Theo Đài CNN đưa tin ngày 1/11, Lầu Năm Góc đã chính thức chấp thuận kế hoạch cung cấp tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk cho Ukraine. Quyết định nội bộ này được đưa ra sau khi giới chức quốc phòng xác định việc chuyển giao sẽ không làm ảnh hưởng đến kho dự trữ quốc phòng của Mỹ. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng và then chốt vẫn nằm trong tay Tổng thống Donald Trump.
01-1761964453-cnn-lau-nam-goc-dong-y-cung-cap-ten-lua-tomahawk-cho-ukraine-cho-ong-trump-gat-dau.jpg
Ông Trump và Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth tham gia cuộc họp nội các ở Nhà Trắng hôm 9-10 - Ảnh: REUTERS

Ba quan chức cấp cao của Mỹ và châu Âu am hiểu vấn đề tiết lộ, đánh giá của Lầu Năm Góc đã được gửi tới Nhà Trắng ngay trước cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky vào ngày 17/10.

Trước đó, vào cuối tháng 9, đã có nhiều tín hiệu lạc quan về việc chuyển giao Tomahawk. Đặc phái viên Mỹ về Ukraine, ông Keith Kellogg, từng hé lộ khả năng Tổng thống Trump cho phép Ukraine tấn công tầm xa vào Nga, trong khi Phó Tổng thống JD Vance cũng đề cập đến việc gửi Tomahawk cho Kiev. Chính ông Trump cũng bày tỏ sự đồng thuận, thậm chí nói Mỹ "có rất nhiều Tomahawk" và có thể xem xét gửi chúng đi, khiến các đồng minh châu Âu tin rằng Washington "không còn lý do để trì hoãn".

Tổng thống Trump đổi ý sau cuộc điện đàm với ông Putin

Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau, lập trường của ông Trump bất ngờ thay đổi. Các nguồn tin cho biết, trong bữa trưa làm việc với ông Zelensky tại Nhà Trắng ngày 17/10, ông Trump tuyên bố Mỹ "cần những tên lửa đó để bảo vệ đất nước" và chưa sẵn sàng chuyển giao cho Kiev.

Quyết định này được đưa ra chỉ một ngày sau cuộc điện đàm giữa ông Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin, người được cho là đã cảnh báo rằng việc cung cấp Tomahawk có thể gây tổn hại quan hệ Nga - Mỹ.

Mặc dù vậy, các nguồn tin vẫn cho biết ông Trump để ngỏ khả năng cung cấp Tomahawk trong tương lai, và chính quyền Mỹ đã chuẩn bị sẵn kế hoạch chuyển giao nhanh chóng ngay khi ông phê chuẩn.

Cũng trong khoảng thời gian này, do thất vọng trước thái độ không nghiêm túc của Matxcơva trong các cuộc đàm phán hòa bình, ông Trump đã phê duyệt lệnh trừng phạt mới đối với các công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga và tạm hoãn cuộc gặp dự kiến với ông Putin tại Budapest.

Thách thức kỹ thuật và sự quyết tâm của Ukraine

Tomahawk là loại tên lửa tầm xa thường được phóng từ tàu chiến hoặc tàu ngầm. Vì hải quân Ukraine đã suy yếu nghiêm trọng, giới chức quốc phòng Mỹ đang tìm cách giải quyết các vấn đề kỹ thuật như huấn luyện và triển khai, nhiều khả năng tên lửa sẽ được chuyển sang sử dụng trên bộ bằng các bệ phóng do thủy quân lục chiến và lục quân Mỹ phát triển.

Dù có những khó khăn về kỹ thuật, các quan chức châu Âu tin rằng Ukraine có khả năng tự thích ứng nếu không được cung cấp bệ phóng, tương tự như cách họ từng tích hợp thành công tên lửa Storm Shadow do Anh viện trợ lên các máy bay thời Liên Xô cũ.

Trong một bài đăng gần đây trên X, Tổng thống Zelensky khẳng định mục tiêu của Ukraine là mở rộng năng lực tấn công tầm xa trước cuối năm nay để "kết thúc chiến tranh trên những điều kiện công bằng" cho đất nước.

QT (SHTT)