Pháp luật đã quy định rất rõ về việc sử dụng hình ảnh người nổi tiếng. Tuy nhiên, cùng sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, việc quản lý hình ảnh người nổi tiếng – nhất là với mục đích quảng cáo – cần được kiểm soát chặt chẽ và khắt khe hơn.

Từ ồn ào thẩm mỹ không hiệu quả

Sau khi xem một quảng cáo có hình ảnh ca sĩ Diệp Lâm Anh review cơ sở vật chất và các dịch vụ thẩm mỹ của Bệnh viện Thẩm mỹ Siam Thái Lan, chị U. (SN 2002) đã liên lạc với đơn vị này để tư vấn dịch vụ hút mỡ và được hướng dẫn đến trực tiếp địa chỉ 59 Vũ Thạnh (Đống Đa, Hà Nội) để kiểm tra sức khỏe trước phẫu thuật.

Tuy nhiên, khác xa với hình ảnh quảng cáo được xem trước đó, chi nhánh 59 Vũ Thạnh chỉ treo biển “Viện thẩm mỹ Siam Thái Lan”. Nơi đây là phòng khám và tư vấn, còn lại kiểm tra trước phẫu thuật là bác sĩ của Bệnh viện Hà Thành, phẫu thuật cũng thực hiện Bệnh viện Hà Thành.

“Vì có người nổi tiếng quảng cáo và thấy nhân viên tư vấn nhiệt tình, nên dù hơi lưỡng lực khi thấy hình ảnh thực tế không giống quảng cáo, nhưng tôi vẫn đồng ý thực hiện với tổng chi phí 90 triệu đồng”, chị U. cho biết.

Sau ca phẫu thuật, chị U. luôn cảm thấy suy kiệt sức khỏe, chân tay tê bì, vùng hút mỡ không cải thiện. Nhiều lần liên lạc thắc mắc nhưng không nhận được câu trả lời thỏa đáng, chị U. đã lên tiếng tố cáo vì cho rằng Bệnh viện Thẩm mỹ Siam Thái Lan đã lừa dối khách hàng.

Ngay sau ồn ào này xuất hiện, ca sĩ Diệp Lâm Anh đã có thông báo trên trang cá nhân về hợp đồng sử dụng hình ảnh của nữ ca sĩ này tại Bệnh viện Thẩm mỹ Siam Thái Lan.

 Hình ảnh ca sĩ Diệp Lâm Anh xuất hiện trong quảng cáo của Bệnh viện Thẩm mỹ Siam Thái Lan.

Theo đó, căn cứ hợp đồng đã ký, ca sĩ Diệp Lâm Anh đồng ý cho Bệnh viện Thẩm mỹ Siam Thái Lan sử dụng hình ảnh để review không gian và cơ sở vật chất tại trụ sở Bệnh viện Thẩm mỹ Siam Thái Lan ở Quận 1, TP.HCM. Việc sử dụng hình ảnh này không quảng cáo dịch vụ thẩm mỹ tại đây và đã kết thúc sau 6 tháng kể từ ngày ký 20/3/2024.

Ca sĩ Diệp Lâm Anh cũng khẳng định không review cho bất cứ cơ sở nào khác của Siam Thái Lan và đơn vị này không được phép sử dụng hình ảnh của Diệp Lâm Anh để cắt ghép sử dụng cho các video được lồng tiếng cho quảng cáo cho dịch vụ.

“Sự việc xảy ra đối với khách hàng của Siam Thái Lan tại cơ sở Hà Nội rất đáng tiếc. Trên một số video có nội dung kèm theo tên và hình ảnh của Diệp Lâm Anh là sai thông tin. Diệp Lâm Anh không quảng cáo dịch vụ nâng ngực, nâng mũi, hút mỡ hay bất cứ dịch vụ nào của Siam Thái Lan”, nữ ca sĩ này cho biết.

Diệp Lâm Anh cho biết hợp đồng sử dụng dịch vụ với Bệnh viện Thẩm mỹ Siam Thái Lan Quận 1, TP.HCM là để quảng bá không gian và trang thiết bị tại Siam Thái Lan. Video quảng bá cũng đã được khoá sau khi hợp đồng kết thúc, đồng nghĩa với việc Bệnh viện Siam Thái Lan không được sử dụng hình ảnh của Diệp Lâm Anh sau thời gian hợp đồng hết hiệu lực.

“Diệp Lâm Anh không quảng bá cho dịch vụ thẩm mỹ và cơ sở Siam Thái Lan Hà Nội sử dụng hình ảnh của Diệp Lâm Anh là trái phép. Cơ sở này Diệp Lâm Anh chưa từng tới và không được cấp giấy phép bệnh viện như cơ sở tại Quận 1, TP.HCM. Do đó hợp đồng này không đồng nghĩa với việc sử dụng hình ảnh để quảng bá cho Thẩm mỹ Viện Siam ở bất kỳ cơ sở nào khác”, nữ ca sĩ cho biết thêm.

Liên quan đến sự việc, đại diện Bệnh viện Siam Thái Lan cho biết đơn vị có ký kết hợp đồng sử dụng hình ảnh với ca sĩ Diệp Lâm Anh. Còn về trường hợp khách hàng U., đại diện Bệnh viện thẩm mỹ Siam Thái Lan khẳng định luật y tế được phép liên kết với các bệnh viện trong các ca đại phẫu và điều này không vi phạm pháp luật.

