Ôtô điện siêu nhỏ và cơ hội mới tại Việt Nam

Đường phố Việt lúc này đang bị áp đảo bởi xe 2 bánh và ôtô phổ thông. Xe đô thị cỡ nhỏ (microcar) vẫn hiện diện nhưng được xem là "của hiếm" bởi tần suất xuất hiện không cao, nhưng lại sở hữu kiểu dáng nhỏ gọn dễ thu hút sự quan tâm.

Ở châu Âu, microcar vẫn có chỗ đứng vững chắc tại không ít thành phố lớn. Nhiều khả năng trong tương lai gần, microcar thuần điện sẽ là một trong những dòng xe phổ biến bậc nhất đường phố Việt.

Xe đô thị siêu nhỏ - gọn nhẹ là lợi thế

Ôtô siêu nhỏ, hay microcar, thường là xe 4 bánh hoặc 3 bánh sở hữu cấu hình 2 chỗ ngồi, nhỏ gọn với chiều dài khoảng 2,5-2,8 m.

Kích thước không quá vượt trội so với môtô, xe gắn máy là lý do khiến nhóm phương tiện giao thông này còn được gọi bằng tên "quadricycle".

Do là dòng xe nhắm chủ yếu nhu cầu hoạt động trong đô thị, microcar thường được trang bị động cơ xăng dung tích nhỏ hoặc motor điện công suất thấp. Tốc độ tối đa của xe không quá 80 km/h, một số mẫu microcar chỉ có thể chạy nhanh nhất không quá 50 km/h.

Tại Việt Nam, microcar "quen mặt" bậc nhất có lẽ là Smart ForTwo. Mẫu xe này sở hữu các kích thước dài x rộng x cao lần lượt 2.690 x 1.660 x 1.550 mm, chiều dài cơ sở 1.873 mm.

Động cơ xăng dung tích 1.0L trang bị trên xe sản sinh công suất tối đa 76 mã lực, mô-men xoắn cực đại 95 Nm.

Smart ForTwo ở nước ngoài có giá khởi điểm 14.650 USD ở thời điểm ra mắt. Phiên bản đắt nhất của xe có giá 18.480 USD .

Khoảng giai đoạn 2017, Smart ForTwo được mang về Việt Nam theo dạng nhập khẩu tư nhân. Do đó, xe từng có giá khoảng 1 tỷ đồng dù chỉ là một mẫu microcar gọn nhẹ, động cơ không quá ấn tượng.

Smart ForTwo vì vậy không được xem là lựa chọn ưu tiên của nhóm khách hàng phổ thông tại Việt Nam. Độ hiếm của xe trên đường phố là minh chứng cho điều này.

Cũng cần phải nói thêm, khoảng giai đoạn trước năm 2020 chưa phải là thời điểm bùng nổ của thị trường ôtô Việt Nam. Chẳng hạn trong năm 2017, báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho thấy toàn thị trường tiêu thụ 272.750 ôtô các loại, trong đó ôtô du lịch ghi nhận doanh số 154.209 xe.

Để dễ hình dung, toàn thị trường ôtô Việt Nam trong năm ngoái ghi nhận doanh số đến hơn 494.000 xe, bao gồm ôtô du lịch, xe thương mại và xe chuyên dụng theo báo cáo của VAMA, TC Motor và VinFast .

Ôtô ở thời điểm trước năm 2020 chưa thật sự phổ biến, giá bán trung bình cũng ở mức khá cao, do đó một mẫu xe 2 chỗ như Smart ForTwo, sở hữu động cơ "đủ dùng" trong đô thị nhưng có giá bán cả tỷ đồng hiển nhiên không dễ thuyết phục khách Việt xuống tiền.

Cơ hội mới

Gần đây, Smart ForTwo được xác nhận sẽ hồi sinh dưới dạng ôtô điện. Mang tên Smart #2, mẫu xe này được kỳ vọng sẽ phát triển dựa trên kiến trúc điện toàn cầu của Geely (GEA), vốn có mặt trên nhiều mẫu xe khác nhau của tập đoàn ôtô Trung Quốc, bao gồm Geely Xingyuan đang bán chạy nhất xứ tỷ dân.

