Thiết giáp hạm từng là biểu tượng hùng mạnh của hải quân các quốc gia trong thế kỷ 20 cho đến giai đoạn cuối Thế chiến 2.

Thiết giáp hạm từng là biểu tượng hùng mạnh của hải quân các quốc gia trong thế kỷ 20 cho đến giai đoạn cuối Thế chiến 2.

Thiết giáp hạm xuất hiện nổi bật nhất trong hai cuộc chiến tranh thế giới.

Theo National Interest, thiết giáp hạm là những chiến hạm lớn nhất từng được chế tạo trên thế giới. Ngoài lớp giáp giày, chúng còn được trang bị những khẩu pháo cỡ nòng lớn, tầm bắn xa hàng chục km. Một loạt đạn chính xác là đủ để đánh chìm bất cứ tàu chiến nào trong tầm ngắm.

Tuy nhiên dù mạnh mẽ đến mức nào thì thiết giáp hạm vẫn chỉ là một cỗ máy, cần đến sự vận hành của con người. Những thủy thủ và sĩ quan trên tàu mới là người đề ra chiến thuật, khai hỏa vũ khí để ghi dấu ấn thiết giáp hạm trong lịch sử.

Có thể nói, thiết giáp hạm là một phần không thể thiếu giúp làm nên lịch sử. Dưới đây là 5 thiết giáp hạm hùng mạnh nhất theo đánh giá của James Holmes, Giáo sư về chiến lược tại Học viện Hải chiến Mỹ.

Bismarck

5 thiet giap ham “khung” nhat trong lich su the gioi hinh anh 2
Thiết giáp hạm Bismarck.

Thiết giáp hạm Bismarck là niềm kiêu hãnh của hải quân Đức trong Thế chiến 2. Chiến hạm này chỉ tồn tại trong khoảng thời gian ngắn là chủ đề bàn luận cho đến ngày nay.

Được đánh giá là thiết giáp hạm mạnh mẽ nhất hoạt động ở Đại Tây Dương, Bismarck đánh chìm chiến hạm HMS Hood, tàu chiến mang tính biểu tượng của Hải quân Hoàng gia Anh, chỉ sau một loạt đạn.

Con tàu cho đến nay vẫn là chiến hạm lớn nhất từng phục vụ trong hải quân Đức. Bismarck có lượng giãn nước lớn hơn mọi tàu chiến của châu Âu, ngoại trừ HMS Vanguard, thiết giáp hạm cuối cùng được chế tạo trên thế giới.

Bismarck được trang bị hỏa lực mạnh mẽ gồm 8 khẩu pháo cỡ nòng 380 mm, 12 khẩu 150 mm cùng 16 pháo phòng không SK-C/33.

Năm 1939, Đô đốc hải quân phát xít Đức, Erich Raeder đã dự đoán rằng, hạm đội tàu chiến Đức không tránh khỏi số phận “chết trong danh dự”, và Bismarck cũng không phải ngoại lệ.

Trong quá trình phục vụ vỏn vẹn 8 tháng và dưới quyền chỉ huy của Đại tá Hải quân Ernst Lindemann, Bismarck tham gia chiến dịch duy nhất mang tên Rheinübung. 

Sau khi đánh chìm tàu tuần dương hạng nặng HMS Hood, Bismarck đã bị hàng chục máy bay, tàu chiến Anh truy đuổi suốt nhiều ngày.

Ngày 27.5.1941, các tàu chiến Anh đã nã hàng trăm viên đạn cùng ngư lôi cho đến khi niềm kiêu hãnh của hải quân Đức chìm xuống biển, kéo theo hàng nghìn thủy thủ.

Yamato

5 thiet giap ham “khung” nhat trong lich su the gioi hinh anh 3
Thiết giáp hạm Yamato trong một lần chạy thử nghiệm.

Thiết giáp hạm Yamato là tàu chiến lớn nhất từng phục vụ trong hải quân Nhật Bản. Yamato được hạ thủy vào ngày 8.8.1940. Tàu có lượng giãn nước lớn hơn bất kỳ thiết giáp hạm nào khác trong lịch sử.

Thiết kế của Yamato thiên về sức mạnh tấn công và phòng thủ thay vì tốc độ. Thiết giáp hạm Nhật Bản được trang bị 9 khẩu pháo lớn, cỡ nòng lên đến 460 mm, tầm bắn tối đa 46km. Cho đến năm 1944, Yamato còn sở hữu 6 khẩu pháo 155mm, 24 khẩu 127mm và 162 súng phòng không 25mm.

Con tàu có thể di chuyển với tốc độ tối đa 50 km/giờ, thấp hơn so với các thiết giáp hạm Mỹ. Giống như Bismarck, Yamato được ghi nhớ bởi quãng thời gian tồn tại khá ngắn.

Trong trận hải chiến lớn nhất lịch sử năm 1944, Yamato nằm trong hạm đội Nhật Bản chống lại đợt tấn công quy mô của hải quân Mỹ ở vịnh Leyte. Đây cũng là lần duy nhất con tàu có cơ hội giao chiến với tàu nổi của đối phương. Yamato bắn trúng một tàu sân bay hộ tống, một tàu khu trục và một tàu khu trục hộ tống của Mỹ.

Trong khi giao chiến trên biển Sibuyan, Yamato trúng 3 quả bom xuyên thép từ máy bay của tàu sân bay Essex của Hải quân Mỹ. Con tàu buộc phải rút chạy trước sự truy đuổi từ các máy bay phóng ngư lôi.

