỉ ra bao gồm: hút thuốc lá, phơi nhiễm với amiante và hóa chất ngành thuộc da, thận đa nang,..

Ung thư thận có lây không? Đây là bệnh không lây nhiễm nhưng có yếu tố di truyền trong một số trường hợp (xem phần nguyên nhân)

Các giai đoạn của ung thư thận: Ung thư thận có 4 giai đoạn

Ung thư thận giai đoạn đầu: khối u vẫn nằm trong thận, chưa có các dấu hiệu lâm sàng điển hình, bệnh nhân có thể có đái máu vi thể (không nhìn được bằng mắt thường, phải xác định qua xét nghiệm) nhưng khó sờ thấy u trên lâm sàng

Ung thư thận giai đoạn 2: khối u bắt đầu phát triển nhưng vẫn khu trú trong thận. Bệnh nhân bắt đầu có triệu chứng.

Ung thư thận giai đoạn 3: ung thư đã xâm lấn các vùng lân cận như mô quanh thận, tuyến thượng thận, các tĩnh mạch lớn

Ung thư thận giai đoạn cuối: ung thư di căn tới các bộ phận khác của cơ thể, bệnh nhân mệt mỏi, suy kiệt dần dần.

Triệu chứng của ung thư thận

Triệu chứng của ung thư thận được biểu hiện bởi tam chứng cổ điển: tiểu máu, khối u vùng thắt lưng và đau.

Tiểu máu: nước tiểu có màu hồng, nâu hoặc thay đổi màu nhẹ. Nếu lượng máu ít không thể quan sát thấy bằng mắt thường mà chỉ phát hiện được trên xét nghiệm phân tích nước tiểu.

Đau vùng thắt lưng: đau thường xuất phát ở một bên sườn và vùng hông lưng. Đau âm ỉ, liên tục và kéo dài, cũng có trường hợp đau dữ dội.

Khối u vùng bụng: bệnh nhân có thể tự sờ tay lên bụng và cảm nhận thấy khối u. Tuy nhiên đa số các khối u thận ở sâu trong ổ bụng nên khó sờ thấy, chỉ có thể phát hiện trên chẩn đoán hình ảnh như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính.

Ngoài ra còn một số triệu chứng không đặc hiệu sau:

- Mệt mỏi, thiếu máu

- Sút cân đột ngột không rõ nguyên nhân

- Sốt

Đối tượng nguy cơ bệnh Ung thư thận

Ung thư thận không phải là loại ung thư phổ biến. Một số đối tượng nguy cơ của ung thư thận:

- Nam giới hút thuốc lá nhiều năm

- Người béo phì

- Người làm việc trong môi trường độc hại hóa chất công nghiệp, kim loại nặng.

- Người sử dụng thuốc giảm đau kéo dài.

- Có người thân bị mắc ung thư thận, đặc biệt mắc ung thư thận ở trẻ em.

Bệnh nhân ung thư thận sống được bao lâu?

Đa phần bệnh nhân ung thư không thể điều trị dứt điểm bệnh và có nguy cơ tử vong tương đối cao. Chính vì thế mọi người lo lắng không biết bệnh nhân ung thư thận sống được bao lâu?

Để xác định tuổi thọ của bệnh nhân ung thư thận, chúng ta phải dựa vào thời điểm phát hiện khối u ác tính. Nếu phát hiện và điều trị càng sớm, bệnh nhân sẽ có cơ hội kéo dài tuổi thọ nhất có thể và tận hưởng cuộc sống.

Đối với bệnh nhân phát hiện được khối u ở giai đoạn đầu tiên, cơ hội sống của họ tương đối cao. Lúc này kích thước khối u còn nhỏ và chúng mới phát triển tại nhu mô thận chứ chưa xâm lấn tới các khu vực lân cận. Nếu phát hiện bệnh ở vào giai đoạn 1 và tích cực điều trị, bệnh nhân sẽ có cơ hội sống ít nhất là 5 năm.

Bước sang giai đoạn thứ hai, kích thước khối u ác tính bắt đầu lớn dần và chưa hề xâm lấn tới hạch bạch huyết và các cơ quan khác trong cơ thể. Chính vì thế bệnh nhân có thể sống ít nhất 5 năm nữa, tuy nhiên tỷ lệ người sống sót sau 5 năm giảm ít nhiều so với người bệnh giai đoạn đầu tiên.

Vậy bệnh nhân ung thư thận sống được bao lâu khi phát hiện khối u ở giai đoạn thứ 3? Nhìn chung, ở giai đoạn này, khối u ác tính bắt đầu xâm lấn tới các cơ quan lân cận, thậm chí chúng tấn công cả hạch bạch huyết. Chính vì thế, tỷ lệ người bệnh sống sót sau 5 năm phát hiện giảm đáng kể, từ xấp xỉ 70% còn khoảng 50%. Đây là con số đáng báo động, chúng ta cần quan tâm và theo dõi sức khỏe sát sao hơn.

Trong trường hợp phát hiện bệnh khi ở giai đoạn di căn, chỉ có gần 8% bệnh nhân có cơ hội sống sót trong vòng 5 năm tiếp theo. Bởi vì khối u đã di căn tới nhiều cơ quan trong cơ thể và rất khó điều trị dứt điểm.

Điều trị ung thư thận

Trao đổi với VietNamNet, ThS.BS Ngô Đậu Quyền – Khoa Phẫu thuật Tiết niệu (Bệnh viện Việt Đức), cho biết lựa chọn phương pháp điều trị ung thư thận phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, trong đó phẫu thuật đóng vai trò chủ yếu.

Giai đoạn sớm khi ung thư còn khu trú, phẫu thuật cắt thận toàn bộ được xem là phương pháp điều trị triệt để, có hiệu quả. Phẫu thuật cắt thận bán phần được chỉ định trong một số các trường hợp. Hiện nay phẫu thuật cắt thận có thể được tiến hành qua mổ mở truyền thống hoặc qua nội soi ổ bụng hoặc sau phúc mạc. Chỉ định cắt tuyến thượng thận cùng bên khi có dấu hiệu xâm lấn.

Giai đoạn muộn ung thư có di căn: thường tiến triển nhanh với tỉ lệ sống thêm trên 5 năm dưới 10%. Điều trị phẫu thuật lúc này không phải là điều trị triệt để nhưng có vai trò hạn chế. Mục đích chính là cầm máu, giảm đau đớn cho người bệnh, hạn chế một số hội chứng cận ung thư.

Trong trường hợp ung thư thận chỉ có 1 vị trí di căn thì phẫu thuật mang lại hiệu quả rất tốt khi phối hợp với các phương pháp điều trị khác.

Hiện nay bên cạnh phương pháp điều trị chính là phẫu thuật, một số phương pháp điều trị phối hợp cũng được áp dụng cho ung thư thận như xạ trị với các di căn ở não, xương, phổi; hóa chất hoặc miễn dịch.

PN (Nguoiduatin.vn)