Tại sao vắc xin HPV không được khuyến nghị tiêm sau tuổi 45?

Độ tuổi khuyến nghị tiêm vắc xin HPV là từ 9 - 45 tuổi. Nhưng có bao giờ bạn thắc mắc tại sao không nên tiêm vắc xin này khi bước qua tuổi 45 chưa?

Vắc xin HPV không chỉ giúp phòng ung thư cổ cung hiệu quả mà còn là phương pháp phòng ngừa mụn cóc sinh dục cùng nhiều loại ung thư khác như ung thư âm đạo, ung thư hầu họng… Tuy nhiên, không phải độ tuổi nào cũng nên tiêm loại vắc xin này.

Theo khuyến nghị hiện hành của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Liên minh vắc xin toàn cầu (GAVI), vắc xin HPV được chỉ định tiêm trong độ tuổi từ 9 - 45. Ngoài độ tuổi này, vắc xin không còn được khuyến nghị tiêm phổ cập, mà cần cân nhắc rất kỹ lưỡng từng trường hợp cụ thể.

Vì sao vắc xin HPV không được khuyến nghị tiêm sau tuổi 45?

Có 3 lý do chính khiến vắc xin HPV không được khuyến nghị tiêm sau tuổi 45:

Khả năng đã từng phơi nhiễm HPV tăng cao

HPV là loại virus lây qua đường tình dục rất phổ biến. Sau tuổi 45, đa số nữ giới đã có thời gian dài quan hệ tình dục, đồng nghĩa với việc nguy cơ từng tiếp xúc với một hoặc nhiều chủng HPV là rất cao. Vắc xin HPV có tác dụng phòng ngừa trước khi phơi nhiễm, chứ không có tác dụng điều trị hoặc loại bỏ virus đã có sẵn trong cơ thể.

Tiêm vắc xin khi đã từng nhiễm HPV sẽ không mang lại hiệu quả bảo vệ tối ưu, thậm chí không có lợi ích rõ rệt nếu người đó đã nhiễm hầu hết các chủng được phòng ngừa.

Phản ứng miễn dịch giảm theo tuổi tác

Cơ thể người sau tuổi trung niên bắt đầu có sự suy giảm tự nhiên về hệ miễn dịch. Việc này khiến cơ thể tạo kháng thể kém hơn, phản ứng với vắc xin không mạnh mẽ như người trẻ tuổi. Hiệu quả bảo vệ vì thế cũng thấp hơn, đặc biệt nếu người đó có các bệnh nền hoặc đang dùng thuốc ảnh hưởng miễn dịch.

Hiệu quả - chi phí không còn tương xứng

Các nghiên cứu cho thấy việc tiêm vắc xin HPV ở độ tuổi lớn hơn không đem lại hiệu quả phòng ngừa cao như khi tiêm sớm, trong khi chi phí vắc xin tương đối lớn. Vì thế, từ góc độ y tế cộng đồng, việc khuyến nghị tiêm cho người trên 45 tuổi là không khả thi và ít lợi ích so với chi phí bỏ ra.

Độ tuổi nào lý tưởng nhất để tiêm vắc xin HPV?

Mặc dù được khuyến nghị tiêm từ 9 - 45 tuổi, nhưng độ tuổi lý tưởng nhất để tiêm vắc xin HPV là từ 9 - 14 tuổi. Lý do chính là:

- Đây là giai đoạn thường chưa quan hệ tình dục, khả năng phơi nhiễm HPV thấp.

- Hệ miễn dịch khỏe, đáp ứng vắc xin rất tốt.

- Độ tuổi này chỉ cần 2 mũi tiêm là đủ, thay vì 3 mũi như các nhóm tuổi lớn hơn.

- Đây cũng là thời điểm vắc xin phát huy hiệu quả bảo vệ cao nhất, lên tới hơn 90% với các chủng gây ung thư cổ tử cung.

- Tiêm sớm thì hiệu quả dài hơn, là biện pháp phòng ngừa tốt hơn cho tiền đề quan hệ tình dục, sinh nở.

Tóm lại, sau khi đủ 9 tuổi thì bạn tiêm vắc xin HPV càng sớm sẽ càng tốt.

Có nên tiêm vắc xin HPV sau tuổi 45 nếu vẫn muốn phòng bệnh?

Như đã nói, hiệu quả của vắc xin HPV cũng bị suy giảm theo độ tuổi. Dù không được khuyến nghị nhưng trong một số trường hợp đặc biệt, người trên 45 tuổi vẫn có thể được xem xét tiêm vắc xin HPV nếu:

- Chưa từng nhiễm các chủng HPV nguy cơ cao (có thể xét nghiệm HPV để xác định).

- Có nguy cơ cao phơi nhiễm HPV mới (ví dụ: tái hôn, có bạn tình mới…).

- Có hệ miễn dịch ổn định, không mắc bệnh nền nghiêm trọng.

Tuy nhiên, quyết định tiêm lúc này phải được bác sĩ đánh giá cụ thể, không nên tự ý mua và tiêm vì hiệu quả không đảm bảo và có thể gây lãng phí.

Theo Chiến My (Nguoiduatin.vn)