Truyền hình thực tế đang vắt kiệt trẻ em

Các chương trình truyền hình thực tế cho người lớn đang rơi vào tình trạng bão hòa nhưng lại khá bùng nổ đối với đối tượng trẻ em. Bên cạnh sự tích cực, các yếu tố tiêu cực, các hệ lụy từ các chương trình này cũng là điều cần bàn luận rõ ràng.

Vòng xoáy game show

Mỹ là nước đứng đầu thế giới về các chương trình truyền hình cho trẻ em. Các cuộc thi ca nhạc, nấu nướng, sắc đẹp… đều có sự góp mặt của những thí sinh nhí. Đặc biệt, ngành công nghiệp tổ chức các cuộc thi sắc đẹp trẻ em. Chương trình Toddlers and Tiaras (Các bé gái và vương miện) kể về chuyến hành trình tham gia các cuộc thi nhan sắc dành cho trẻ em 2 tháng – 6 tuổi. Cuộc chiến để giành giật chiếc vượng miện được đánh giá khốc liệt không kém các đấu trường nhan sắc khác của người lớn.

Để giành chiến thắng, các thí sinh gần như bị “ép non”, không chỉ được làm đẹp với tóc giả, mỹ phẩm, mà còn phải tiêm botox để tạo hình, tập thể dục để giữ dáng và kéo dài đôi chân.

Trẻ em xuất hiện trong chương trình  Here comes Honey Boo Boo.

Sau khi tham gia Toddlers and Tiaras, Alana được công ty sản xuất TLC làm riêng một chương trình Here comes Honey Boo Boo, kể về mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình của cô bé.

Mùa đầu tiên ra mắt vào 2012 (khi đó Alana vừa 6 tuổi) thu hút trung bình 2,2 triệu người xem mỗi tập. Đây là một trong những chương trình có rating cao nhất của TLC. Gây ra nhiều tranh cãi vì khai thác sâu vào đời tư của con trẻ, tuy nhiên chương trình kéo dàu đến 4 mùa, gồm 52 tập phát sóng từ và chỉ ngừng lại vào năm 2014 khi mẹ của Alana vướng vào một cuộc kiện tụng.

Tương tự tại Pháp, 2 cuộc thi Mini Miss và Graines de Miss, được tổ chức hàng năm với số lượng thí sinh từ 6 đến 13 tuổi ở các thành phố khác nhau trong cả nước.

Dù không diễn ra thường xuyên, và cũng không đua tranh căng thẳng so với các cuộc thi tương tự ở Mỹ, nhưng chương trình này cũng nhận nhiều ý kiến trái chiều.

Năm 2013, Thượng viện Pháp thông qua việc ngưng tổ chức các cuộc thi sắc đẹp cho các thiếu nữ dưới 16 tuổi để tránh việc lạm dụng hình ảnh của trẻ vị thành niên.

Lên án và cấm cửa

Mới đây, Tổng cục Điện ảnh, phát thanh và truyền hình Trung Quốc đưa ra lệnh cấm phát sóng chương trình Bố ơi, mình đi đâu thế? (17/4).

Hãng tin Tân Hoa xã trích văn bản của Tổng Cục điện ảnh nêu rõ “cần tăng cường hơn nữa quản lý các chương trình không có giá trị tích cực”. Cơ quan này nhận định, việc trẻ em tham gia show truyền hình quá sớm, được lăng xê tên tuổi, trở thành ngôi sao chỉ sau một đêm là điều phản giáo dục, ảnh hưởng đến sự phát triển sau này.

Trên thực tế, trẻ em ngày nay đang trở thành đối tượng để các chương trình truyền hình khai thác ở mọi khía cạnh. Từ những cuộc thi ca nhạc, tạp kỹ đến những góc máy quay cận cảnh đời thường trở thành mối quan tâm đặc biệt của công chúng.

Không phủ nhận sạch trơn những khía cạnh tích cực, nhưng các chương trình truyền hình thực tế cho trẻ nhỏ có nhiều điều đáng để suy ngẫm. Sự nổi tiếng đầy hào nhoáng đi kèm với những thất vọng, chứng trầm cảm thực sự đã diễn ra ở những thí sinh nhí chiến thắng cũng như thất bại.

Chương trình Bố ơi mình đi đâu thế? bị cấm phát sóng ở Trung Quốc.

Một nhận định khác về truyền hình thực tế đang được lưu tâm đó là một thể loại chương trình mang tính cạnh tranh cao, khai thác cảm xúc của cả thí sinh lẫn khán giả trong việc theo đuổi xếp hạng và doanh thu. Công thức này sẽ càng gặp nhiều rủi ro hơn khi trẻ em là đối tượng của những cuộc thi.

Công chúng cần phải tỉnh táo

Nhiều chuyên gia nhận định việc xuất hiện trong các chương trình truyền hình thực tế gây tác động không tốt cho trẻ em. Jennifer Jones, tác giả của The Three P's of Parenting nói "Đưa trẻ em đặt dưới ánh đèn sân khấu của truyền hình là phạm tội. Nó vượt xa cả việc khai thác trẻ em trên sóng truyền hình".

Không giống như chiến dịch "không trẻ em" trong các bức hình của những tay săn ảnh - được hỗ trở bởi minh tinh Kristen Bell và những người nổi tiếng khác, các chương trình truyền dành cho trẻ em chưa được xiết chặt đúng mức.

Jersey Shore, một trong những người nổi tiếng từ chương trình dành cho trẻ em nói: "Tôi muốn những đứa trẻ của mình lớn lên một cách bình thường nhất có thể. Tôi không muốn chúng không có trải nghiệm về việc một chiếc camera chĩa vào mặt của chúng".

Rất nhiều tiếng nói đồng thuận về sự cần thiết của pháp luật bảo vệ trẻ em khỏi các chương trình trên tivi. "Công chúng Mỹ đang mắc môt sai lầm vô cùng lớn" - Jon Gosselin, ngôi sao nổi tiếng cùng với vợ và con mình trong Jon & Kate Plus 8 nói "Họ khao khát xem các chương trình thực tế".