Trong bối cảnh toàn cầu, mạng xã hội ở Việt Nam đã trở thành môi trường dễ bị lợi dụng để gieo rắc thông tin sai lệch. Không ít tin tức vô căn cứ, phi lý nhưng được khoác lớp vỏ “tự do ngôn luận” lại có thể nhanh chóng khuấy động cảm xúc, lôi kéo sự hưởng ứng thiếu suy xét của một bộ phận giới trẻ. Chính sự nhẹ dạ ấy vô hình trung tiếp sức cho các luận điệu xuyên tạc, làm méo mó nhận thức và gây nhiễu loạn dư luận xã hội.

Trong tác phẩm "Tuổi trẻ Việt Nam cảnh giác với mưu đồ cổ xúy ngôn luận tự do và những giải pháp để thanh niên nhận thức đúng về tự do ngôn luận trong thời đại số", tại Cuộc thi chính luận về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong đoàn viên, thanh niên, chị Trần Nguyễn Như Ngọc (Phó Bí thư Đoàn Thanh niên phường Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long) đã chỉ ra thực trạng, nhận diện mưu đồ cổ xúy “ngôn luận tự do” trong giới trẻ.

Với độ phủ sóng rộng cùng một lượng lớn thời gian hoạt động và tương tác trên các nền tảng xã hội, những gì người sử dụng thu nhận được sẽ tác động không nhỏ đến việc hình thành tư tưởng và phát triển nhân cách, đạo đức, lối sống, nhất là ở nhóm đối tượng vị thành niên - lứa tuổi dễ đi theo những luồng tư tưởng mới, dễ bị tổn thương và kích động tâm lý .

Len lỏi trong các hội, nhóm tiêu cực trên mạng

Trên mạng xã hội hiện nay, có vô số các hội nhóm khác nhau với tất cả các lĩnh vực, vấn đề liên quan đến đời sống, văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế…; có nội dung thông tin đa dạng phục vụ cho người tham gia trao đổi, chia sẻ thông tin. Tuy nhiên trong rất nhiều các hội nhóm kể trên, có những hội nhóm mang tính chất tiêu cực, tạo lập nhằm các mục đích xấu.

z7028435408808-1a13d42013059830aa2e81362aecf1eb-3350.jpg
Chị Trần Nguyễn Như Ngọc - Phó Bí thư Đoàn thanh niên phường Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long.

Với vỏ bọc là các hội, nhóm trao đổi thông tin khách quan về tình hình chính trị, xã hội, hướng dẫn người dân các kỹ năng cơ bản nhưng lại tán phát các thông tin xấu độc, tin sai sự thật, đồn đoán nội dung vô căn cứ gây rối loạn thông tin, làm người đọc mất dần niềm tin vào các cơ quan Đảng, Nhà nước, nhen nhóm các tư tưởng chống đối.

Các hội, nhóm phản động thường núp dưới vỏ bọc thông tin về tình hình chính trị, kinh tế, công tác nhân sự của Đảng, Nhà nước sau đó đồn đoán, vu cáo, thông tin sai sự thật nhằm dẫn dắt người theo dõi hiểu không đúng bản chất.

Ngoài ra các đối tượng đăng tải bài viết trong nhóm thường là quản trị viên, các đối tượng phản động ở nước ngoài với thông tin cá nhân, địa chỉ hoạt động ở nước ngoài với logo biểu trưng của các hội nhóm phản động như Việt Tân, Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời…

Nghiêm trọng hơn, với các luận điệu tiêu cực còn dẫn dắt, lôi kéo người tham gia các cuộc biểu tình, gây rối trật tự công cộng, phá hoại tài sản, chống người thi hành công vụ như vụ việc biểu tình công ty Formosa như ở Bình Thuận trước đây.

Đã có không ít người bị ảnh hưởng bởi tham gia các hội nhóm phản động, tin theo lời lôi kéo để thực hiện các hoạt động như biểu tình, tuyên truyền, bị mua chuộc thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật bị bắt, xử lý hình sự; người bị ảnh hưởng ít hơn thì bị tác động về tư tưởng làm mất lòng tin vào chính quyền các cấp hoặc lan truyền các thông tin xấu độc, thông tin sai sự thật bị xử lý hành chính.

Thủ đoạn của các thế lực thù địch hết sức tinh vi, tưởng chừng là một câu chuyện cảm động, tuy nhiên lại tiềm ẩn trong đó là hàm ý sâu xa, chống đối, kích động, gây hoài nghi, hoang mang.

Sự gia tăng của các hội, nhóm mang tính chất tiêu cực trên không gian mạng đang trở thành một hiện tượng đáng lo ngại, không chỉ làm nhiễu loạn nhận thức và hành vi của người sử dụng, mà còn trực tiếp đe dọa đến tình hình an ninh, trật tự. Đây không đơn thuần là vấn đề ảo trong thế giới mạng, mà đã và đang kéo theo những hệ lụy hiện hữu, tác động sâu rộng tới đời sống cộng đồng.

