2025 - năm của kỳ thi tốt nghiệp THPT đặc biệt nhất lịch sử

Năm 2025, kỳ thi tốt nghiệp THPT sẽ diễn ra trong hai ngày 26 và 27/6, thu hút sự quan tâm của toàn xã hội khi hơn 1,16 triệu thí sinh trên cả nước chính thức bước vào kỳ thi quan trọng. Đáng chú ý, năm nay Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hai dạng đề thi tương ứng với hai chương trình giáo dục khác nhau. Cụ thể, có 24.951 thí sinh (chiếm khoảng 2,1%) thi theo chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2006, trong khi 1.137.183 thí sinh (chiếm khoảng 97,9%) thi theo chương trình GDPT 2018.

Chính sự đồng thời tồn tại của hai thế hệ học sinh - nhóm "cuối cùng" tốt nghiệp theo chương trình cũ và nhóm "đầu tiên" bước ra từ chương trình mới đã phần nào cho thấy tính chất đặc biệt của kỳ thi năm nay. Nhưng không chỉ có vậy, còn nhiều yếu tố khác nữa khiến kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 được xem là kỳ thi đặc biệt nhất trong lịch sử giáo dục Việt Nam.

1. Kỷ lục số học sinh đăng ký

Với hơn 1,16 triệu thí sinh đăng ký dự thi tại 63 tỉnh, thành trên cả nước, kỳ thi năm nay trở thành kỳ thi lớn nhất từ trước đến nay. Các thí sinh được phân bố tại 2.493 điểm thi với hơn 50.000 phòng thi.

Để đảm bảo kỳ thi diễn ra nghiêm túc và an toàn, ước tính khoảng 200.000 người sẽ được huy động tham gia công tác tổ chức, bao gồm cán bộ giáo viên ngành giáo dục cùng các lực lượng hỗ trợ như công an, quân đội, y tế, điện lực...

2. Cấu trúc đề thi, môn thi và cách ra đề thi thay đổi

Năm 2025 đánh dấu kỳ thi tốt nghiệp THPT đầu tiên được triển khai theo chương trình giáo GDPT 2018 - một cột mốc quan trọng, thể hiện sự thay đổi toàn diện trong tư duy dạy học cũng như cách thức kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh.

So với trước đây, số lượng môn thi đã được điều chỉnh đáng kể. Thí sinh chỉ cần thi 4 môn thay vì 6 môn như các năm trước, trong đó Toán và Ngữ văn là hai môn bắt buộc. Hai môn còn lại được học sinh lựa chọn từ các môn đã học ở trường như: Hóa học, Vật lý, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Tin học, Công nghệ, Ngoại ngữ và Giáo dục kinh tế và pháp luật (được áp dụng riêng với chương trình GDPT 2018).

Kỳ thi chính thức năm nay cũng được tổ chức với nhiều thay đổi mới mẻ. Thay vì tổ chức một ca thi như trước, mỗi ngày thi sẽ có 2 ca. Đặc biệt, trong một phòng thi có thể diễn ra 5 môn thi khác nhau cùng lúc điều chưa từng có trong các kỳ thi trước đó.

Một điểm mới nữa là số lượng mã đề thi được tăng gấp đôi. Nếu như trước đây, các môn (trừ ngữ văn) chỉ có 24 mã đề, thì năm nay, mỗi môn sẽ có tới 48 mã đề chia đều cho hai ca thi (mỗi ca 24 mã đề). Việc tăng mã đề nhằm hạn chế tình trạng học tủ, học lệch và đảm bảo tính công bằng.

3. Áp dụng cấu trúc đề thi mới

Đáng chú ý nhất là sự thay đổi trong cách ra đề thi, đặc biệt đối với môn Ngữ văn. Do chương trình GDPT 2018 thực hiện theo tinh thần "một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa", nên các đoạn văn, ngữ liệu sử dụng trong đề có thể đến từ bất kỳ bộ sách nào, thậm chí là nguồn hoàn toàn bên ngoài chương trình. Đây là bước đi nhằm khuyến khích khả năng đọc hiểu, tư duy độc lập và giảm phụ thuộc vào việc học thuộc văn mẫu.

