Sau những biện pháp nghiêm ngặt ở Nhật Bản, những thành viên của tổ chức tội phạm trong giới yakuza ồ ạt hoàn lương.

Đầu bếp Takashi khéo léo làm mì udon cẩn thận, anh tập trung đến mức như đã có thể dễ dàng quên đi lời nhắc nhở về cuộc sống khốc liệt của mình trước đây nằm ở ngón tay út bên trái bị cụt. 

Nakamoto ở quán ăn. Ảnh: The Washington Post

RA KHỎI TỔ CHỨC

Trong hơn 3 thập kỷ, Nakamoto đã hoạt động trong tổ chức Kudo-kai, một tổ chức yakuza bạo lực và hùng mạnh một thời. Yakuza là một mạng lưới tội phạm Nhật Bản đã bị quốc gia này loại bỏ tư cách tồn tại chính thống bằng những biện pháp mạnh.

Nỗ lực đó cũng đã dẫn đến một số lượng lớn những người đào tẩu như Nakamoto. Họ là những người đang cố gắng làm lại cuộc đời sau quãng thời gian sống trong hệ thống phân cấp giống như gia đình của yakuza, ở đó các thành viên trong hệ thống hoạt động dựa trên lòng trung thành.

Cách thành viên thường có hình xăm toàn thân và ngón út dường như bị cắt cụt do có những hành vi sai lầm.

Trong nhiều năm, yakuza đa phần hoạt động công khai. Tài liệu của The Independent ghi nhận, yakuza được coi là sẽ "xử lý" các loại tội phạm vặt trong khu vực và để những công dân bình thường được sống yên bình. Tuy nhiên, các nhà chức trách Nhật Bản đang gây ra nhiều áp lực hơn khi quyền lực của yakuza bắt đầu suy yếu.

Vào năm 2015, trong lần thụ án tù gần nhất, Nakamoto đã suy nghĩ về nơi mình sẽ đến. Anh đã mất niềm tin vào tổ chức và tương lai của nó, và đã đến lúc phải rời đi.

"Mặc dù tôi đã rời khỏi thế giới yakuza, nhưng tôi đã học được rất nhiều điều. Và giá trị cốt lõi của tổ chức vẫn còn nguyên trong tôi," Nakamoto nói khi đang ngồi trong nhà hàng udon của mình ở Kitakyushu - một thành phố ở miền nam Nhật Bản, quê hương của Kudo-kai. "Tôi sẵn sàng làm mọi thứ kể cả chết vì tổ chức của mình. Và bây giờ tôi chỉ đơn giản là chuyển tâm lý và quyết tâm đó vào việc sinh sống trong xã hội bình thường."

RÀO CẢN

Nhưng việc tìm kiếm sự bình thường không hề dễ dàng đối với các cựu thành viên yakuza - những người phải đối mặt với sự kỳ thị của xã hội và các rào cản pháp lý. Một số chương trình của chính phủ cung cấp hỗ trợ tài chính khi các thành viên chuyển đổi cuộc sống, nhưng nhiều cánh cửa vẫn đóng. Số thành viên Yakuza đang giảm mạnh - kết quả của một thập kỷ siết chặt các luật lệ để quản lý yakuza đang tiếp cận các hoạt động bất hợp pháp như buôn bán ma túy, rửa tiền và cờ bạc.

Có khoảng 70.000 thành viên yakuza được biết đến vào năm 2011, nhưng con số đó đã giảm xuống còn 25.900 vào năm 2020, theo Trung tâm Quốc gia về Xóa bỏ các tổ chức tội phạm của Nhật Bản. Cuộc chuyển đổi đã khiến những thành viên lâu năm như Nakamoto có thể rời bỏ tổ chức mà không sợ bị trả thù vì đã phạm quy tắc về lòng trung thành.

Vào ngày 24/8, một tòa án Nhật Bản đã đưa ra bản án tử hình đầu tiên cho trùm yakuza, thủ lĩnh Kudo-kai, Satoru Nomura. Ông này đã bị kết tội tham gia vào các vụ tấn công vào 4 công dân bình thường, trong đó có 1 người đã bị sát hại.

Phán quyết đã gửi tới một thông điệp rõ ràng rằng thời thế đối với yakuza đã thay đổi.

Sau khi tuyên án, Nomura hét vào mặt thẩm phán: "Ông sẽ hối hận điều này suốt đời."

Garyo Okita - một cựu thành viên yakuza hiện đang viết tự truyện và giám sát các dự án phim về các nhóm tội phạm Nhật Bản cho biết: "Tôi nghĩ rằng bản án có tác động đến giới yakuza. Hiện giờ, án tử hình đã có tiền lệ, Kudo-kai sẽ không được coi là một trường hợp đặc biệt mà mọi yakuza đều sẽ có mối đe dọa tương tự."

Khoảng 1 thập kỷ trước, các nhóm yakuza đã trở nên hình mạnh đến mức các cơ quan chức năng trên khắp Nhật Bản đã ban hành các sắc lệnh cấm bất cứ doanh nghiệp hoặc các nhân nào liên quan đến các thành viên hoặc các hoạt động của yakuza.