Ngày 7.4.1945, thủy thủ trên tàu Yamato nhận nhiệm vụ tự sát, khi hành quân ra khơi mà không có các máy bay yểm trợ. Kết quả là siêu thiết giáp hạm Nhật hứng chịu đợt tấn công của 280 máy bay Mỹ.

Con tàu trúng 10 quả ngư lôi, 7 quả bom khiến cho hầm đạn phát nổ. Đám khói bốc lên từ vụ nổ cao đến 6,4 km. Thiết giáp hạm đáng sợ nhất thế giới vĩnh viễn nằm lại dưới đáy đại dương.

Missouri

5 thiet giap ham “khung” nhat trong lich su the gioi hinh anh 4
Thiết giáp hạm Missouri là chiến hạm chủ lực của hải quân Mỹ trong Thế chiến 2.

USS Missouri là chiến hạm thuộc lớp Iowa của hải quân Mỹ và cũng là thiết giáp hạm cuối cùng mà Mỹ chế tạo.

Con tàu tham gia pháo kích yểm trợ trong nhiều chiến dịch đổ bộ của Mỹ ở Thái Bình Dương trong Thế chiến 2.

Với hệ thống hỏa lực mạnh mẽ, con tàu từng được coi là pháo đài trên biển. chiến hạm Missouri gồm 9 pháo hạng nặng cỡ nòng 406 mm, 20 pháo hạm 127 mm, 80 khẩu pháo phòng không 40 mm, 49 pháo phòng không 20 mm.

USS Missouri là thiết giáp hạm chủ lực của Hải quân Mỹ trong Thế chiến 2. Con tàu tham gia các trận đánh Iwo Jima và Okinawa tại mặt trận Thái Bình Dương, chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) và cuộc chiến vùng Vịnh.

Con tàu được ghi nhớ chủ yếu vì mang ý nghĩa chính trị nhiều hơn là chiến đấu. Thiết giáp hạm lớp Iowa là nơi Đế quốc Nhật ký văn kiện đầu hàng quân Đồng minh vô điều kiện.

Sau Thế chiến 2, con tàu tiếp tục đóng vai trò sứ giả ngoại giao. Hiện diện tại Thổ Nhĩ Kỳ trong một thời gian dài, USS Missouri là lời cảnh báo mạnh mẽ của Tổng thống Mỹ Harry Truman với Liên Xô. Con tàu ngừng hoạt động vào ngày 31.3.1992.

Mikasa

5 thiet giap ham “khung” nhat trong lich su the gioi hinh anh 5
Trải qua nhiều lần phục chế, Mikasa trở thành bảo tàng nổi ở Yokohama, Nhật Bản. 

Mikasa là thiết giáp hạm của Hải quân Đế quốc Nhật được chế tạo tại Anh vào đầu thế kỷ 20. Nó từng tham gia các trận chiến Hoàng Hải ngày 10.8.1904 và trận Tsushima ngày 27.5.1905 trong chiến tranh Nga-Nhật. Tên của nó được đặt theo núi Mikasa tại Nara, Nhật Bản. Mikasa có trọng tải 15,140 tấn, chiều dài 131,67 mét, rộng 23,23 mét. Con tàu được coi là chiến hạm tốt nhất trong những thập niên cuối của thế kỷ 19, nhờ sự cân bằng giữa hỏa lực, tốc độ và khả năng phòng vệ.

Các khẩu pháo chính được bố trí thành nhóm tháp pháo bọc thép ở vị trí trung tâm, cho phép phần còn lại của con tàu được bảo vệ bằng những tấm thép giáp Krupp hạng nặng.

Nhờ thiết kế này, Mikasa đã chịu được một lượng lớn phát bắn trúng trực tiếp. Tháng 9.1905, con tàu bị chìm bởi một đám cháy và vụ nổ hầm đạn. Sự cố cướp đi sinh mạng của 339 thủy thủ, gấp ba lần số người hy sinh trong chiến đấu.

Một năm sau, con tàu được trục vớt và sửa chữa nhưng không tham gia thêm một trận chiến nào nữa. Mikasa ngày nay đã trở thành bảo tàng nổi, phục vụ khách du lịch.

Victory

5 thiet giap ham “khung” nhat trong lich su the gioi hinh anh 6
HMS Victory là chiến hạm cổ xưa nhất còn tồn tại đến ngày nay.

HMS Victory là tàu chiến được trang bị 104 khẩu pháo của Hải quân Hoàng gia Anh, hạ thủy từ thế kỷ 18.

HMS Victory nổi tiếng trong trong trận đại chiến chống hạm đội Pháp-Tây Ban Nha ở ngoài khơi Trafalgar năm 1805 dưới sự chỉ huy của Đô đốc Nelson.

Con tàu từng chinh chiến trong 3 thập kỷ và trải qua nhiều cuộc chiến như cách mạng Pháp, các trận đánh của Napoleon. Năm 1922, Hải quân Hoàng gia Anh chuyển HMS Victory tới một bến tàu ở Portsmouth, đóng vai trò như một bảo tàng.

HMS Victory là tàu hải quân cổ nhất thế giới còn tồn tại. Đáng chú ý, con tàu vẫn nằm trong biên chế Hải quân Hoàng gia Anh.

Các thủy thủ và sĩ quan không làm việc trên tàu mà được giao công việc khác, trong khi vẫn được ghi nhận là thành viên của HMS Victory. Con tàu thu hút khoảng 350.000 khách du lịch đến tham quan mỗi năm.

Theo Đăng Nguyễn (Dân Việt)