Cơ sở tại Hà Nội của Bệnh viện Siam Thái Lan.  

“Chúng tôi có 2 đơn vị ở TP.HCM và Hà Nội, nếu khách hàng có nhu cầu phẫu thuật ở Hà Nội thì chúng tôi phải liên kết với các bệnh viện để hợp tác về chuyên môn y khoa. Bản thân khách hàng trong bản cam kết cũng đã biết sẽ được phẫu thuật tại Bệnh viện Hà Thành và khách hàng tự nguyện ký cam kết trong tình trạng tỉnh táo”, đại diện Siam Thái Lan nói.

Không cấm liên kết, nhưng...

Trao đổi với PV, luật sư Đặng Văn Dũng – Đoàn luật sư tỉnh Đồng Nai – cho biết hiện tại, Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 và các văn bản hướng dẫn không có điều khoản nào trực tiếp cấm việc một cơ sở khám chữa bệnh (ví dụ như phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ) thuê hạ tầng của một bệnh viện để thực hiện thủ thuật.

“Tức là việc thuê không bị cấm nhưng cũng không được pháp luật cho phép rõ ràng. Nhưng để được thực hiện phẫu thuật tại nơi thuê, phải đáp ứng đồng thời nhiều điều kiện”, luật sư Dũng nói.

Theo đó, cơ sở thực hiện phẫu thuật (ở đây là phòng khám) phải được cấp phép thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ xâm lấn. Phòng mổ dù được thuê từ bệnh viện vẫn phải được xác định là thuộc cơ sở của phòng khám trong hồ sơ cấp phép (theo giấy phép hoạt động đã được Bộ Y tế/ Sở Y tế cấp). Nếu không, hành vi đó vẫn có thể được xem là “thực hiện kỹ thuật ngoài phạm vi cho phép”.

Việc thuê phòng mổ không vi phạm nếu phòng khám và bệnh viện ký hợp đồng liên kết chuyên môn đúng quy định, được Sở Y tế phê duyệt. Lúc này, bệnh viện đứng tên chịu trách nhiệm chuyên môn và vai trò của phòng khám không còn là đơn vị thực hiện chính. Nghĩa là phòng khám không thể “mượn danh” bệnh viện để lách luật thực hiện phẫu thuật mà không được cấp phép.

“Về nguyên tắc thuê phòng mổ không bị cấm, nhưng thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ tại nơi thuê đó mà không được cấp phép thì là vi phạm pháp luật. Muốn hợp pháp, phải có liên kết được phê duyệt chuyên môn, được ghi rõ trong giấy phép hoạt động và có người chịu trách nhiệm chuyên môn đúng quy định”, luật sư Dũng nêu quan điểm.

Người nổi tiếng cần quản lý hình ảnh khắt khe hơn

Theo luật sư Đặng Văn Dũng - Đoàn luật sư tỉnh Đồng Nai, việc quản lý và sử dụng hình ảnh được quy định rõ ràng trong Bộ Luật dân sự, Luật Sở hữu trí tuệ và các văn bản liên quan đến quảng cáo thương mại.

Cụ thể, Điều 32 Bộ Luật dân sự 2015 quy định cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình. Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải được sự đồng ý của người đó và phải trả thù lao cho hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác.

Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2022 cũng có quy định về quyền liên quan đến quyền tác giả, trong đó khẳng định nghệ sĩ có quyền nhân thân đối với tên tuổi và hình ảnh của mình, bao gồm cả việc sử dụng trong quảng cáo, truyền thông, thương mại.

 Diệp Lâm Anh trải nghiệm dịch vụ tại Bệnh viện Siam Thái Lan cơ sở TP.HCM.

Hành vi quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý cũng là hành vi bị cấm tại khoản 8 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012.

“Hình ảnh của nghệ sĩ không chỉ có giá trị nghệ thuật mà còn bởi khả năng tạo ảnh hưởng tới công chúng. Người dân hiện nay có xu hướng tin tưởng vào những gương mặt nổi tiếng, đặc biệt là các nghệ sỹ. Khi những người này quảng cáo sản phẩm hay dịch vụ nào đó, công chúng thường tin tưởng ngay.

Thời gian qua xuất hiện tình trạng nhiều người nổi tiếng quảng cáo lố, quảng cáo các sản phẩm là hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Việc các nghệ sỹ thiếu trách nhiệm, hám lợi, cố tình thổi phồng công dụng của sản phẩm sẽ tạo ra hoang mang trong cộng đồng. Chính vì thế, trong lĩnh vực quảng cáo thương mại, việc sử dụng hình ảnh của nghệ sĩ đòi hỏi phải tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp luật”, luật sư Dũng chia sẻ.

Được biết, Chính phủ hiện đang sửa Luật Quảng cáo, trong đó sẽ tăng trách nhiệm, chế tài đối với người nổi tiếng. Việc này sẽ góp phần kiểm soát chặt chẽ hoạt động quảng cáo và quản lý, sử dụng hình ảnh người nổi tiếng

Theo Nhật Linh - Quyền Trung (SHTT)