Gần 4 tháng sau khi được phát hiện, 270 tỷ tiền Quỹ bình ổn bị ngân hàng cấn nợ doanh nghiệp xăng dầu vẫn chưa được trả lại. Câu chuyện này làm lộ ra những vấn đề đáng lo ngại trong việc quản lý Quỹ bình ổn giá - vốn là tiền của dân đóng góp.
Quỹ bình ổn xăng dầu là tiền người dân đóng góp khi mua mỗi lít xăng dầu. Thế nhưng, không ít doanh nghiệp lại lợi dụng sơ hở để chiếm đoạt Quỹ, bất chấp Kiểm toán Nhà nước đã nhiều lần cảnh báo.
Trao đổi với PV Tiền Phong, nhiều doanh nghiệp xăng dầu cho rằng, cơ quan quản lý và cơ quan công an cần vào cuộc tìm hiểu những góc khuất liên quan đến chiết khấu xăng dầu trên thị trường hiện nay của các doanh nghiệp đầu mối, đặc biệt trước và sau mỗi kỳ điều chỉnh giá.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị nghiên cứu mở rộng, nâng cao năng lực dự trữ quốc gia về xăng dầu; thực hiện công khai, minh bạch và có giải pháp tách bạch giữa dự trữ quốc gia và dự trữ lưu thông của các doanh nghiệp kinh doanh đầu mối về xăng dầu.
“Các quốc gia khác không can thiệp vào giá xăng dầu mà dùng quỹ xăng dầu dự trữ mua vào bán ra để ổn định giá. Quỹ Bình ổn xăng dầu của Việt Nam đang gây bất ổn chứ không phải bình ổn giá”, TS Phạm Thế Anh - Trưởng khoa Kinh tế học (Đại học Kinh tế Quốc dân) - nói tại Hội thảo “Góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 95 và 83 về kinh doanh xăng dầu ” sáng 14/2.
Việc cả 2 Bộ Công Thương và Tài chính liên tục có những phát ngôn, văn bản qua lại đề xuất “nhường quyền điều hành” xăng dầu khiến doanh nghiệp, người dân ví việc điều hành xăng dầu như “quả bóng” để hai bộ đá qua đá lại, tránh phải chịu trách nhiệm trong tình huống nhạy cảm và khó khăn.
Tiếp sau phản ứng mạnh của Bộ Tài chính liên quan đến việc giao đầu mối quản lý chịu trách nhiệm chính quản lý xăng dầu, trong bản dự thảo mới nhất về sửa đổi Nghị định 95 và Nghị định 83, Bộ Công Thương đã bỏ đề xuất trên và đề nghị giữ nguyên các quy định hiện hành về chức năng, nhiệm vụ của các bộ, ngành như hiện tại.
Bộ Công Thương cho rằng đề xuất giao đầu mối thực hiện việc rà soát các chi phí và tính toán, điều hành giá xăng dầu về Bộ Tài chính chưa phải là "phương án lựa chọn cuối cùng".
Cần sớm tập trung đầu mối quản lý thị trường xăng dầu, nâng mức dự trữ hợp lí đủ sức giải quyết những bất thường xảy ra, tiến tới phải từng bước đưa xăng dầu hoạt động theo cơ chế thị trường.
Nếu giảm trung gian là các DN phân phối, cho phép các đại lý trực tiếp nhập xăng dầu từ nhiều đầu mối khác nhau nhưng có kiểm soát chất lượng đầu vào sẽ giảm chi phí kinh doanh lại tăng tính cạnh tranh.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị báo cáo kiến nghị cử tri gửi đến Quốc hội bổ sung tình hình liên quan xăng dầu khi hàng loạt cửa hàng phản ánh thua lỗ và đóng cửa, ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống.
“Quỹ bình ổn giá xăng dầu chỉ mình người dân đóng góp nhưng khi tăng giá xăng dầu người dân vẫn phải chịu sự tăng lên rất cao, còn khi giảm giá lại chỉ được giảm nhỏ giọt vì bị quỹ này “khấu hết”. Điều hành giá xăng dầu đang bất công với người tiêu dùng!”.