Công ty Việt Á có thực sự sản xuất kit test hay không?

Nhờ quen biết và được tham gia sản xuất kit test xét nghiệm Covid-19, công ty Việt Á đã làm thế nào để sản xuất thần tốc với chi phí rẻ, chất lượng được hội đồng giám định tư pháp kết luận ra sao?

Đầu năm 2020, khi dịch Covid 19 bùng phát tại Vũ Hán, Trung Quốc và các nước trên thế giới, thực hiện chủ trương của Chính phủ và Bộ Khoa học - Công nghệ (KH&CN) về việc chủ động nghiên cứu, phục vụ công tác phòng, chống dịch, Học viện Quân y đã ra chủ trương giao Viện Nghiên cứu Y dược học quân sự (đơn vị trực thuộc Học viện Quân y) tiến hành nghiên cứu, chế tạo bộ sinh phẩm phát hiện vi rút Corona (viết tắt: Test xét nghiệm).

Ngày 21/1/2020, ông Hoàng Công Lương, Phó Giám đốc Học viện Quân y ký văn bản số 432/HVQY-VNCYD đề xuất Bộ KH&CN giao Học viện Quân y triển khai nhiệm vụ phát triển Test chẩn đoán viêm phổi do virus Corona (không đề cập đến Công ty Việt Á).

Do có quan hệ thân thiết từ trước với Phan Quốc Việt, ông Trịnh Thanh Hùng (Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế, kỹ thuật Bộ KH-CN, một trong những quan chức tích cực "hậu thuẫn" để giúp Công ty Việt Á được tham gia nghiên cứu và sau đó sản xuất Test xét nghiệm Covid-19, bán ra thị trường.

Tháng 12/2021, Bộ Công an khởi tố vụ án xảy ra tại Công ty Việt Á và các đơn vị có liên quan. Báo chí từng ghi nhận "bên trong xưởng sản xuất kit xét nghiệm" của công ty này.

Hình ảnh cho thấy cơ sở vật chất tỏ ra khá "khiêm tốn" với căn phòng rộng chừng 10 m2 dành cho kỹ thuật viên pha chế, phối trộn; phòng sản xuất có khoảng 10 người; hệ thống máy móc gồm một số tủ cấp đông và máy tách chiết đã cũ…

Cơ quan điều tra cũng ra quyết định tổ chức thực nghiệm điều tra việc sản xuất test xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á.

Những người tham gia thực nghiệm điều tra gồm 13 nhân viên Công ty Việt Á, gồm Phó tổng giám đốc phụ trách sản xuất, 9 nhân viên Phòng Sản xuất và 2 nhân viên Phòng Kiểm tra chất lượng. Ngoài ra, 11 loại hóa chất và 16 loại phương tiện, máy móc được chuẩn bị để thực nghiệm sản xuất một lô gồm 2.500 test xét nghiệm Covid-19, theo đúng quy trình và điều kiện sản xuất bình thường của Công ty Việt Á.

Cơ quan chức năng sau đó tổ chức cho nhân viên Công ty Việt Á thực hành lại toàn bộ quá trình sản xuất ra một lô test xét nghiệm và kiểm tra chất lượng sản phẩm.

Kết quả thực nghiệm điều tra xác định, trong thời gian 2h5', Công ty Việt Á sản xuất được 2.432 test xét nghiệm.

Để trả lời cho câu hỏi về chất lượng kit test Covid-19 của Công ty Việt Á, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an còn ra quyết định trưng cầu giám định thành phần hóa học, cấu trúc, trình tự các mồi, mẫu dò, tính năng, công dụng, hiệu quả (đối với mẫu test xét nghiệm khi thực nghiệm điều tra và test xét nghiệm thu giữ tại CDC Hải Dương).

Kết luận của hội đồng giám định tư pháp (do Bộ Y tế thành lập) cho thấy kit test đảm bảo 4 tiêu chí: giới hạn phát hiện, độ nhạy, độ đặc hiệu, độ chính xác, phù hợp với hồ sơ cấp số đăng ký lưu hành.

Theo kết luận điều tra, Công ty Việt Á có vốn điều lệ 1.000 tỉ đồng, do bị can Phan Quốc Việt giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc. Vợ chồng ông Việt sở hữu hơn 71% vốn điều lệ.

Để sản xuất test xét nghiệm, Công ty Việt Á chỉ sử dụng 11 loại hóa chất (là các nguyên vật liệu trực tiếp) mua của 4 công ty, với tổng số tiền hơn 364 tỉ đồng.

Từ năm 2020 - 2021, tổng số tiền Công ty Việt Á đã thực chi để mua 11 hóa chất là hơn 364 tỉ đồng. Tính ra, chi phí nguyên vật liệu trực tiếp để sản xuất là gần 42.000 đồng/test xét nghiệm.

Cơ quan điều tra xác định giá thành sản xuất tối đa của kit test Việt Á là hơn 143.000 đồng/test.

Tuy nhiên, khi hiệp thương giá, Công ty Việt Á đưa ra mức 470.000 đồng/test, và được Bộ Y tế thống nhất, dù không có căn cứ.

Trong tổng số hơn 8,7 triệu kit test đã sản xuất, Công ty Việt Á bán, tặng, ứng trước hơn 8,3 triệu kit test cho các đơn vị, cơ sở y tế trên khắp cả nước; được thanh toán gần 6 triệu kit test với tổng giá trị hơn 2.257 tỉ đồng; qua đó thu lợi bất chính hơn 1.235 tỉ đồng.

Tổng hợp

PTH (SHTT)