Ôtô - Xe máy
06/08/2025 16:16Tính năng tiết kiệm xăng nhưng gây ức chế, đa số chủ xe đều muốn vô hiệu hóa
Những chiếc xe động cơ xăng hiện đại ngày nay được trang bị hàng loạt tính năng nhằm nâng cao hiệu quả tiêu thụ nhiên liệu. Trong số đó, công nghệ tự động dừng/khởi động (auto start/stop) nổi bật nhờ thiết kế đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt. Hệ thống này tự động tắt máy khi xe dừng và khởi động lại khi cần, giúp tiết kiệm hàng triệu lít xăng mỗi năm.
Tuy nhiên, theo trang Carscoops phản ánh, bất chấp hiệu quả thực tế, công nghệ này đang trở thành mục tiêu chỉ trích của nhiều tài xế, và giờ đây, cả Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) cũng lên tiếng.
Vào tháng 5, Lee Zeldin, Giám đốc EPA, công nghệ tự động dừng/khởi động trên ô tô khiến hàng triệu người Mỹ thất vọng và cảm thấy phiền toái. Nhiều tài xế đã vô hiệu hóa tính năng này đủ kiểu, tắt hoặc thậm chí loại bỏ hẳn.
Trong khi đó, những động lực khuyến khích từ chính sách trước đây đã không còn. Với chức năng tiết kiệm xăng, trước đây, các hãng xe được khuyến khích tích hợp công nghệ này trên mỗi mẫu xe trong bối cảnh phải tuân thủ tiêu chuẩn tiêu thụ nhiên liệu trung bình (Corporate Average Fuel Economy - CAFE) cho toàn bộ sản lượng xe bán ra. CAEF được tính ấn định giới hạn số lít xăng tiêu hao trên 100km. Nếu không đạt, hãng sẽ bị phạt tiền và mức phạt có thể lên đến hàng trăm triệu USD mỗi năm.
Do đó, với mỗi xe được trang bị tính năng tự động dừng/khởi động, nhà sản xuất ô tô sẽ được cộng điểm tín dụng từ EPA, đồng nghĩa với gia tăng lợi nhuận, tránh khoản phạt tài chính. Nhưng gần đây, chính quyền Mỹ đã tạm ngừng áp dụng và nới lỏng chế tài phạt với các hãng không đạt chuẩn tiêu thụ nhiên liệu trung bình. Điểm tín dụng từ EPA không còn giá trị kinh tế lớn, vì không dùng để né phạt hay bán cho hãng khác. Chi phí trang bị công nghệ này (ắc-quy AGM/EFB, hệ thống khởi động đặc biệt) trở thành gánh nặng không cần thiết. Hệ quả là nhiều hãng xe không còn động lực giữ công nghệ này trên các mẫu xe mới.
Và mới đây, EPA đã bày tỏ mong muốn loại bỏ ưu đãi cho công nghệ này đối với các hãng xe.
Tuy nhiên, động thái này dường như không tương thích với xu hướng chuyển đổi xe xanh, xe sạch hiện nay. Ông Albert Gore, Giám đốc điều hành Hiệp hội Giao thông không phát thải (Zero Emission Transportation Association), nhận xét: “Tôi nghĩ mọi người đều thích tiết kiệm tiền xăng. Nếu không thích, họ có thể tắt nó. Tôi không hiểu vì sao lại phải tước đi tùy chọn này của người dùng.”
Một giải pháp tiềm năng khác là giữ nguyên tính năng này nhưng chuyển sang mặc định “tắt” thay vì “bật” như hiện nay.
Tại Việt Nam, nhiều mẫu xe phổ thông lẫn cao cấp như Toyota Camry, Corolla Cross, Mazda3, Mazda CX-5, Hyundai Tucson, Santa Fe hay Honda CR-V đều được trang bị tính năng này. Thế nhưng, đa số người dùng cũng không mặn mà, thường xuyên tắt đi vì những bất tiện.
Chẳng hạn như, xe tắt máy khi dừng rồi khởi động lại có thể tạo cảm giác giật nhẹ, làm người lái cảm thấy thiếu thoải mái, đặc biệt trong tình huống nhích chậm. Trong thời tiết mùa hè oi bức, nắng nóng, khi động cơ tắt, máy điều hòa cũng dừng nếu không dùng hệ điều hòa độc lập, dẫn đến cabin nhanh nóng, rất bất tiện khi lưu thông ở các thành phố giao thông hay ùn tắc như Hà Nội hay TP.HCM.
Ắc‑quy chuyên dụng (EFB/AGM) cho hệ thống Auto Start/Stop rất bền, nhưng chi phí thay (khoảng 3–6 triệu đồng) cao hơn nhiều so với bình ắc‑quy thông thường. Do đó, nếu hỏng hóc phải thay thế cũng là một khoản tốn kém. Trên một số mẫu xe, mỗi lần khởi động lại sẽ tự bật lại hệ thống Auto Start/Stop, buộc người dùng phải tắt thủ công. Điều này sẽ gây thêm phiền toái nếu lái xe trong vùng đông đúc hoặc liên tục dừng xe.
Tắc đường thường xuyên, thời gian dừng lâu cộng với khí hậu nóng ẩm khiến tiết kiệm nhiên liệu chỉ mang lại lợi ích nhỏ. Điều này khiến trải nghiệm với tính năng auto start/stop trở nên khó chịu. Nhiều tài xế chấp nhận tốn thêm xăng để đổi lấy sự thoải mái khi di chuyển.
