Đua cho vay lãi suất thấp để đầu tư chứng khoán

Cuộc đua cho vay lãi suất thấp của các công ty chứng khoán đã góp phần đẩy thanh khoản thị trường tăng vọt

Lãi suất tiền gửi thấp khiến những người có tiền nhàn rỗi bắt đầu tìm kiếm kênh đầu tư khác có suất sinh lợi cao hơn. Mặt bằng lãi suất thấp cũng giúp các công ty chứng khoán đẩy mạnh cho vay ký quỹ (margin) để giành thị phần, sau giai đoạn chạy đua tăng vốn…

Kích thích nhu cầu giao dịch

Từ đầu năm 2024 đến nay, làn sóng công ty chứng khoán đua cho vay margin (giao dịch ký quỹ, vay tiền của công ty chứng khoán để mua cổ phiếu) lãi suất thấp diễn ra khá phổ biến. Lãi suất vay margin chỉ từ 6%-8%/năm, giảm gần một nửa so với mức 13%-15%/năm của năm ngoái.

Công ty Chứng khoán DNSE cho biết đang cho vay margin lãi suất từ 5,99% với sản phẩm Rocket X, thời gian 6 tháng. Với gói vay Rocket 10 ngày, nhà đầu tư sẽ được miễn lãi suất trong vòng 10 ngày, lãi suất sau giai đoạn ưu đãi khoảng 15%/năm.

Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam triển khai chương trình lãi suất 0% khi nhà đầu tư mở tài khoản ký quỹ từ ngày 19-2 đến 19-3, lãi suất 0% áp dụng cho 100 triệu đồng dư nợ đầu tiên. Nhiều gói margin khác lãi suất từ 8%-9%/năm với tiêu chí vay nhiều, lãi suất giảm...

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Người Lao Động, một loạt công ty chứng khoán chạy đua cho vay margin lãi suất thấp để khuyến khích nhà đầu tư mở tài khoản, dùng đòn bẩy tài chính. Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam cho biết ra mắt gói vay ký quỹ với lãi suất ưu đãi, tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư giao dịch nhiều hơn. Cụ thể, khi khách hàng mở tài khoản mới từ nay tới ngày 31-3, gói margin ưu đãi lãi suất 7,99%/năm với hạn mức dư nợ tối đa 500 triệu đồng/tài khoản.

Nhân viên môi giới Công ty Chứng khoán SSI cho biết công ty này đang triển khai chương trình ưu đãi, hoàn lãi suất margin tới 50 triệu đồng; margin lãi suất 9%/năm áp dụng cho tài khoản khách hàng có dư nợ lớn và chính sách margin T+7 (miễn lãi suất trong 7 ngày đầu).

"Với việc được hoàn lãi suất tối đa 50 triệu đồng trong cả năm 2024, lãi suất trung bình khoảng 10,8%/năm. Với chương trình miễn lãi suất 7 ngày, nếu sử dụng margin liên tục trong khoảng 25 ngày đầu, lãi vay sẽ thấp hơn nhiều so với mức 13,5%-15%/năm của các công ty khác" - nhân viên môi giới của SSI nhận xét.

Cùng với lãi suất margin thấp, nhiều công ty chứng khoán cũng triển khai chính sách "zero fee" - phí 0 đồng để khuyến khích nhà đầu tư giao dịch.

Trong giai đoạn VN-Index tăng từ vùng 1.100 điểm lên trên 1.200 điểm từ tháng 11-2023 đến nay, thị trường đã thu hút dòng tiền nhàn rỗi từ bên ngoài nhập cuộc trở lại. Trong tuần qua, từ ngày 19 đến 23-2, tổng giá trị giao dịch trên cả 3 sàn HoSE, HNX và Upcom tăng mạnh 29% so với tuần trước, đạt 26.000 tỉ đồng/phiên. Riêng phiên cuối tuần 23-2, giá trị giao dịch trên sàn HoSE xấp xỉ 32.000 tỉ đồng, khối lượng giao dịch lên tới 1,32 tỉ cổ phiếu - cao nhất kể từ phiên tháng 8-2023 đến nay.

Theo số liệu mới nhất của Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam, đến hết tháng 1-2024, số lượng tài khoản của nhà đầu tư cá nhân trong nước đạt hơn 7,35 triệu, tăng hơn 125.000 tài khoản so với cuối năm ngoái.

Trong Báo cáo chiến lược 2024, SSI cho rằng lãi suất thấp kỷ lục sẽ là động lực tăng trưởng chính, đặc biệt đối với nhà đầu tư cá nhân. Tiền gửi tại ngân hàng vẫn đang tiếp tục tăng do các kênh đầu tư khác khá hạn chế. Dòng vốn này có thể quay lại thị trường chứng khoán trong các giai đoạn của năm 2024.

