Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam của tác giả Võ Văn Chi cây tổ kén cái (còn được gọi là cây an xoa) dùng làm thuốc chữa ung nhọt.
Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam của tác giả Võ Văn Chi cây tổ kén cái (còn được gọi là cây an xoa) dùng làm thuốc chữa ung nhọt.

Từ câu chuyện gây chấn động cộng đồng mạng

Cây an xoa là một loại cây không phổ biến nhưng lại được rất nhiều người biết đến "danh tiếng". Nguyên nhân về việc nổi tiếng của cây này bắt nguồn từ một thông tin trên mạng.
 
Câu chuyện được bắt nguồn từ một diễn đàn dành cho các bà mẹ lớn nhất nhì Việt Nam, tại đây, nó được lan truyền mạnh mẽ và được nhiều trang thông tin điện tử đăng tải lại với định danh về cây an xoa - "thần dược" chữa được mọi bệnh về gan, kể cả thời kỳ cuối.

 
Theo nguồn tin trên, một bệnh nhân 50 tuổi ở Lộc Ninh, Bình Phước được chẩn đoán có khối u trong gan và được đề nghị phẫu thuật nhưng bệnh nhân này đã từ chối để về nhà "chờ chết".

Khi về nhà, bệnh nhân này rơi vào tình trạng suy kiệt, sút đến 20kg, cơ thể yếu dần. May mắn thay, người bệnh này tình cờ được một người bạn gốc Campuchia chỉ cho một phương thuốc bí truyền là dùng cây an xoa sao vàng hạ thổ sắc nước uống.
 
Bệnh nhân cho biết khi uống thuốc này cảm giác cồn cào, sôi sục, đói bụng, khó chịu. Trong 3 ngày đầu uống thuốc, đi ngoài ra phân sệt và mùi tanh hôi. Sang ngày thứ 4 thì phân bình thường, bắt đầu có cảm giác thèm ăn, giấc ngủ cũng sâu và ngon hơn.

Uống được 3 tháng thì người bệnh này hoàn toàn bình phục, tái khám tại bệnh viện thì thấy khối u đã biến mất.
 
Từ kinh nghiệm của mình, anh đã chỉ cho rất nhiều người mắc bệnh về gan như viêm gan siêu vi B, C, ung thư gan, viêm gan cao... uống vị thuốc an xoa đều cho kết quả rất tốt.

Sự thật về cây an xoa

Thực sự, thông tin trên đã có thời "làm mưa làm gió" trên mạng với những chia sẻ và tìm kiếm nguồn gốc của loài thực vật lạ này.

Độ nóng của thông tin càng tăng cao khi xuất hiện ngày càng nhiều những người kinh doanh thảo dược quảng cáo cho công dụng của cây an xoa nhằm bán sản phẩm. Gõ tìm kiếm về cây an xoa trên Google thấy hiện ra rất nhiều kết quả về các nơi bán thảo dược này.

Ngay cả giới khoa học cũng phải vào cuộc. Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Bình Dương đã có những đề xuất xác minh xuất xứ và công dụng của loại cây này.
 
Tuy chưa có công trình nghiên cứu nào thành công, nhưng đã sơ bộ khiến loại cây đang được coi là thần dược quý này lộ diện.

Theo nhóm nghiên cứu thuộc Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Bình Dương, họ đã tiến hành khảo sát thực địa tại huyện Lộc Minh, Bình Phước, thu thập mẫu cây an xoa.
 
Đồng thời đối chiếu với mô tả của Từ điển cây thuốc Việt Nam (bộ mới) của tác giả Võ Văn Chi, nhóm nghiên cứu thấy rằng, loại cây đang được sử dụng dưới cái tên An Xoa chính là cây Tổ kén cái.

Theo mô tả, tổ kén cái, còn có tên gọi khác là dó lông. Tên khoa học là Helicteres hirsuta Lour, thuộc họ Trôm – Sterculiaceae.
 
Đây là dạng cây bụi cao 1-3m, nhánh hình trụ, có lông. Lá hình trái xoan, dài 5-17cm, rộng 2,5-7,5cm. Gốc cụt hay hình tim, đầu thon thành mủi nhọn. Mép có răng không đều.

Mặt dưới màu trắng, cả hai măt phủ đầy lông hình sao; gân gốc 5, cuống lá dài 0,8-4cm, lá kèm hình dãi, có lông, dễ rụng.
 
Cụm hoa là những bông ngắn, đơn hay xếp đôi ở nách lá. Hoa màu hồng hay đỏ, cuống hoa có khớp và có lá bắc dễ rụng, đài hình ống phủ lông hình sao, màu đo đỏ, chia 5 răng.

Cánh hoa 5, cuống bộ nhị có vân đỏ, nhị 10, nhị lép bằng chỉ nhị, bầu có nhiều gợn, chứa 25-30 màu trong
mỗi lá noãn.
 
Quả nang hình trụ nhọn; hạt nhiều, hình lăng trụ. Ra hoa kết quả từ mùa hạ đến mùa đông.
 
 
Tổ kén cái được tìm thấy ở rất nhiều nước. Ở nước ta, cây mọc thường mọc trên các đồi cây bụi có nắng.

Theo Từ điển cây thuốc Việt Nam của tác giả Võ Văn Chi cây tổ kén cái dùng làm thuốc chữa ung nhọt. Rễ dùng làm dịu đau, dùng chữa kiết lỵ, đậu sởi, cảm cúm và làm thuốc tiêu độc, còn dùng chữa đái dắt.

Trên thực tế, nhiều người phản hồi rằng địa phương họ có rất nhiều cây này nhưng chính họ không biết công dụng của nó và cũng không thấy dân gian địa phương để lại bài thuốc chữa bệnh nào liên quan đến cây này.
 
Thực hư về công dụng chữa bệnh về gan và ung thư gan của loại cây này ra sao vẫn là câu hỏi cần được các nhà khoa học trả lời. Tuy nhiên, người bệnh không nên quá đặt niềm tin vào một thông tin chưa được kiểm
chứng kẻo bỏ lỡ phác đồ điều trị bệnh của mình.
 
Theo Thái Phong (Soha.vn/Trí Thức Trẻ)