Mối quan hệ ngoại giao giữa Đan Mạch và Mỹ vừa rơi vào trạng thái căng thẳng sau khi Tổng thống Donald Trump chính thức bổ nhiệm đặc phái viên phụ trách Greenland, một động thái được phía Copenhagen coi là hành vi xâm phạm chủ quyền không thể chấp nhận được.
23-1766459742-dan-mach-phan-no-truoc-viec-ong-trump-bo-nhiem-dac-phai-vien-nham-thau-tom-greenland.jpg
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: NYT

Sóng gió ngoại giao bắt đầu bùng phát vào ngày 22/12, khi Bộ Ngoại giao Đan Mạch quyết định triệu tập Đại sứ Mỹ Ken Howery để phản đối quyết liệt các tuyên bố gần đây từ Nhà Trắng. Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen không giấu nổi sự bất bình khi tuyên bố ông "vô cùng giận dữ" trước quyết định này, đồng thời khẳng định đây là một bước đi không thể dung thứ.

Trước đó, vào tối ngày 21/12, Tổng thống Trump đã xác nhận chọn Thống đốc bang Louisiana, ông Jeff Landry, làm đặc phái viên Mỹ tại Greenland. Lý giải cho quyết định này, ông Trump nhấn mạnh hòn đảo có vai trò sống còn đối với an ninh quốc gia Mỹ và sự tồn vong của các đồng minh. Tham vọng này càng trở nên lộ liễu khi ông Landry công khai bày tỏ niềm vinh dự được thúc đẩy tiến trình đưa Greenland "trở thành một phần của Mỹ" trong một bài viết trên mạng xã hội X.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, ông Trump đã nhiều lần bày tỏ ý định mua lại hòn đảo tự trị này. Với diện tích khổng lồ 2,2 triệu km2 nhưng dân số chỉ vỏn vẹn 60.000 người, Greenland sở hữu vị trí chiến lược tại Bắc Cực, nguồn tài nguyên khoáng sản dồi dào chưa khai thác và đặc biệt là căn cứ quân sự Thule quan trọng của Mỹ.

Đáp lại những động thái từ Washington, các nhà lãnh đạo Đan Mạch và Greenland đã đưa ra những tuyên bố đanh thép nhằm bảo vệ chủ quyền. Thủ tướng Đan Mạch Frederiksen yêu cầu Tổng thống Mỹ phải thể hiện sự tôn trọng tối thiểu đối với luật pháp quốc tế, đồng thời nhấn mạnh rằng biên giới quốc gia không phải là thứ có thể bị sáp nhập tùy tiện.

Về phía chính quyền đảo, Thủ hiến Greenland Jens-Frederik Nielsen khẳng định quyền sở hữu hòn đảo thuộc về chính người dân nơi đây. Ông tuyên bố rõ ràng rằng dù Greenland luôn sẵn sàng hợp tác với các quốc gia khác, bao gồm cả Mỹ, nhưng mọi sự hợp tác chỉ dựa trên nền tảng tôn trọng giá trị và nguyện vọng của người bản địa.

Hiện tại, việc bổ nhiệm đặc phái viên của ông Trump đang đặt ra một bài toán ngoại giao hóc búa. Trong khi Mỹ coi Greenland là chìa khóa cho an ninh và lợi ích quốc gia, thì Đan Mạch và chính quyền tự trị hòn đảo này kiên quyết coi đó là một nỗ lực xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ bất hợp pháp.

QT (SHTT)