Cạnh tranh thị phần thêm "nóng"

Thống kê của Sở Giao dịch chứng khoán TP HCM (HoSE) đến hết quý IV/2023 cho thấy tốp 10 công ty có thị phần môi giới lớn nhất lần lượt là VPS, SSI, TCBS, VNDS, HSC, MBS, MAS (Mirae Asset), Vietcap, FPTS và KIS.

Ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích - Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam, cho rằng cuộc đua giảm lãi suất margin giữa các công ty chứng khoán nhằm thu hút thêm nhà đầu tư mở tài khoản, tăng giao dịch để cạnh tranh thị phần.

Cuộc cạnh tranh này được thúc đẩy và tạo thuận lợi bởi môi trường lãi suất thấp kỷ lục. Ông Trương Hiền Phương, Giám đốc Cấp cao Công ty Chứng khoán KIS Việt Nam, phân tích mặt bằng lãi suất của ngân hàng giảm cả với tiền gửi và cho vay, giúp nhiều công ty chứng khoán (phần lớn là công ty con của ngân hàng) tiếp cận được nguồn vốn đầu vào chi phí thấp. Từ đó, công ty chứng khoán có nguồn vốn thấp để cho vay.

"Rất nhiều công ty chứng khoán đã tăng vốn trong năm 2023 hoặc đang chuẩn bị kế hoạch tăng vốn, giúp nguồn vốn dồi dào, cần đẩy mạnh cho vay. Năm ngoái, thanh khoản thị trường sụt giảm mạnh, giá cổ phiếu giảm, VN-Index "lặng sóng" nên nhà đầu tư cũng giảm vay, nhu cầu dùng margin không cao… Gần đây, thị trường sôi động trở lại, VN-Index vượt 1.200 điểm nên các công ty cũng giảm lãi suất margin để kích thích nhà đầu tư tham gia thị trường" - ông Trương Hiền Phương nhìn nhận.

Theo chuyên gia kinh tế - TS Đinh Thế Hiển, nhu cầu vay margin để lướt sóng chứng khoán của nhà đầu tư gia tăng trong bối cảnh thanh khoản thị trường đã cải thiện nhiều so với giai đoạn trước. Các công ty chứng khoán cũng đua tăng vốn từ vài ngàn tỉ đồng lên cả chục ngàn tỉ đồng, dư địa cho vay margin càng nhiều hơn. Nguồn vốn ngân hàng đang dồi dào, lãi suất cho vay thấp nên sẵn sàng cung ứng vốn cho các công ty chứng khoán cho vay margin.

Không chỉ cạnh tranh để gia tăng thị phần, đẩy mạnh margin cũng góp phần lớn vào doanh thu của các công ty chứng khoán. Tại Công ty Chứng khoán Kỹ thương (TCBS), báo cáo kết quả kinh doanh năm 2023 cho thấy số dư cho vay ký quỹ và ứng trước tiền bán cả năm đạt 16.600 tỉ đồng, tăng 78% so với năm trước. Doanh thu lãi các khoản cho vay ký quỹ và ứng trước tiền bán quý IV/2023 đạt tới 502 tỉ đồng, tăng 52% so với cùng kỳ. Lũy kế cả năm, mảng này đem về doanh thu cho công ty này hơn 1.600 tỉ đồng.

Theo TCBS, số dư cho vay ký quỹ tăng cao xuất phát từ tâm lý nhà đầu tư cá nhân tích cực hơn trong bối cảnh lãi suất giảm, chứng khoán trở thành kênh đầu tư hấp dẫn so với gửi tiết kiệm. 

Không nên "full margin"

Theo ông Trương Hiền Phương, nhà đầu tư chứng khoán trong bất kỳ tình huống nào cũng không nên "full margin" - sử dụng tối đa tỉ lệ ký quỹ cho phép để mua cổ phiếu. Bởi lẽ, nếu sử dụng đòn bẩy tài chính quá mức, khi thị trường giảm mạnh thì nguy cơ tài khoản của nhà đầu tư bị "call margin" (yêu cầu nạp thêm tiền ký quỹ) hoặc bị bán giải chấp cổ phiếu (force sell) là rất lớn.

Hiện tại, VN-Index được kỳ vọng tiếp tục tăng khi đón mùa đại hội cổ đông của các doanh nghiệp niêm yết với triển vọng kinh doanh phục hồi, nhà đầu tư có thể dùng margin để đạt mức sinh lợi cao.

Song, theo các chuyên gia, nhà đầu tư cần kiểm soát margin với tỉ lệ vừa phải, tránh mua đuổi những cổ phiếu đã tăng nóng trong thời gian qua. Đặc biệt, không dùng margin mua những cổ phiếu đã tăng nóng.

Theo Thái Phương (Nld.com.vn)