Thị trường microcar thuần điện cũng dần mở rộng với nhiều đại diện như Citroën Ami, Microlino, Renault Twizy, Baojun E100... Nhóm xe này có 2 chỗ ngồi, trang bị động cơ điện và phần lớn sở hữu tốc độ tối đa dưới 50 km/h, tầm hoạt động phổ biến trong khoảng 100 km/lần sạc.

TMT Motors - đơn vị phân phối ôtô điện thương hiệu Wuling tại Việt Nam - từng úp mở kế hoạch đưa Baojun E100 về ra mắt khách hàng, tuy nhiên gần đây đã thay thế bằng Nano S05.

Trước đó, VinFast cũng đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp cho một mẫu xe 2 cửa dạng microcar. Sở hữu kiểu thiết kế 3 cửa tương tự VF 3, Minio Green nhưng mẫu xe này nhỏ gọn hơn, thân xe mang nhiều nét tương đồng Smart ForTwo hay Microlino.

Nếu các đơn vị này có thể thực thi kế hoạch trình làng microcar chạy điện, khách Việt sẽ có cơ hội sở hữu ôtô điện đô thị siêu nhỏ với giá bán phù hợp hơn, thay vì phải bỏ ra cả tỷ đồng cho một mẫu xe nhập khẩu tư nhân như trường hợp Smart ForTwo hồi năm 2017.

Quay trở lại thời điểm tháng 6/2023, TMT Motors từng chính thức giới thiệu Wuling Hongguang Mini EV (đã đổi tên thành Wuling Mini EV) đến khách Việt. Đơn vị phân phối từng kỳ vọng mẫu xe điện Trung Quốc có thể thay thế xe máy trên đường phố Việt, nhưng giá bán 239 triệu đồng ở thời điểm ra mắt đã hóa trở ngại không nhỏ.

Hiện, Wuling Mini EV có giá khởi điểm 197 triệu đồng, vẫn rẻ nhất thị trường xe Việt nhưng chưa thể trở thành lựa chọn lý tưởng để thay thế xe máy như kỳ vọng của đơn vị phân phối.

Dù vậy, sự thành công của VinFast VF 3 tại Việt Nam giai đoạn gần đây cho thấy khách hàng trong nước vẫn dành sự quan tâm nhất định cho ôtô điện đô thị cỡ nhỏ. Mẫu xe của VinFast có giá 299 triệu đồng, thiết kế 3 cửa với cấu hình 2 hàng ghế, 4 chỗ ngồi.

Việc VinFast VF 3 dần trở thành "ôtô quốc dân" ở Việt Nam cho thấy tiềm năng của ôtô điện đô thị cỡ nhỏ và siêu nhỏ. Nếu các mẫu microcar thuần điện cập bến thị trường Việt với giá bán dễ tiếp cận, nhóm xe này thật sự đứng trước cơ hội trở thành lựa chọn lý tưởng để thay thế xe máy - vốn đang là nhóm phương tiện giao thông phổ biến hàng đầu Việt Nam.

TMT Motors cho biết khi ra mắt thị trường Việt, Nano S05 sẽ sỡ hữu giá bán chỉ nhỉnh hơn một số dòng xe tay ga cao cấp, trong khi chi phí sử dụng bằng một phần ba xe máy tay ga. Dù đây chỉ là các phép so sánh do TMT Motors đơn phương cung cấp, khách Việt cũng nhờ vậy có cái nhìn sơ lược nhất về thị trường microcar thuần điện trong tương lai.

Khi hạ tầng trạm sạc công cộng được quan tâm nhiều hơn, xe điện dần trở nên phổ biến và giá bán ôtô điện cũng rẻ dần, microcar thuần điện sẽ được trao thêm một cơ hội mới tại Việt Nam.

Viễn cảnh về giao thông nội đô với những chiếc microcar thuần điện thay vì môtô, xe 2 bánh chạy xăng là hoàn toàn khả thi. Liệu rằng các hãng xe có dành sự quan tâm nào cho phân khúc còn khá sơ khai này không?