Được phát triển từ hơn 30 năm trước, Tomahawk là tên lửa hành trình đáng gờm của quân đội Mỹ, có mặt trong hầu hết các cuộc chiến Mỹ góp mặt gần 30 năm qua.
Được phát triển từ hơn 30 năm trước, Tomahawk là tên lửa hành trình đáng gờm của quân đội Mỹ, có mặt trong hầu hết các cuộc chiến Mỹ góp mặt gần 30 năm qua.
| Một tên lửa Tomahawk được phóng đi từ hệ thống ống phóng thẳng đứng (VLS) trên tàu USS Sterett - Ảnh: US Navy |
Năm 1983, General Dynamics trình làng tên lửa hành trình Tomahawk thế hệ đầu tiên (Block I), định danh BGM-109. Với trọng lượng 1,3 tấn, dài hơn 6m, Tomahawk có thể mang được đầu đạn quy ước nặng 450kg, thậm chí cả đầu đạn hạt nhân W80.
Nó có thể được phóng đi từ các bệ phóng cố định trên mặt đất, tàu chiến mặt nước hoặc tàu ngầm từ khoảng cách hơn 1.600km với sai số rất thấp, tốc độ hành trình 890km/h.
Thất bại trong việc phát triển một loại tên lửa hành trình mới, Mỹ buộc phải nâng cấp Tomahawk để tiếp tục sử dụng, phiên bản mới nhất là thế hệ thứ 4 (Block IV). Loại được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay là tấn công mặt đất (TLAM Block IV). Hải quân Mỹ hiện có hơn 3.200 tên lửa Tomahawk dự trữ.
 |
| Tốc độ hành trình của Tomahawk đủ chậm để một máy máy bay của Mỹ có thể bắt kịp - Ảnh: Naval Technology |
Trải qua hơn 30 năm sử dụng, Tomahawk là một trong những loại tên lửa có "kinh nghiệm trận mạc'' dày dặn nhất của quân đội Mỹ. Nếu tính theo số lượng tên lửa và các vụ tấn công, Iraq là quốc gia bị Tomahawk tấn công nhiều nhất.
- Năm 1991, trong cuộc Chiến tranh vùng Vịnh, Hải quân Mỹ bắn tổng cộng 288 quả Tomahawk, trong đó có 9 quả bị "xịt", không thể rời ống phóng, 6 quả rơi xuống biển ngay khi rời ống phóng.
- Năm 1993, 46 tên lửa Tomahawk được bắn đi, nhắm vào cơ sở hạt nhân Zafraniyah của Iraq. Một quả trong số này rơi gần khách sạn Al Rasheed, giết chết 2 thường dân. Cùng năm, trung tâm chỉ huy cơ quan tình báo Iraq trở thành mục tiêu của 26 tên lửa Tomahawk của Mỹ.
- Năm 1998, 415 tên lửa Tomahawk được Mỹ sử dụng trong Chiến dịch Cáo sa mạc, nhắm vào các mục tiêu của quân đội Iraq.
- Năm 1999, trong Chiến dịch Lực lượng đồng minh can thiệp vào Nam Tư cũ, các tàu chiến của Mỹ và tàu ngầm Anh đã bắn tổng cộng 218 tên lửa Tomahawk.
- Năm 2003, Iraq tiếp tục bị tấn công trong khi Mỹ phát động chiến dịch quân sự can thiệp vào quốc gia này. Hơn 802 tên lửa đã được sử dụng trong giai đoạn đầu.
- Năm 2009, Mỹ bắn 2 tên lửa Tomahawk nhắm vào các mục tiêu nghi là căn cứ của khủng bố Al-Qaeda ở Yemen. Một quả đánh trúng mục tiêu dân sự, hơn 40 người chết.
- Năm 2011, Mỹ và NATO phát động chiến dịch Bình minh Odyssey can thiệp vào công việc nội bộ của Libya. Trong ngày đầu tiên, lực lượng Anh - Mỹ đã bắn tổng cộng 124 tên lửa Tomahawk.
- Năm 2014, 47 tên lửa Tomahawk được bắn đi từ USS Arleigh Burke và USS Philippine Sea của Mỹ, nhắm vào các mục tiêu của tổ chwucs khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria.
- Năm 2016, Mỹ bắn 5 tên lửa Tomahawk vào 3 trạm radar của lực lượng Houthi ở Yemen, trả đũa việc các tàu chiến Mỹ bị nhắm bắn tên lửa chống hạm.
- Tháng 4-2017, Tổng thống Mỹ Donald Trump phát động cuộc tấn công bằng tên lửa Tomahawk vào một căn cứ không quân của Syria. 59 tên lửa Tomahawk đã được bắn đi từ hai tàu khu trục USS Ross và USS Porter hoạt động ở Địa Trung Hải.
| Trong quá trình sử dụng, Tomahawk đã bộc lộ nhiều điểm yếu như tốc độ bay chậm, dễ bị đánh chặn hay gây nhiễu bởi các hệ thống phòng thủ tên lửa thế hệ mới. Hệ thống dẫn đường cho Tomahawk cũng bị đánh giá là còn nhược điểm. |
