Đức-Thổ Nhĩ Kỳ căng thẳng sau vụ bắt giữ nhà báo Đức

Một làn sóng kêu gọi ngăn cản Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đến Đức đã nổ ra sau khi chính quyền Ankara bắt giữ một nhà báo Đức với cáo buộc tuyên truyền cho khủng bố và lạm dụng thông tin.

Phóng viên Deniz Yucel, người bị chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc liên quan đến tổ chức khủng bố

Phóng viên Deniz Yucel (43 tuổi) mang 2 quốc tịch Đức và Thổ Nhĩ Kỳ, làm việc cho tờ Die Welt của Đức tại Thổ Nhĩ Kỳ, chính thức bị giam giữ hôm 27.2, theo Reuters. Ông Yucel bị chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc là thành viên của tổ chức khủng bố, tuyên truyền cho khủng bố và lạm dụng thông tin.

Tờ Die Welt cho hay ông Yucel bị bắt vì tham gia cùng các nhà báo quốc tế khác đưa tin về việc tấn công tài khoản email cá nhân của Bộ trưởng Năng lượng Thổ Nhĩ Kỳ Berat Albayrak. Ông Albayrak là con rể của Tổng thống Recep Tayyip Erdogan.

Những nội dung trong các email, được WikiLeaks công bố hồi tháng 12.2016, nói về việc kiểm soát các hãng thông tấn Thổ Nhĩ Kỳ và sử dụng các tài khoản ảo trên mạng xã hội Twitter để tác động đến người dân.

Có 6 nhà báo khác làm việc cho các hãng truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ cũng bị bắt vì đưa tin về vụ việc này. Ông Yucel là nhà báo đầu tiên của Đức bị bắt trong chiến dịch mạnh tay của chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ nhắm vào giới truyền thông sau vụ đảo chính bất thành hồi tháng 7.2016.

Phía Đức sau đó phản ứng bằng cách triệu tập đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ để phản đối việc bắt giữ ông Yucel. Thủ tướng Đức Angela Merkel chỉ trích việc bắt giữ là gây thất vọng, đồng thời tuyên bố sẽ làm mọi cách để ông Yucel được tự do.

Ngoại trưởng Đức Sigmar Gabriel thì cho rằng không nước nào tuyên bố là dân chủ và tôn trọng nhân quyền mà lại lạm dụng hệ thống tư pháp để đối xử các nhà báo. Ông cũng nói mối quan hệ Đức - Thổ Nhĩ Kỳ đang đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất thời hiện đại. Tổng thống Đức Joachim Gauck thì lên án vụ việc là hành động tấn công vào tự do báo chí.

Đòi 'cấm cửa' ông Erdogan

Chính quyền Thủ tướng Merkel đang chịu nhiều sức ép từ phía các đảng liên minh và đối lập với yêu cầu cấm Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đến Đức. Theo The Guardian, ông Erdogan dự kiến đến Đức để vận động cộng đồng 1,4 triệu người Thổ Nhĩ Kỳ tại đây ủng hộ cuộc trưng cầu dân ý vào ngày 18.4.

Cuộc trưng cầu dân ý bao gồm các đề xuất xoá bỏ chức thủ tướng, tăng cường quyền lực cho tổng thống, gồm kiểm soát ngân sách, bổ nhiệm thẩm phán và gia tăng nhiệm kỳ.

Lãnh đạo sở Nội vụ bang North-Rhine Westphalia (Đức), ông Ralf Jager (thuộc đảng Dân chủ Xã hội) kêu gọi cấm ông Erdogan tổ chức vận động trên lãnh thổ Đức. Ông Stephan Mayer của đảng Liên minh Xã hội Thiên chúa giáo (CSU) thì nói Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ cho bắt giam nhà báo Đức sẽ không được đón chào tại Đức.

Nghị sĩ đảng Cánh tả Sevim Dagdelen thì cho rằng Thủ tướng Merkel có nghĩa vụ chính trị và các công cụ pháp lý để ngăn cản lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ vận động trên lãnh thổ Đức, cuộc vận động nhằm "bãi bỏ nền dân chủ và đưa ra án tử hình".

Theo đài NPR, lãnh đạo đảng Xanh Đức, ông Cem Odzemir ngày 28.2 đã dẫn đầu hàng trăm người biểu tình trước Đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Berlin. Đây là một trong nhiều phong trào với tên gọi chung là "FreeDeniz" (Tự do cho Deniz) ở nhiều nơi tại Đức và Áo, kêu gọi trả tự do cho phóng viên Yucel. The Guardiancho hay Ngoại trưởng Áo Sebastian Kurz đã tuyên bố phản đối mạnh mẽ việc Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ vận động cử tri tại Áo.

Ông Ozcan Mutlu thuộc đảng Xanh chỉ trích kịch liệt Thủ tướng Mekel vì thiếu hành động cụ thể để đòi lại tự do cho nhà báo Đức. Dù chịu nhiều áp lực song người phát ngôn của Thủ tướng Mekel, ông Steffen Seibert nói rằng lệnh cấm ông Erdogan sẽ gây ra hiểu lầm.

Ông Seibert cho biết Thủ tướng Merkel nhấn mạnh rằng điều quan trọng là ông Yucel cần được tiếp cận lãnh sự và được đối xử công bằng, phù hợp với luật pháp. Trong bức thư gửi đến đồng nghiệp, phóng viên này viết rằng đang được đối đãi tại nhà tù ở Istanbul với điều kiện tốt hơn.

Nếu bị kết tội, ông Yucel có thể chịu mức án 10 năm tù giam. Phóng viên này bác bỏ mọi cáo buộc và tuyên bố sẽ kháng cáo.

Theo Bảo Vinh (Thanh Niên Online)