Nhằm siết chặt quản lý thị trường và chống hàng giả, hàng nhái, Bộ Công Thương đang hoàn thiện dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 98/2020 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thương mại.

Điểm đáng chú ý nhất trong dự thảo này là việc đề xuất đình chỉ hoạt động quảng cáo từ 1 đến 12 tháng đối với các KOL (người nổi tiếng, có ảnh hưởng) và KOC (người tiêu dùng có ảnh hưởng) có hành vi tiếp tay cho hàng giả, hàng nhái.

Siết chặt trách nhiệm của KOL, KOC và bên thứ ba

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng tràn lan trên thị trường, đặc biệt qua các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, dự thảo Nghị định mới của Bộ Công Thương đã cụ thể hóa và định lượng khái niệm hàng giả rõ ràng hơn. Theo đó, hàng hóa được coi là giả nếu có ít nhất một chỉ tiêu chất lượng hoặc thành phần chính chỉ đạt từ 70% trở xuống so với quy chuẩn, tiêu chuẩn công bố hoặc thông tin ghi trên bao bì. Dự thảo cũng bổ sung các trường hợp hàng giả về công dụng, thành phần hoạt chất trong thuốc, dược liệu, cũng như giả mạo thông tin trên bao bì, mã số mã vạch, tem nhãn, xuất xứ.

Đặc biệt, dự thảo lần đầu tiên quy định rõ trách nhiệm của bên thứ ba cung cấp thông tin cho người tiêu dùng, bao gồm cả KOL, KOC, chủ sàn thương mại điện tử và các nền tảng phát trực tiếp. Các hành vi như quảng cáo cho hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc, cung cấp thông tin sai lệch, gây nhầm lẫn về chất lượng, xuất xứ, công dụng sản phẩm, hay tiếp tay, quảng bá, livestream cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng vi phạm đều sẽ bị xử lý nghiêm khắc.

Mức phạt nặng, buộc nộp lại lợi nhuận và đình chỉ hoạt động

Nếu bị phát hiện vi phạm, các KOL, KOC không chỉ bị phạt tiền từ 100 đến 200 triệu đồng mà còn buộc phải gỡ bỏ toàn bộ nội dung, hình ảnh, bài viết vi phạm. Trong trường hợp chứng minh được KOL, KOC thu lợi từ việc tiếp tay cho hàng giả, họ sẽ bị buộc nộp lại toàn bộ số tiền, tài sản thu được từ hành vi vi phạm. Đồng thời, đây là lần đầu tiên dự thảo đề xuất đình chỉ hoạt động quảng cáo từ 1 đến 12 tháng tùy theo mức độ vi phạm lặp lại.

Đây được xem là một bước tiến phù hợp với thực tiễn, khi phần lớn hàng giả hiện nay được tiêu thụ qua các kênh số, nhưng chưa có quy định đủ mạnh để ràng buộc trách nhiệm của các bên liên quan.

Xử lý nghiêm hành vi dán tem giả và hàng online không chứng từ

Dự thảo cũng bổ sung nội dung về tem, nhãn, bao bì hàng giả như một hành vi vi phạm độc lập. Các hành vi như dán tem thật đã qua sử dụng, in tem nhái, dán tem giả lên hàng thật đều có thể bị xử phạt nghiêm khắc. Điều này nhằm xử lý các thủ đoạn tinh vi trong phân phối hàng giả qua thương mại điện tử mà trước đây chưa có căn cứ pháp lý cụ thể.

Ngoài ra, dự thảo mới cũng quy định rõ căn cứ để xác định hàng không rõ nguồn gốc, bao gồm việc không có nhãn hàng hóa, hóa đơn, chứng từ chứng minh xuất xứ hoặc quyền sở hữu, hoặc không có hồ sơ chứng minh giao dịch hợp pháp giữa nhà sản xuất và thương nhân phân phối. Đặc biệt, hàng hóa livestream bán qua mạng, nền tảng thương mại điện tử nếu không có chứng từ hợp lệ cũng sẽ bị coi là không rõ nguồn gốc và bị xử phạt.

Tăng gấp đôi mức phạt tiền tối đa

   

Cùng với các điều chỉnh trên, dự thảo cũng đề xuất tăng gấp đôi mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực thương mại lên 100 triệu đồng đối với cá nhân và 200 triệu đồng đối với tổ chức. Đối với lĩnh vực sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, mức phạt tiền tối đa là 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức.

Với những điều chỉnh mạnh tay này, dự thảo nghị định thay thế Nghị định 98 được kỳ vọng sẽ tạo ra bước ngoặt quan trọng trong công cuộc phòng chống hàng giả, hàng nhái, góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và lành mạnh hóa thị trường.

Theo PV (SHTT)