Năm 2025, điểm chuẩn tuyển sinh ĐH gây bất ngờ với phổ điểm thấp nhưng điểm chuẩn cao, do ảnh hưởng của cộng điểm thưởng và quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ.

Phổ điểm thấp, điểm chuẩn cao

Phổ điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2025 ở một số tổ hợp thấp đáng kể so với năm 2024. Trong đó, tổ hợp D01 (Toán, Văn, tiếng Anh) và B00 (Toán, Lí, Hóa) có phổ điểm thấp nhất. Khi xác định điểm sàn, các trường ĐH cũng xác định hai tổ hợp này thấp hơn so với các tổ hợp còn lại. Ví dụ, điểm sàn của Học viện Ngoại giao tổ hợp C00 (Văn, Sử, Địa) cao hơn tổ hợp D01 tới 3 điểm; Trường ĐH Y Hà Nội đã đưa ra nguyên tắc xác định điểm chuẩn với những ngành cùng xét nhiều tổ hợp, điểm chuẩn B00 và C00 lệch 5 điểm, lệch điểm giữa D01 với B00 3 điểm.

1.jpg
Thí sinh tìm hiểu thông tin đăng kí nguyện vọng năm 2025. Ảnh: Như Ý

Tuy nhiên, nguyên lí phổ điểm thấp, điểm chuẩn không diễn ra đồng nhất giữa các trường. Năm nay, tồn tại nghịch lí phổ điểm thấp, điểm chuẩn cao. Điểm chuẩn ngành sư phạm tiếng Anh, sư phạm tiếng Trung của Trường ĐH Ngoại ngữ (ĐH Quốc gia Hà Nội), Trường ĐH Sư phạm (ĐH Huế) xét tổ hợp D01 với điểm chuẩn tuyệt đối 30/30. Trong khi thủ khoa toàn quốc tổ hợp D01 chỉ đạt 29/30 điểm.

Theo tìm hiểu của phóng viên, nghịch lí phổ điểm thấp, điểm chuẩn cao xảy ra với tổ hợp D01 có nguyên nhân từ việc cộng điểm thưởng và quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ. Theo quy chế tuyển sinh ĐH năm 2025, các trường ĐH được cộng điểm khuyến khích nhưng không vượt quá 10% mức điểm tối đa của thang điểm xét tuyển (3/30 điểm). Điểm cộng khuyến khích này được quy định gồm giải học sinh giỏi cấp quốc gia, học sinh giỏi cấp tỉnh, giải Olympic các cấp… Nhiều trường còn cho phép thí sinh có chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế quy đổi thành điểm môn ngoại ngữ trong tổ hợp xét tuyển. Mức điểm quy đổi khác nhau ở từng trường nhưng phổ biến 6,5 IELTS được quy thành 9,5/10 điểm môn tiếng Anh khi xét tuyển, từ 7,0 IELTS được quy đổi thành 10/10 điểm. Nhờ sự quy đổi này nên dù phổ điểm môn ngoại ngữ thấp nhưng điểm chuẩn tổ hợp D01 ở các trường vẫn cao chót vót.

ĐH Kinh tế Quốc dân là một trong số ít các trường năm nay không áp dụng điểm chênh giữa các tổ hợp. TS Lê Anh Đức, Trưởng phòng Quản lí đào tạo, ĐH Kinh tế Quốc dân, cho biết số lượng thí sinh sử dụng môn tiếng Anh trong tổ hợp D01 vào điểm thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển không lớn. Phần lớn thí sinh sử dụng quy đổi chứng chỉ tiếng Anh IELTS để xét tuyển.

Hơn nữa, điểm chuẩn các ngành của ĐH Kinh tế quốc dân những năm trước đây nói chung đều ở phân khúc điểm cao, mà với dải điểm cao của phổ điểm năm nay thì mức chênh lệch giữa D01, A01, D07 với A00 không lớn như tổng thể phổ điểm.

Ngoài ra, nhà trường còn dùng nhiều phương thức khác như điểm đánh giá năng lực, điểm tư duy, chứng chỉ quốc tế, học sinh giỏi… Với phương thức xét điểm thi tốt nghiệp THPT, rủi ro là đề thi năm nay thế này, năm sau thế khác. Việc nhà trường chạy theo những sự biến đổi khó lường đó mới là không công bằng.

