Trẻ sốt xuất huyết 3-7 ngày đầu là thời điểm dễ trở nặng, nhiều biến chứng: BS khuyên cha mẹ làm ngay 1 điều

ThS.BS Lê Phan Kim Thoa - Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM lưu ý, phụ huynh cần lưu ý những điều dưới đây để bảo vệ trẻ trước bệnh sốt xuất huyết.

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết, tính đến ngày 20/5, số ca mắc sốt xuất huyết tích lũy tại thành phố là 8.481 ca (tăng 28% so với cùng kỳ năm 2021). Trong đó, có tới 175 trường hợp sốt xuất huyết nặng (tăng gần gấp 7 lần so với cùng kỳ năm 2021) và 7 trường hợp tử vong.

ThS.BS Lê Phan Kim Thoa - Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM đưa ra một số lưu ý với phụ huynh và khuyến cáo phụ huynh cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về việc điều trị tại nhà hay cần nhập viện điều trị. Đa số các trường hợp sốt xuất huyết, trẻ có thể được điều trị tại nhà, chỉ cần tuân thủ lời khuyên của bác sĩ về việc theo dõi và tái khám.

- Trẻ bị sốt xuất huyết cần hạn chế vận động mạnh vì có thể gây chấn thương, đặc biệt trong những ngày này có thể xảy ra biến chứng từ ngày thứ ba đến thứ bảy của bệnh.

- Một điều khó khăn khi chăm sóc trẻ sốt xuất huyết là bệnh nhi ăn uống kém. Do đó, phụ huynh chú ý chia bữa ăn thành các cữ nhỏ, đặc biệt phải cho con uống đủ nước. Phụ huynh nên cho bé ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa, phù hợp khẩu vị. Cần chú ý tránh cho bé trẻ bị sốt xuất huyết ăn hay uống các loại thực phẩm có màu đen hoặc đỏ vì nếu bé nôn/ói, sẽ khó phân biệt được đó là máu hay là màu do thực phẩm bé đã dùng. Điều này cũng gây khó khăn cho bác sĩ trong chẩn đoán bệnh.

- Sốt xuất huyết nặng có thể xảy ra từ ngày thứ ba trở đi, đặc biệt, bệnh dễ trở nặng khi trẻ giảm sốt trong giai đoạn này. Do đó, phụ huynh cần chú ý theo dõi sát nhiệt độ.

- Sốt xuất huyết thường đi kèm với tổn thương gan. Phần lớn trường hợp nhập viện đều ghi nhận men gan tăng. Để tránh ảnh hưởng đến chức năng gan, phụ huynh nên hạ sốt bằng cách lau mát, uống thuốc hạ sốt theo đúng liều bác sĩ cho, phụ huynh không tự động tăng liều hạ sốt.

- Khi trẻ bị sốt xuất huyết có dấu hiệu sốt cao, cần chú ý chọn thuốc hạ sốt nhóm Paracetamol, không tự ý dùng thuốc hạ sốt khác mà không có ý kiến của bác sĩ vì có thể gây ra các biến chứng nặng như tổn thương gan, não hay xuất huyết nặng.

Phụ huynh cần chú ý một số dấu hiệu cảnh báo trẻ đang nguy hiểm và cần đưa bé đến bệnh viện ngay, đó là: bé ngủ nhiều, li bì, không chơi, bứt rứt khó chịu, nôn nhiều, không ăn uống được, quấy khóc liên tục; các bé lớn có thể có các triệu chứng như đau bụng hoặc nôn; bé uống nước không được; bé bị chảy máu chân răng, chảy máu cam, đi cầu ra máu hay phân đen, tiểu ra máu; bé tiểu ít hoặc thở bất thường.

Phụ huynh không nên tự ý cho bé trẻ bị sốt xuất huyếtđi truyền dịch ở các cơ sở y tế ngoài bệnh viện vì khi sử dụng dịch truyền cho trẻ sốt xuất huyết, bác sĩ cần phải dựa trên xét nghiệm, thăm khám, đánh giá giai đoạn bệnh của trẻ. Từ đó, chuyên gia chọn lựa loại dịch truyền, tốc độ và thời gian truyền dịch. Truyền dịch quá sớm hay quá trễ đều có hại cho trẻ đang bị sốt xuất huyết.

Biến chứng sốt xuất huyết

Phụ huynh không nên chủ quan, bởi sốt xuất huyết rất dễ khiến cơ thể trẻ mệt mỏi đến mức suy kiệt, sau đó gây ra các biến chứng nguy hiểm. Trong đó có biến chứng sốc dẫn đến tử vong.

- Cấp độ 1: Người bệnh chỉ sốt, chưa có triệu chứng xuất huyết.

- Cấp độ 2: Người bệnh sốt có triệu chứng xuất huyết (xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, khạc ra máu, thậm chí nôn ra máu, tiểu ra máu hoặc kinh nguyệt kéo dài (trẻ gái).

- Cấp độ 3: Người bệnh bắt đầu có dấu hiệu sốc và cấp 4 thì đã bị sốc nặng.

Đặc biệt, cần lưu ý là xuất huyết không phải là một triệu chứng bắt buộc, có hay không xuất huyết thì bệnh vẫn có thể xảy ra sốc. Sốc là biến chứng nguy kịch nhất của bệnh sốt xuất huyết. Đa số trẻ sốt xuất huyết bị tử vong là do sốc nặng.

Sốc là một hội chứng (gồm nhiều triệu chứng) với sự thể hiện tụt nhiệt độ cơ thể (thân nhiệt giảm xuống dưới mức bình thường), nếu thân nhiệt giảm cùng với thời điểm của thuốc hạ nhiệt tác động mạnh thì rất nguy hiểm. Người bệnh có thể bị giảm tri giác, tinh thần biểu hiện kém lanh lợi, lờ đờ, thậm chí lơ mơ, mê sảng. Kèm theo các biểu hiện đó là tụt huyết áp.

Cách phòng bệnh sốt xuất huyết

Cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, lăng quăng/bọ gậy và phòng chống muỗi đốt.

- Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách:

Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

Thả cá vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại...) để diệt lăng quăng/bọ gậy.

Thau rửa các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ (lu, khạp…) hàng tuần.

Thu gom, hủy bỏ các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà như chai, lọ, mảnh chai, mảnh lu vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá... dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến.

Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, thay nước bình hoa/bình bông.

- Phòng chống muỗi đốt:

Mặc quần áo dài tay.

Ngủ trong màn/mùng kể cả ban ngày.

Dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi...

Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.

Cho người bị sốt xuất huyết nằm trong màn, tránh muỗi đốt để tránh lây lan bệnh cho người khác.

Tích cực phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

Theo PN (Nguoiduatin.vn)