Ba thứ trưởng 'thoát tội' trong đại án Việt Á

Theo cơ quan tố tụng, các ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn (Thứ trưởng Bộ Tài chính); Nguyễn Trường Sơn (Thứ trưởng Bộ Y tế) và Trương Quốc Cường (cựu Thứ trưởng) đều liên quan đến sai phạm trong đại án Việt Á, họ được miễn hoặc không đủ căn cứ xử lý trách nhiệm hình sự.

Ba Thứ trưởng không bị xử lý hình sự

Viện KSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Phan Quốc Việt (Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Công ty CP Công nghệ Việt Á) cùng 37 bị can về các tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ…”.

Theo cáo trạng, đầu năm 2020, khi Covid-19 bùng phát mạnh, Phan Quốc Việt biết chủ trương nghiên cứu sinh phẩm phục vụ phòng chống dịch nên xin cùng tham gia đề án.

Sau khi được chuyển giao quy trình nghiên cứu kit xét nghiệm, Việt giao cấp dưới tiếp tục phát triển để sản xuất, rồi xin cấp phép lưu hành, kinh doanh thương mại.

Để được tham gia nghiên cứu, cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm, hiệp thương giá, Phan Quốc Việt đã đưa hối lộ 106 tỷ đồng cho 6 quan chức.

Cụ thể, Việt đưa ông Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) 2,25 triệu USD (hơn 51 tỷ đồng); ông Trịnh Thanh Hùng (nguyên Phó Vụ trưởng vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật – Bộ KH&CN) 350.000 USD (8 tỷ); ông Nguyễn Minh Tuấn (nguyên Vụ trưởng Vụ trang thiết bị & Công trình Y tế, Bộ Y tế) 300.000 USD (6,9 tỷ); ông Nguyễn Huỳnh (thư ký của ông Long) 4 tỷ; ông Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính Bộ Y tế) 100.000 USD và đưa cựu Giám đốc CDC tỉnh Hải Dương Phạm Duy Tuyến 27 tỷ đồng.

Ngoài 38 bị can bị truy tố, Viện KSND Tối cao xác định, một số cán bộ của Bộ ngành và địa phương liên quan, song họ không bị xử lý hoặc được miễn trách nhiệm hình sự.

Theo đó, tại Bộ Y tế, Viện kiểm sát quy kết ông Nguyễn Trường Sơn (Thứ trưởng) đã ký hai quyết định cấp số đăng ký lưu hành tạm thời và chính thức cho test xét nghiệm để Công ty Việt Á sản xuất, bán thương mại thu thời bất chính gây thiệt hại ngân sách.

Tuy nhiên, Viện kiểm sát cho rằng, ông Sơn không thông đồng làm lợi cho Việt Á, không có động cơ vụ lợi cá nhân. Ông từng bị UBKTTW và Thủ tướng ra quyết định kỷ luật nên cơ quan điều tra vận dụng các quy định của pháp luật, miễn trách nhiệm hình sự.

Một người khác là cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường, làm Chủ tịch Hội đồng cấp số đăng ký lưu hành nhưng thiếu kiểm tra trong việc cấp số đăng ký lưu hành, giá hiệp thương. Cũng như ông Sơn, ông Cường không bị xử lý hình sự bởi không vụ lợi, các sai phạm trách nhiệm chính thuộc về ông Nguyễn Thanh Long.

Ngoài ra, cơ quan điều tra không xem xét trách nhiệm hình sự với 6 thành viên Tổ chuyên gia thẩm định hồ sơ đăng ký sinh phẩm chuẩn đoán; 12 thành viên Hội đồng tư vấn cấp số đăng ký sinh phẩm tạm thời và chính thức; 11 thành viên Đoàn kiểm tra giá hiệp thương: 3 cá nhân thuộc Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương (gồm: ông Đặng Đức Anh, Viện trưởng; bà Lê Thị Quỳnh Mai, Phó Viện trưởng; bà Nguyễn Thị Lan Anh, Giám đốc trung tâm nghiên cứu y sinh) và 2 cá nhân thuộc Viện kiểm định quốc gia vắc xin & sinh phẩm y tế (gồm: ông Đoàn Hữu Thiển, Viện trưởng; ông Phạm Văn Hùng, Phó Viện trưởng), bị kết luận có tham gia vào quá trình tư vấn cấp số đăng ký lưu hành, kiểm tra giá hiệp thương, kiểm định test xét nghiệm. Các cán bộ trên làm việc trong hoàn cảnh dịch bệnh, không nhận lợi ích.

Trong khi đó, về phía Bộ Tài chính, Viện kiểm sát cho hay, Cơ quan điều tra không xử lý với ông Đỗ Hoàng Anh Tuấn (Thứ trưởng); ông Nguyễn Anh Tuấn (Cục trưởng Cục giá) là phù hợp. Cả hai có liên quan đến hiệp thương, kiểm tra giá hiệp thương nhưng việc Hiệp thương giá test xét nghiệm thành công thuộc trách nhiệm của Bộ Y tế.

Kiến nghị xử lý Giám đốc CDC Bắc Giang

Đối với tỉnh Bắc Giang, một số cá nhân tại Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, Sở Tài chính, Sở Y tế, đã ký quyết định cấp kinh phí, giao dự toán và kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng không tác động, can thiệp đến CDC Bắc Giang trong việc mua test xét nghiệm của Công ty Việt Á.

Xác định các cá nhân này không "móc nối" vụ lợi, thực hiện công việc trong bối cảnh chống dịch bệnh nguy hiểm, một số người bị xử lý kỷ luật về Đảng nên Cơ quan CSĐT Bộ Công an có căn cứ miễn trách nhiệm hình sự.

Riêng ông Đặng Thanh Minh (Giám đốc CDC Bắc Giang) bị cáo buộc có hành vi vi phạm quy định về đấu thầu đối với 3 hợp đồng mua test xét nghiệm và các thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế của Công ty Việt Á. Ông Minh không có động cơ vụ lợi mà chủ động hợp tác với cơ quan chức năng làm rõ bản chất vụ án; còn bà Nguyễn Thị Xuyên (Trưởng khoa dược vật tư y tế, CDC Bắc Giang) có hành vi hợp thức hồ sơ đấu thấu để thanh quyết toán cho Công ty Việt Á nhưng thực hiện theo chỉ đạo của bị can Lâm Văn Tuấn (nguyên Giám đốc CDC tỉnh).

Do đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an miễn trách nhiệm cho bà Xuyên và kiến nghị xử lý về mặt Đảng, chính quyền với ông Minh.

Hoàng An (Tiền Phong)