Pantsir-ME: Lựa chọn hoàn hảo cho bầy sói Molniya Việt Nam?

Theo giới chuyên gia quân sự Nga, hệ thống phòng không Pantsir-ME sẽ tăng cường sức mạnh đáng kể cho các tàu tên lửa Molniya của Hải quân Việt Nam.

Tổ hợp tên lửa - pháo phòng không Pantsir-ME là phiên bản hải quân của tổ hợp tên lửa - pháo phòng không lục quân Pantsir-S của Nga. Phiên bản xuất khẩu của Pantsir-ME đã lần đầu tiên được ra mắt công chúng tại Triển lãm Hải quân quốc tế năm nay ở St Petersburg.

Tổ hợp này cũng đã được giới thiệu trên gian trưng bày của Viện thiết kế thiết bị (KBP) Tula mang tên Shipunov trong khuôn khổ Triển lãm kỹ thuật - quân sự quốc tế năm 2017 của Nga (Army 2017).

Trước thông tin Việt Nam có thể trang bị các tổ hợp này cho các tàu mặt nước, phóng viên Sputnik đã yêu cầu ông Aleksander Zhukov, nhà thiết kế trưởng của KBP về các tổ hợp tên lửa pháo-phòng không hải quân, nói về lịch sử dẫn đến sự ra đời của tổ hợp tên lửa này ở Liên Xô và Nga.

Theo vị chuyên gia này, Pantsir-ME không phải là tổ hợp tương tự đầu tiên ở Nga. Trước đây, ông Arkady Shipunov, tổng công trình sư của KBP đã đề xuất ý tưởng kết hợp tên lửa, súng pháo binh và hệ thống quản lý trong một tổ hợp phòng không dạng lục quân.

Nhiệm vụ chính của tổ hợp này là phản ứng cực nhanh và tiêu diệt tất cả các đối tượng tấn công mục tiêu mà nó bảo vệ.

Xuất hiện thông tin Việt Nam mua tổ hợp tên lửa - pháo phòng không Pantsir-ME cho tàu tên lửa Molniya

Do đó, yêu cầu thứ nhất với một hệ thống như vậy là sau khi phát hiện mục tiêu, nó chỉ mất mấy giây để bắt đầu đánh chặn để hoàn thành yêu cầu thứ hai là tiêu diệt mục tiêu với xác suất gần 100%.

Kết quả này chỉ có thể đạt được nếu tổ hợp phóng một hoặc hai quả tên lửa phòng không và sau đó bắn đạn pháo ở cự ly ngắn để đảm bảo thành công. Và nguyên tắc này đã được sử dụng trong thiết kế hệ thống tên lửa phòng không lục quân Tunguska của lục quân Nga.

Song song với đề án đó, vào những năm 1980 đã xuất hiện ý tưởng thiết kế một tổ hợp tương tự dành cho Hải quân, đó chính là tiền đề ra đời hệ thống phòng không hạm Kortik, tên xuất khẩu là Kashtan, được biên chế cho hải quân Nga vào năm 1988.

Tổ hợp có thể bắn trúng mục tiêu trên không và sát mặt nước ở khoảng cách 8-10 km và ở độ cao từ 5 mét đến 6 km.

Hiện các hệ thống này vẫn đang triển khai trên một số tàu của Hải quân Nga (bao gồm tàu sân bay "Đô đốc Kuznetsov", tuần dương hạm tên lửa hạt nhân hạng nặng Pyotr Velikiy). Ngoài ra, Nga cung cấp phiên bản xuất khẩu của tổ hợp này cho nước ngoài.

Ông Aleksander Zhukov nhấn mạnh, trước đây hệ thống phòng không của tàu chiến bao gồm những thành phần riêng biệt: súng-pháo ở một nơi, tên lửa bố trí nơi khác, hệ thống điều khiển hỏa lực cũng ở vị trí khác, hệ thống đo lường độ nghiêng cũng không đồng nhất.

Thậm chí, trong nhiều trường hợp các hệ thống này do những công ty khác nhau sản xuất; do đó, cần thêm khâu tích hợp hệ thống.

Còn Kortik (Kashtan) là một tổ hợp đồng bộ, trong đó có cả pháo với tốc độ bắn 160 vòng/giây, hệ thống điều khiển tên lửa và hệ thống điều khiển hỏa lực được phát triển trong một phòng thiết kế. Kích thước tổ hợp rất gọn nhẹ nhờ đó nó có thể được trang bị cho nhiều loại tàu.