Đối với các môn trắc nghiệm, phần 1 gồm các câu hỏi ở dạng trắc nghiệm nhiều lựa chọn, trong 4 đáp án gợi ý chọn 1 đáp án đúng. Mỗi câu trả lời đúng được 0,25 điểm.

Phần 2 gồm các câu hỏi ở dạng thức trắc nghiệm Đúng - Sai. Mỗi câu hỏi có 4 ý, tại mỗi ý thúi sinh lựa chọn đúng hoặc sai. Về chấm điểm: thí sin đúng 1/4 ý được 0,1 điểm, đúng 2 ý được 0,25 điểm, đúng 3 ý được 0,5 điểm và đúng tất cả 4 ý sẽ được 1 điểm.

Phần 3, gồm các câu hỏi ở dạng thức trắc nghiệm trả lời ngắn. Thí sinh tô vào các ô tương ứng với đáp án của mình. Với môn Toán, mỗi câu trả lời đúng được 0,5 điểm, còn các môn khác được 0,25 điểm.

4. Thí sinh đăng ký mạnh môn Lịch sử

Theo số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tổng cộng có 1.137.183 thí sinh đăng ký dự thi theo chương trình GDPT 2018, và 24.951 thí sinh theo chương trình GDPT 2006. Như vậy, tổng số thí sinh trên toàn quốc năm nay vượt mốc 1,16 triệu người.

Trong số các môn tự chọn, lịch sử là môn thu hút đông thí sinh nhất với 499.357 lượt đăng ký, tiếp theo là địa lý (494.081 thí sinh), tiếng Anh (358.870 thí sinh), vật lý (354.298 thí sinh), giáo dục kinh tế và pháp luật (247.248 thí sinh - chỉ dành cho thí sinh học theo chương trình 2018), và hóa học (246.700 thí sinh). Hai môn thi bắt buộc là ngữ văn và toán lần lượt có 1.151.687 và 1.145.449 thí sinh đăng ký.

5. Kỳ thi thích ứng với quá trình sắp xếp lại bộ máy

Đáng chú ý, kỳ thi năm nay diễn ra trong thời điểm cả nước đang thực hiện việc sắp xếp lại chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp, khiến công tác tổ chức thi cũng phải thích ứng với những yêu cầu và khó khăn mới phát sinh.

Trong đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đảm nhiệm vai trò hướng dẫn tổ chức thi, xây dựng đề thi, tổ chức tập huấn về quy chế, nghiệp vụ tổ chức và công tác thanh tra, kiểm tra thi. Trong khi đó, các địa phương chịu trách nhiệm toàn diện về việc triển khai kỳ thi tại chỗ, bao gồm chuẩn bị cơ sở vật chất, nhân sự, cũng như chủ động thành lập các đoàn kiểm tra để rà soát toàn bộ quy trình tổ chức nhằm đảm bảo kỳ thi diễn ra an toàn, nghiêm túc và đúng quy định.

6. Thay cách thức tính điểm tốt nghiệp

Trong công thức tính điểm xét tốt nghiệp, điểm các môn thi chiếm 50%; còn lại là điểm học bạ lớp 10, 11 và 12 (50%) và điểm ưu tiên nếu có. So với trước đây, điểm học bạ tăng 20%.

7. Đề thi được vận chuyển đường bảo mật của Cục Cơ yếu, Bộ Quốc phòng

Một điểm mới quan trọng năm nay là công tác vận chuyển đề thi. Được biết. Đây là lần đầu tiên, đề thi sẽ không vận chuyển theo phương thức truyền thống, mà được chuyển qua đường bảo mật của Cục Cơ yếu (Bộ Quốc phòng). Đây là thay đổi lớn, khắc phục những khó khăn trước đây, như việc phải dùng máy bay trực thăng để chở đề thi ra Côn Đảo.

8. Thí sinh không đến muộn quá 15 phút, kiểm tra đề thi trong 5 phút đầu

Thí sinh cần có mặt đúng giờ. Nếu đến muộn, quá 15 phút sau khi có hiệu lệnh tính giờ làm bài, các em sẽ không được dự thi buổi đó, đồng nghĩa không được công nhận tốt nghiệp THPT.

