Ngoài việc “chảnh” không muốn chọn nghề top dưới thì tài năng, chuyên môn của các thạc sĩ, cử nhân là một vấn đề đáng quan tâm.
Ngoài việc “chảnh” không muốn chọn nghề top dưới thì tài năng, chuyên môn của các thạc sĩ, cử nhân là một vấn đề đáng quan tâm.
Bằng cấp không nói lên trình độ chuyên môn. Có người học hết trường này, trường khác, cầm cả sấp bằng trên tay nhưng làm một việc cỏn con có khi cũng chẳng nên hồn. Đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thạc sĩ, cử nhân thất nghiệp nhiều đến thế, gây lãng phí cho gia đình và xã hội?
![]() |
Gia tăng số lượng cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp (nguồn ảnh: Internet) |
Chất lượng đào tạo đại học ở nước ta vốn đã thấp kém nay có khi còn thấp kém hơn. Các trường cao đẳng, đại học tự chủ về cơ chế tài chính, tuyển sinh nên trường nào thu hút được đông học sinh thì “doanh thu” càng cao, mà không cần quan tâm đến chất lượng. Trước kia, khi vẫn còn thi giai đoạn, các sinh viên thường hay đùa “vào trường mới khó chứ kiểu gì chả ra trường được”. Còn bây giờ, cả vào – ra trường đều dễ hơn rất nhiều.
Chưa nói đến chuyện “sính” băng cấp, ai cũng có thể trả lời được rằng: thạc sĩ, cử nhân thất nghiệp là do đào tạo mà ra. Chất lượng đào tạo hiện nay là cả một vấn đề. Ngay tại cơ quan tôi, nhận một sinh viên thực tập tốt nghiệp, nhưng học 4 năm trời mà viết một câu không đủ thành phần; nhiều em thụ động không muốn vận động, thậm chí tìm cách làm gian dối để đủ chỉ tiêu thực tập.
Còn bạn Hà Dương cho biết, là một sinh viên mới ra trường được hai năm, may mắn có việc làm đúng chuyên môn ở một cơ quan Trung ương, bên cạnh đó còn có thêm thu nhập bằng một số công việc khác như viết báo, biên tập sách, tổ chức sự kiện... ngoài giờ hành chính. “Có thể em có hơi "vơ đũa cả nắm", nhưng có thể nói là đại đa số sinh viên của chúng ta cực kỳ thụ động, lười biếng và không hề có ý thức về bản thân, chứ chưa nói đến ý thức đến việc đóng góp cho xã hội và đất nước. Cứ thử vào ký túc xá hay khu trọ sinh viên nào (không phải lúc thi cử nhé), rất ít sinh viên đang học bài, nghiên cứu, hay đơn giản hơn là đọc một cuốn sách, mà chỉ thấy suốt ngày là rượu bia, game, yêu đương… Có những bạn cũng là sinh viên trọ học nhưng được gia đình chu cấp tương đối đầy đủ, không phải đi làm thêm, không tham gia hoạt động phong trào mà kết quả học tập vẫn kém, thì em thật không hiểu thời gian của các bạn đó được dùng làm gì? Vì vậy, các bạn cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp hãy đừng trách xã hội những lý do đâu đâu gì, mà cần tự trách mình trước, xem lại vì sao các nhà tuyển dụng đã không thèm nhìn đến mình”.
Ngoài ra, vấn đề tiêu cực trong môi trường giáo dục hiện nay ai cũng thấy mà không biết phải làm gì. Đi học thì chỉ lo trốn học, đi chơi, đến lúc thi thì hò nhau nộp tiền chạy thầy. Môn nào sinh viên không qua được thì số tiền “đi thầy” lại tăng lên. Đấy là chưa kể, số lượng sinh viên bị lôi kéo vào các tệ nạn xã hội ngày một tăng.
Lại “sáng cắp ô đi, tối cắp ô về”
Vẫn biết, thời buổi nào cũng có những người thi thật, học thật và có năng lực thật, nhưng số lượng ấy chiếm quá ít. Chính vì thế, khi đi làm việc rồi, các cơ quan quản lý mới “tá hỏa” phát hiện ra có tới 30% cán bộ, công chức sáng cắp ô đi, tối cắp ô về, ngồi chơi, xơi nước đợi cuối tháng lĩnh lương. Trong một trao đổi với VOV.VN mới đây, một vị nguyên là lãnh đạo một Ủy ban của Quốc hội đã cho biết, từ năm 1992 chúng tôi đã đưa ra con số thống kê chỉ có 1/3 công chức, viên chức hưởng lương là “làm việc chết thôi”, làm việc hiệu quả và là những người chủ chốt; 30% là giao việc gì làm việc đấy, chỉ đâu đánh đấy và số còn lại con ông, cháu cha không làm được việc nhưng không thể tinh giản hay giải quyết theo cách nào được.
Đến thời điểm này thì số lượng viên chức, công chức đã quá lớn, khiến bộ máy ngày một phình ra, và chúng ta bắt đầu tính đến việc tinh giản biên chế. Nhưng giảm ai mới là điều quan trọng. Các nhà quản lý vẫn kêu ca công việc không chạy, giao việc nhưng không hoàn thành… nhưng khi xây dựng đề án vị trí việc làm thì chỗ nào cũng thấy thiếu, ai cũng thấy cần. Và có thể, cuối cùng vẫn đâu vào đấy.
Không làm được trong Nhà nước thì ra ngoài tư nhân, doanh nghiệp nước ngoài. Nhưng đâu có phải ai cũng đáp ứng được yêu cầu của các đơn vị, doanh nghiệp ngoài nhà nước. Họ chi ra một đồng lương thì anh phải làm việc với giá trị gia tăng gấp nhiều lần, chứ không thể “ngồi mát ăn bát vàng”. Lưới sàng lọc ở các DN, đơn vị này là khắt khe nhất, vì tư nhân bỏ tiền túi ra nên họ phải chọn lựa kỹ càng. Chính vì thế, ở những nơi này không có đất cho các cử nhân, thạc sĩ rỗng tuếch.
Theo Vũ Hạnh (VOV.vn)