Tuy nhiên, các phương tiện tấn công trên không phát triển với tốc độ chóng mặt, vì thế cần phải nâng cao hiệu quả hỏa lực của các hệ thống tên lửa phòng không, để các tên lửa có tốc độ cao hơn, để pháo phản ứng nhanh hơn và có tầm bắn xa hơn, để tổ hợp có thời gian phản ứng ngắn hơn. Kết quả là các chuyên gia đã thiết kế một tổ hợp mới là Pantsir-ME.

Nhà thiết kế Aleksander Zhukov nhấn mạnh, tổ hợp này sử dụng tên lửa phòng không với tầm bắn lên tới 20 km, có khả năng tiêu diệt mục tiêu ở độ cao từ 5m đến 15 km.

Nếu quả tên lửa phòng không đầu tiên không tiêu diệt được mục tiêu thì sẽ phóng quả tên lửa thứ hai. Trong trường hợp những mục tiêu "sống sót" đang tiến gần tàu (khoảng cách từ 3km đến 300m), tổ hợp bắt đầu"làm việc" một cách tự động với pháo 30mm có tốc độ bắn cực nhanh.

Hệ thống radar đa chức năng với ăng ten mảng pha theo dõi mục tiêu và hướng dẫn các tên lửa và pháo. Hệ thống quang học bao gồm kênh truyền hình và ảnh nhiệt cùng máy đo xa và kênh điều khiển laser. Nhờ đó tổ hợp Pantsir-ME có thể tấn công chính xác mục tiêu, dù bị tác động bởi mọi hình thức gây nhiễu nào đi nữa.

Cần phải nhấn mạnh, tổ hợp mới gọn nhẹ hơn so với các mẫu trước đây, số lượng các cấu kiện đã giảm đi để tăng cường các modul chiến đấu. Tổ hợp có thể bao gồm một modul điều khiển và bốn modul chiến đấu.

Cận cảnh tổ hợp tên lửa - pháo phòng không Pantsir-ME

Trong modul điều khiển bố trí trạm phát hiện và chỉ định mục tiêu, có khả năng theo dõi cùng lúc 100 mục tiêu. Mỗi modul chiến đấu có thể tấn công 8 mục tiêu bằng tên lửa và 7-8 mục tiêu bằng pháo, đủ để bảo vệ một tàu chiến lớn.

Trên tàu chiến cỡ nhỏ (lớp từ 300 - 500 tấn trở xuống) có thể bố trí một modul chiến đấu, và sử dụng các thiết bị trinh sát, chỉ thị mục tiêu có sẵn trên tàu ​​để bám bắt mục tiêu.

Điều đáng chú ý là tổ hợp Pantsir-ME phóng tên lửa được dẫn đường bằng vô tuyến. Một đợt phóng như vậy giá rẻ hơn 15 lần so với đợt phóng tên lửa "thông minh" với đầu đạn tự dẫn, đồng thời nó còn có những ưu thế nhất định so với các tên lửa có đầu đạn tự dẫn hoạt động theo nguyên tắc "phóng và quên".

Ông Aleksander Zhukov nói thẳng rằng, những "lợi thế" của tên lửa "phóng và quên" chỉ là sự khoa trương thái quá. Không có tên lửa nào có thể đảm bảo xác suất tiêu diệt mục tiêu 100%, nên từ “quên” ở đây không không đúng cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.

Làm thế nào bạn có thể "lãng quên" về mục tiêu đang bay và chỉ sau một vài giây sẽ tiếp cận chiếc tàu của bạn? Do đó, cần phải ngay lập tức phóng tên lửa thứ hai; đồng thời cần phải tiếp tục theo dõi mục tiêu đang bay, mà đầu đạn tự dẫn không thể làm như vậy.

Ngoài ra, các tên lửa phòng không "thông minh" có một số hạn chế về tốc độ. Khi bay với tốc độ cao trong bầu khí quyển dày đặc (ở độ cao thấp), đầu đạn tên lửa được dẫn đường bằng vô tuyến giảm phạm vi theo dõi mục tiêu, còn đầu đạn tự dẫn với đầu dò quang học thì thậm chí còn "bị mù" do chất khí nóng lên.

Các hệ thống phòng không dòng Pantsir có những ưu thế rất lớn về cả giá thành, tốc độ, số lượng mục tiêu, phạm vi đánh chặn, khả năng tin cậy… Do đó, đặt mua các hệ thống Pantsir-S, Pantsir-ME là sự lựa chọn thông minh và sáng suốt của những khác hàng muốn các hệ thống vũ khí đáng tin cậy, ít khoa trương.

Theo Huy Bình (Đất Việt)