Nguyệt thực siêu dài ngày 19.11: Thời điểm và vị trí quan sát rõ nhất

Nguyệt thực một phần dài nhất thế kỷ diễn ra ngày 19.11 được xem là nguyệt thực gần như toàn phần (khi có độ che phủ tới 97%), Almanac đưa tin.

Nguyệt thực hôm nay (ngày 19.11) được đặc biệt chào đón bởi trong vài năm qua, người yêu thiên văn đã được quan sát loạt nguyệt thực nửa tối - dạng nguyệt thực mà Mặt trăng tròn sẽ không thay đổi hình dạng. Nhưng với nguyệt thực mới nhất năm 2021, cơ may quan sát của người yêu thiên văn sẽ thay đổi.

Nguyệt thực gần như toàn phần của năm 2021

Hiện tượng nguyệt thực kỳ lạ ngày 19.11 diễn ra cùng ngày với thời điểm trăng tròn tháng 11, được gọi là trăng Hải ly. Về mặt kỹ thuật, nguyệt thực 19.11 là "nguyệt thực một phần". Mặt trời, Trái đất và Mặt trăng ở vị trí thẳng hàng hoàn hảo để Mặt trăng đi qua bóng của Trái đất, khiến Mặt trăng mờ và tối đi.

Nguyệt thực một phần ngày 19.11 gần như là nguyệt thực toàn phần. Ảnh: NASA

Tuy nhiên, điều bất thường ở nguyệt thực một phần lần này là bị bóng Trái đất che phủ tới 97% — gần như toàn bộ. Bởi bị che khuất ở tỉ lệ này, hiện tượng nguyệt thực một phần ngày 19.11 sâu bất thường và gần như toàn phần.

Khi quan sát nguyệt thực một phần kỳ thú này, có thể thấy ánh sáng Mặt trời sẽ chiếu vào một mảnh nhỏ của Mặt trăng. Hình ảnh này được dự báo sẽ giống như một chỏm cực được chiếu sáng rực rỡ trên một quả cầu màu đỏ, theo Almanac.

Nguyệt thực diễn ra lúc mấy giờ?

Nguyệt thực ngày 19.11 rất đáng để quan sát với người yêu thiên văn khắp thế giới. Chấm đầu tiên của bóng Trái đất sẽ bắt đầu chạm vào Mặt trăng lúc 2h19 sáng ngày 19.11, giờ ET (tức 14h19 cùng ngày giờ Việt Nam).

Trong suốt một tiếng rưỡi sau, Mặt trăng sẽ bị che khuất liên tục để đạt nguyệt thực một phần cực đại lúc gần 4h sáng, giờ ET (tức 16h, giờ Việt Nam).

Do đó, thời điểm nguyệt thực cực đại là lúc quan sát tuyệt vời nhất. Với những người yêu thiên văn ở Mỹ và Canada, 4h sáng sẽ là thời điểm quan sát nguyệt thực thuận lợi, với Mặt trăng thấp hơn ở phía tây và có màu đỏ rõ rệt.

Tuy nhiên, ở Việt Nam thời điểm nguyệt thực cực đại đang là ban ngày nên người yêu thiên văn có thể chọn ngắm nguyệt thực hình thức trực tuyến. Timeanddate.com có lịch phát trực tiếp ngắm nguyệt thực một phần dài nhất thế kỷ trong ngày 19.11.

Thời gian các giai đoạn của nguyệt thực

Nguyệt thực ngày 19.11 là nguyệt thực một phần dài nhất trong 580 năm, kéo dài tới hơn 6 giờ, trong đó riêng thời gian đi qua phần tối nhất của bóng Trái đất dài tới 3 giờ, 28 phút và 23 giây, cũng là nguyệt thực dài nhất thế kỷ 21, Space.com lưu ý.

Các giai đoạn của nguyệt thực ngày 19.11. Ảnh: NASA

Dưới đây là các giai đoạn cụ thể của nguyệt thực:

- Mặt trăng đi vào vùng nửa tối (Penumbra): 1h02 sáng 19.11, giờ ET (13h03, giờ Việt Nam).

- Quan sát được vùng nửa tối đầu tiên: 1h54 sáng 19.11, giờ ET (12h54, giờ Việt Nam).

- Mặt trăng vào vùng bóng tối (umbra): 2h18 sáng 19.11, giờ ET (14h18, giờ Việt Nam).

- Nguyệt thực cực đại: 4h02 sáng 19.11, giờ ET (16h02, giờ Việt Nam).

- Mặt trăng rời vùng bóng tối: 5h47 sáng 19.11, giờ ET (17h47, giờ Việt Nam).

- Quan sát được vùng nửa tối cuối cùng: 6h10 sáng 19.11, giờ ET (tức 18h10, giờ Việt Nam).

- Mặt trăng rời vùng nửa tối: 7h03 sáng 19.11, giờ ET (19h03, giờ Việt Nam).

Nguyệt thực một phần dài nhất 1.000 năm

Điều kỳ lạ cuối cùng của nguyệt thực ngày 19.11, theo Almanac, là với tổng thời gian hơn 6 giờ, đây là nguyệt thực một phần dài nhất trong 1.000 năm. Lần gần đây nhất nguyệt thực một phần kéo dài như vậy là năm 1440, khi người Inca đang xây dựng Machu Picchu. Lần nguyệt thực tiếp theo dài tương tự như nguyệt thực ngày 19.11.2021 sẽ diễn ra ngày 8.2.2669.

Nguyên nhân chính khiến nguyệt thực diễn ra siêu dài là do vị trí của Mặt trăng và Trái đất. Với nguyệt thực ngày 19.11, Mặt trăng ở điểm xa Trái đất nhất trong quỹ đạo di chuyển. Ở khoảng cách xa hơn, Mặt trăng di chuyển chậm hơn, do đó, mất nhiều thời gian hơn để đi qua bóng của Trái đất và bị che phủ trong thời gian dài hơn.

Vị trí quan sát nguyệt thực ngày 19.11 rõ nhất

Nguyệt thực một phần tháng 11.2021 có thể quan sát từ nhiều địa điểm trên toàn cầu, bao gồm tất cả Bắc Mỹ đến Nam Mỹ cũng như Australia, một số khu vực của Châu Âu và Châu Á, trong đó có Việt Nam. Trong số này, địa điểm quan sát nguyệt thực ngày 19.11 rõ nhất là từ Bắc Mỹ.