Núp bóng những câu chuyện cảm động, nhân văn

Nguy hiểm hơn cả là các thế lực thù địch khai thác không gian mạng như công cụ thao túng nhận thức, đặc biệt hướng vào giới trẻ. Chúng thường khoác vỏ bọc nhân văn - từ thiện, giả danh cơ quan hay cán bộ lãnh đạo để tạo uy tín giả tạo, rồi từng bước cài cắm luận điệu xuyên tạc.

xuyen-tac.jpg
Ảnh minh họa

Không chỉ dừng ở việc phát tán tin giả, chúng còn tinh vi ghép nối, bóp méo sự kiện nhằm đánh lạc hướng dư luận, gieo rắc sự hoài nghi, từ đó từng bước bào mòn niềm tin vào thể chế và cản trở quá trình tiếp nhận chân lý, thông tin chính thống.

Hơn thế nữa, các thế lực thù địch đang thường xuyên tung thông tin giả, xuyên tạc bản chất của sự vật, hiện tượng tràn ngập trên không gian mạng, cản trở thế hệ trẻ tiếp cận thông tin chính thống, sự thật chân chính.

Qua phương thức tổng hợp tin tức, thông tin chưa được kiểm chứng để tạo ra sự “khách quan”, hay giả danh cán bộ lãnh đạo Đảng, Nhà nước để tạo trang giả, sau đó cài dần các thông tin bóp méo sự thật, luận điệu sai trái, hay đăng tải các thông tin xuyên tạc về tình hình chính trị, kinh tế, xã hội với những thủ đoạn tinh vi núp bóng thông điệp tốt đẹp, hay các hoạt động từ thiện, tưởng chừng như đầy trách nhiệm để thao túng tâm lý người theo dõi.

Với thủ đoạn tinh vi, các thế lực thù địch không chỉ tung tin giả một cách lộ liễu mà còn khéo léo cài cắm những mảnh thông tin xuyên tạc, phản động vào các bài viết, các trào lưu hay thậm chí cả sách báo, khiến ngay cả những người có bản lĩnh chính trị vững vàng cũng khó phân biệt thật - giả. Nếu lớp trẻ thiếu nền tảng tư tưởng và lập trường kiên định, họ sẽ rất dễ trở thành đối tượng bị lợi dụng, lôi kéo vào những trào lưu sai trái.

Trong bối cảnh toàn cầu, mạng xã hội ở Việt Nam đã trở thành môi trường dễ bị lợi dụng để gieo rắc thông tin sai lệch. Không ít tin tức vô căn cứ, phi lý nhưng được khoác lớp vỏ “tự do ngôn luận” lại có thể nhanh chóng khuấy động cảm xúc, lôi kéo sự hưởng ứng thiếu suy xét của một bộ phận giới trẻ. Chính sự nhẹ dạ ấy vô hình trung tiếp sức cho các luận điệu xuyên tạc, làm méo mó nhận thức và gây nhiễu loạn dư luận xã hội.

Nhân danh nhà tri thức, luật sư… để lợi dụng tự do ngôn luận

Khi ngôn từ trở thành “quyền lực” định hướng dư luận, thì trước hết nó phải gắn liền với sự thật, với tinh thần công tâm và đạo đức. Tự do ngôn luận không thể chỉ được hiểu giản đơn là nói lên suy nghĩ cá nhân, mà còn là trách nhiệm xã hội của người phát ngôn - đặc biệt với giới trí thức, nhà báo, luật sư, nhà nghiên cứu, những người có khả năng dẫn dắt, tác động đến cộng đồng. Quyền này chỉ thật sự có ý nghĩa khi người sử dụng biết đặt lợi ích chung của xã hội lên trên mọi tính toán cá nhân.

Đáng tiếc, thực tế cho thấy vẫn có những trường hợp đã lợi dụng danh nghĩa tự do ngôn luận để gieo rắc thông tin sai lệch, cố tình lẫn lộn đúng - sai, dùng kỹ xảo ngôn từ nhằm hướng lái dư luận theo mục đích xấu. Không ít người từng mang danh trí thức, luật sư, hay nhà báo… đã biến quyền tự do ngôn luận thành công cụ phục vụ cho sự công kích hệ tư tưởng, phá hoại nền tảng chính trị - văn hóa, gây tổn hại trực tiếp đến niềm tin xã hội, thậm chí chống phá Đảng, Nhà nước Việt Nam.

Đặc biệt, đối với một bộ phận đoàn viên, thanh niên, nếu không trang bị tốt cho mình kiến thức, kỹ năng thì rất dễ tin tưởng vào các thông tin được chia sẻ nhân danh các nhà tri thức, vô tình bị cổ xúy theo “ngôn luận tự do”, vào bình luận, chia sẻ những bài viết sai sự thật.

Chỉ bằng vài lượt bình luận hay chia sẻ vô trách nhiệm, họ không chỉ tiếp tay lan truyền tin giả mà còn trực tiếp vi phạm pháp luật, làm tổn hại uy tín cơ quan Nhà nước, danh dự cá nhân lãnh đạo và gây nhiễu loạn môi trường thông tin, ảnh hưởng đến ổn định chính trị cũng như sự phát triển của xã hội.

Theo Trần Nguyễn Như Ngọc - Châu Linh (ghi) (Tiền Phong)