Phân hóa

Điểm chuẩn trong một cơ sở giáo dục ĐH có sự phân hóa mạnh. Năm nay, ĐH Bách khoa Hà Nội, có 2 mã ngành điểm chuẩn trên 29/30 điểm, cao hơn năm 2024. Nhưng điểm chuẩn những ngành "kém hấp dẫn" lại giảm đáng kể (2 điểm), khiến cho khoảng cách điểm chuẩn giữa ngành cao nhất với ngành thấp nhất của ĐH Bách khoa Hà Nội là 10,39 điểm (năm ngoái mức chênh 7,53 điểm).

TS Lê Anh Đức cho biết, năm nay, thứ tự điểm trúng tuyển của các ngành của ĐH Kinh tế Quốc dân không có nhiều thay đổi so với 2024, 2023. Nhưng có sự phân hóa mạnh giữa các nhóm ngành tốp đầu và tốp cuối. Các ngành hot tăng 0,5-1,0 điểm (8 mã có điểm chuẩn từ 28/30 điểm, năm 2024 chỉ có 1 ngành). Nhưng các ngành tốp điểm thấp của trường những năm trước, năm nay giảm mạnh. Trường có 40/73 ngành có điểm chuẩn từ 26/30 điểm, có 8 ngành điểm chuẩn dưới 24,5/30 điểm, trong đó, ngành thấp nhất là 23/30 điểm. Năm 2024. điểm chuẩn thấp nhất là 24,5/30 điểm. Giữa ngành cao nhất và thấp nhất năm nay chênh nhau 5,83 điểm, năm trước chênh 3,6 điểm.

Một sự phân hóa nữa có thể nhận thấy rất rõ, những cơ sở giáo dục ĐH chỉ thuần túy xét tuyển điểm thi tốt nghiệp THPT, điểm chuẩn có xu hướng giảm và tiệm cận với phổ điểm đã được công bố. Trường ĐH Y Hà Nội xét tuyển từ điểm thi tốt nghiệp, trong đó chủ yếu là tổ hợp A00 và B00 với điểm chuẩn dao động 17-28,7/30 điểm.

Trường ĐH Y Dược TPHCM chỉ xét tuyển từ điểm thi tốt nghiệp và kết hợp điểm thi tốt nghiệp với chứng chỉ tiếng Anh quốc tế, điểm chuẩn năm 2025 từ 17-27,34/30. So với năm ngoái, điểm chuẩn tất cả ngành của trường giảm 0,4 đến gần 5 điểm. Hai ngành y khoa và răng-hàm-mặt có mức giảm ít nhất. Những ngành điểm chuẩn giảm hơn 3 điểm gồm: Hộ sinh, dinh dưỡng, y học dự phòng, y học cổ truyền, điều dưỡng. Đặc biệt ngành Dinh dưỡng có điểm trúng tuyển giảm mạnh nhất, từ 24,1/30 năm 2024 xuống còn 19,25/30 điểm, giảm 4,85 điểm.

Trường ĐH Y Dược Cần Thơ cũng chỉ xét tuyển từ điểm thi tốt nghiệp nên điểm chuẩn năm 2025 của trường ở tất cả các ngành đều giảm mạnh. So với năm 2024, ngành y khoa giảm 1,82 điểm; răng-hàm-mặt giảm 2,3 điểm. Các ngành còn lại giảm sâu như y học cổ truyền giảm 4,98 điểm; y học dự phòng giảm 5,7 điểm; hộ sinh giảm 5,35 điểm...

Có thể thấy, với tổ hợp B00, tổ hợp D01, nếu không có các “phao cứu sinh” như cộng điểm thưởng khuyến khích, quy đổi chứng chỉ ngoại ngữ, nhiều phương thức xét tuyển, chắc chắn điểm chuẩn nhiều ngành sẽ không ở mức đỉnh nóc kịch trần như năm nay.

GS.TSKH Nguyễn Đình Đức, Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội) đánh giá việc quy các phương thức về một thang điểm và xét tuyển chung 1 đợt đã có tác động lớn đến điểm chuẩn tuyển sinh ĐH năm nay. Ông đề xuất đề thi các môn thi tốt nghiệp THPT năm sau cần phân hóa, không “tốt lỏi” như môn Toán, môn tiếng Anh năm nay. Nên giữ ổn định quy chế tuyển sinh, cân nhắc việc quy đổi các phương thức về một đầu điểm vì thực tế năm nay xảy ra những bất cập vừa xuất hiện sự không công bằng. Ông Đức khuyến cáo thêm không nên đưa quá nhiều tổ hợp tuyển sinh và cần áp chế số lượng nguyện vọng đăng kí của thí sinh.

Theo Nghiêm Huê (Tiền Phong)