Chuyên gia nổi tiếng về xã hội học tội phạm và yakuza Noboru Hirosue cho biết luật được thiết kế để "cách ly" yakuza ra khỏi xã hội.

Điều đó có nghĩa là các thành viên yakuza không thể mở tài khoản ngân hàng, thuê nhà, mua bảo hiểm hoặc mua điện thoại di động. Okita, người đã rời tổ chức lớn nhất có tên Yamaguchi-gumi vào năm 2014 nói rằng, các cuộc chấn chỉnh cũng hạn chế các gia đình của những thành viên yakuza và những người khác trong vòng kết nối xã hội của họ.

Tuy nhiên, Hirosue - người đang làm việc với tư cách là nhân viên quản chế tại Bộ Tư pháp cho hay, những thay đổi đã dẫn đến sự gia tăng của các mạng lưới tội phạm khác bên ngoài yakuza. Các nhóm tội phạm này hiện đã chuyển sang các kế hoạch mới, gồm lừa đảo người cao tuổi, tội phạm trên mạng và tìm các cách kiếm lợi từ các loại thuốc như thuốc ngủ và morphin.

Hirosue nói: "Giờ đây, thế giới ngầm của Nhật Bản đã bước sang một giai đoạn mới."

BẮT ĐẦU TỪ CON SỐ ÂM

Motohisa Nakamizo - người đã rời khỏi Kudo-kai vào năm 2011 khi ông chủ của anh ta nghỉ hưu, đã làm việc tại công ty bất động sản của cha mẹ. Đây là công việc hợp pháp đầu tiên của anh ta sau khoảng 30 năm phải xử lý các công việc buôn bán ma túy của Kudo-kai.

Nhưng những trường hợp như vậy là rất hiếm.

Các quy định của địa phương cấm các thành viên yakuza cũ mở tài khoản ngân hàng hoặc ký hợp đồng thuê nhà trong ít nhất 5 năm sau khi họ rời mạng lưới.

Theo phân tích của Hirosue về số liệu việc làm của Bộ Tư pháp đối với các cựu thành viên yakuza đăng ký sẽ đào tẩu khỏi mạng lưới với cảnh sát, chỉ có 3% trong số những người đã đăng kí từ năm 2010 đến 2018 tìm được việc làm. Một số người không tìm được việc lại trở lại con đường làm yakuza, một số người khác gia nhập băng đảng mới.

"Ra khỏi tù hoặc ra khỏi mạng lưới yakuza, bạn phải nghĩ rằng trong 5 năm đầu, bạn không giống những người khác. Mọi người thường nói về việc bắt đầu từ con số 0, nhưng chúng tôi thậm chí còn đang bắt đầu từ con số âm và cố gắng làm việc để về số 0," Nakamizo, 56 tuổi, cho biết. "Tôi mong toàn xã hội sẽ không tạo ra những định kiến và sẽ cho những người này một cơ hội. Nếu không, điều đó sẽ khiến họ không còn nơi nào để đi và sẽ khiến họ đi sai đường."

Nakamoto. Ảnh: The Washington Post

Hai mươi năm trước, các thành viên Kudo-kai đã đâm xe vào một quán trà ở Kitakyushu hòng trả thù chủ cửa hàng Toshiyuki Tsuji do người này đã mua tòa nhà mà Kudo-Kai mong muốn bởi Toshiyuki Tsuji không muốn băng đảng tới định cư tại khu vực.

Chính vì thế, khi Nakamoto - một đầu bếp udon - cố gắng mở nhà hàng udon ở khu Tsuji, ông đã gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, Nakamoto đã xây dựng mối quan hệ tốt với những người bán hàng khác và nói thật với họ về thời gian ở Kudo-kai, về khoảng thời gian nhặt rác trên đường và tình nguyện tham gia các lễ hội cũng như sự kiện của khu mua sắm.

"Sẽ không có gì thay đổi nếu bạn cứ đứng yên. Bạn không thể chỉ đợi mọi người đến và giúp đỡ, bạn phải là người chủ động."

Tsuji đã rất ấn tượng. Với tư cách là người đứng đầu khu mua sẵm, Tsuji đã chấp nhận yêu cầu mở cửa hàng udon của Nakamoto.

"Ngay cả khi đó là cựu yakuza, nếu ai đó đến gặp tôi, tôi sẽ nhìn vào mặt họ và xem họ có thực sự muốn bắt đầu lại hay không, và xem sự nghiêm túc của họ. Ai cũng xứng đáng được trao cho quyền tự do làm việc."

Nakamoto đứng trong quán mỳ của mình, áo sơ mi dài tay che đi những hình xăm khi ông làm việc. Nhưng ông không che giấu đi quá khứ của mình: một bài báo về câu chuyện của ông được đóng khung trên tường và trong phòng vệ sinh nhà hàng là những cuốn truyện tranh Nhật Bản về một cựu trùm yakuza "hoàn lương" thành một người chồng tận tụy vì gia đình.

Theo Thúy (Doanh Nghiệp & Tiếp Thị)