Trước khi làm bài thi, thí sinh phải ghi đầy đủ số báo danh, thông tin vào đề thi, giấy thi, phiếu trả lời trắc nghiệm, giấy nháp. Khi nhận đề, thí sinh phải kiểm tra kỹ số trang, chất lượng các trang in và mã đề thi ở từng trang.

Nếu phát hiện đề thiếu trang hoặc rách, hỏng, nhòe mờ, thí sinh phải báo ngay với giám thị, chậm nhất 5 phút từ lúc bắt đầu tính giờ làm bài. Nếu không, thí sinh hoàn toàn chịu trách nhiệm về đề thi đã nhận.

Tại mỗi điểm thi đều có đề thi gốc để đối chiếu khi cần xác minh. Bộ khuyến nghị thí sinh chủ động kiểm tra đề thi một cách nghiêm túc ngay khi nhận. Đây là trách nhiệm, cũng là quyền lợi của các em, để kết quả làm bài không bị ảnh hưởng do lỗi kỹ thuật.

9. Nhìn bài bạn bị trừ 25% số điểm

Căn cứ theo quy chế thi tốt nghiệp THPT 2025 của Bộ GD&ĐT có quy định như sau:

- Thí sinh bị khiển trách khi nhìn hoặc trao đổi bài một lần trong buổi thi, đồng thời bị trừ 25% điểm của bài thi đó.

- Thí sinh bị khiển trách một lần nhưng tiếp tục nhìn, trao đổi bài làm hoặc giấy nháp, chép bài hoặc để bạn chép bài của mình sẽ bị cảnh cáo và trừ 50% điểm.

- Ngoài ra, những bài thi có đánh dấu bị phát hiện trong quá trình chấm thi sẽ bị trừ 50% tổng số điểm toàn bài.

Thí sinh bị cho 0 điểm, tương đương với mất 100% tổng số điểm, áp dụng với các trường hợp: bài thi được chép từ các tài liệu mang trái phép vào phòng thi; có hai bài làm trở lên với một bài thi; bài thi có chữ viết của hai người trở lên; những phần của bài thi viết trên giấy nháp, giấy không đúng quy định.

10. Học sinh thi theo chương trình mới không được dùng Atlat Địa lý

Năm nay, thí sinh thi theo chương trình mới không được mang vào phòng thi Atlat Địa lý, bảng tuần hoàn hóa học hay bảng tính tan nếu thuộc nhóm thí sinh học theo chương trình mới. Đây là khác biệt lớn so với các năm trước, khi học sinh vẫn có thể sử dụng Atlat địa lý như một tài liệu hỗ trợ hợp lệ.

11. Đề thi được in trên tờ A3, phiếu trả lời trắc nghiệm mới

Điểm mới khác là đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025 (đối với thí sinh theo học chương trình phổ thông mới) được in trên 1 tờ A3 (in 2 mặt), thay vì in 4-5 tờ A4 như năm 2024. Thời gian giữa 2 môn thi trong bài thi tự chọn/tổ hợp là 15 phút, thay vì 10 phút như năm ngoái.

Thí sinh cũng cần lưu ý, Bộ GD-ĐT đã công bố mẫu mới phiếu trả lời trắc nghiệm dùng ở kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025. Từ 2025, các môn trắc nghiệm gồm 3 phần câu hỏi.

Phần 1: Trắc nghiệm 4 lựa chọn, chọn 1 đáp án đúng, mỗi câu đúng được 0,25 điểm.

Phần 2: Trắc nghiệm Đúng/Sai gồm 4 ý mỗi câu; đúng 1 ý được 0,1 điểm, đúng 2 ý được 0,25 điểm, đúng 3 ý được 0,5 điểm, đúng cả 4 ý được 1 điểm.

Phần 3: Trắc nghiệm trả lời ngắn, tô vào ô đáp án; với môn Toán, mỗi câu đúng được 0,5 điểm, các môn khác mỗi câu đúng được 0,25 điểm.

Tổng hợp

Theo Huỳnh Đức (Thanh Niên Việt)