Nỗ lực đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) của tỷ phú Elon Musk thông qua ban hiệu suất chính phủ (DOGE) "có thể đã vi phạm Hiến pháp", theo phán quyến của một thẩm phán liên bang.

Thẩm phán Khu vực Theodore Chuang tại Maryland ban hành biện pháp pháp lý tạm thời ngăn chặn DOGE truy cập vào các hệ thống của USAID và "làm bất cứ điều gì" liên quan tới đóng cửa cơ quan này.

Phán quyết được đưa ra sau khi nhiều nhân viên và nhà thầu USAID khởi kiện với lập luận rằng tỷ phú Musk có quyền lực vi hiến dưới thời tổng thống Donald Trump để cắt giảm nhiều cơ quan liên bang, sa thải hàng ngàn nhân viên.

Phán quyết của ông Chuang được coi là lần đầu tiên tỷ phú Elon Musk bị ngăn cản thực hiện nhiệm vụ cho chính quyền Trump. Theo đó, tỷ phú 53 tuổi và DOGE bị yêu cầu phục hồi truy cập email và hệ thống thanh toán cho toàn bộ nhân viên và nhà thầu USAID, đồng thời chặn mọi nỗ lực đóng cửa cơ quan này của chính quyền Trump, bao gồm sa thải nhân viên, xóa các website, đóng cửa các văn phòng và trụ sở.

Musk và DOGE phải đảm bảo rằng trong thời hạn hai tuần, nhân viên của USAID sẽ được làm việc trở lại tại trụ sở ở Washington. Chính quyền Trump trước đó đã tháo dỡ biển hiệu và niêm phong trụ sở này, đồng thời tìm cách sa thải hàng trăm nhân viên đang làm việc tại đây. Phán quyết không yêu cầu chính quyền Trump tuyển dụng lại nhân viên.

Chính quyền của tổng thống Trump tuyên bố sẽ kháng cáo.

"Nhiều thẩm phán đi ngược lại mong muốn của người dân Mỹ khi tìm cách ngăn chặn tổng thống Trump thực hiện chương trình nghị sĩ," phó thư ký báo chí Nhà Trắng Anna Kelly tuyên bố.

"Nếu các thẩm phán muốn áp đặt tư tưởng chính trị đảng phái lên chính phủ, họ nên ra tranh cử tổng thống. Chính quyền Trump sẽ kháng cáo phán quyết sai trái này," bà Kelly nói thêm.

Phán quyết của ông Chuang xác định chính quyền Trump có thể đã vi phạm điều khoản bổ nhiệm của Hiến pháp Mỹ, cũng như nguyên tắc phân lập quyền lực khi trao cho Musk thẩm quyền chưa có tiền lệ dù ông này không giữ chức vụ nào trong chính quyền, không được Thượng viện Mỹ bỏ phiếu phê chuẩn hay bổ nhiệm vào vị trí đã tồn tại.

   

"Hồ sơ cho thấy, ít nhất trong thời gian liên quan tới đơn kiện, Musk tối thiểu là một quan chức thực hiện các nghĩa vụ và trách nhiệm" giống như lãnh đạo DOGE, cơ quan mà ông Trump đổi tên từ Dịch vụ Số Mỹ sau khi nhậm chức.

Quan chức chính quyền khẳng định Musk không phải lãnh đạo DOGE, nhưng tổng thống Trump tuyên bố ngược lại.

Hoài An (SHTT)