Đằng sau việc Bích Tuyền rút tên khỏi tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam

Quyết định của Bích Tuyền khiến đông đảo người hâm mộ tiếc nuối bởi cô là át chủ bài của tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam tham dự các giải đấu lớn trong 2 năm qua và gặt hái những thành công vượt ngoài mong đợi. 

Trong bối cảnh đội tuyển đang chuẩn bị tham dự đấu trường thế giới lần đầu tiên trong lịch sử, sự vắng mặt của tay đập quê Vĩnh Long để lại khoảng trống lớn về chuyên môn lẫn tinh thần.

Tối 19-8, Bích Tuyền đã bộc bạch tâm tư trên trang Facebook cá nhân, giải thích lý do dẫn đến quyết định rút lui khỏi Giải vô địch thế giới. Cô bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến người hâm mộ, những người đã luôn đồng hành và ủng hộ cô cũng như tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam. 

Bích Tuyền nhắc lại cột mốc đáng nhớ trong sự nghiệp: Chức vô địch lịch sử tại chặng 2 SEA V.League, khi Việt Nam giành chiến thắng trong trận chung kết trước Thái Lan, lần đầu tiên vượt qua đối thủ mạnh ở mọi giải đấu cấp độ Đông Nam Á.

Lý do rút lui, theo Bích Tuyền, không xuất phát từ việc cô thiếu khát vọng thi đấu mà liên quan đến các quy định mới từ Liên đoàn Bóng chuyền Thế giới (FIVB) về điều kiện tham gia của vận động viên. 

Cô cho rằng các quy định này thiếu minh bạch và không đảm bảo sự công bằng cần thiết cho các vận động viên.

"Với Tuyền, thể thao không chỉ là cạnh tranh mà còn là sự tôn trọng và bình đẳng. Tuyền tin rằng mọi vận động viên đều xứng đáng được thi đấu trong một môi trường công bằng", cô nhấn mạnh. Để bảo vệ sự toàn vẹn của bản thân và tránh những rủi ro không đáng có cho đội tuyển, Bích Tuyền đã đưa ra quyết định rút lui sau khi cân nhắc kỹ lưỡng.

"Tâm thư" của Bích Tuyền hoàn toàn khác hẳn với nội dung thông báo mà trước đó, Liên đoàn bóng chuyền Việt Nam (VFV) đã phát đi về việc vận động viên này xin rút tên khỏi đội tuyển, không tham dự giải thế giới vì "lý do cá nhân". 

Phải chăng đã và đang xảy ra một sự bất đồng quan điểm giữa vận động viên đang làm nhiệm vụ và những nhà quản lý đội tuyển, bởi "lý do cá nhân" khác rất xa với "quy định tham gia giải"…

Tâm thư của Bích Tuyền thẳng thắn phơi bày sự bất lực của một con người cụ thể với các vấn đề cá nhân. Trong khi đó, thông báo lạnh lùng của VFV lại không một dòng đề cập đến "các quy định của giải đấu thiếu minh bạch, không đảm bảo sự công bằng cần thiết cho các vận động viên", chính là nguyên nhân khiến Bích Tuyền phải rút tên. 

Cần nhớ, Giải vô địch thế giới đang bị phủ bóng bởi chính FIVB về quyết định xử phạt đội tuyển U21 Việt Nam, không rõ ràng với bất cứ lý do gì dù là doping, gian lận tuổi tác hay gian lận giới tính.

Hàng nghìn comment cho những lời gan ruột của Bích Tuyền trên trang cá nhân, đồng thời nội dung tâm thư của tuyển thủ sinh năm 2000 quê Vĩnh Long cũng khơi nguồn cho rất nhiều bài viết về thực trạng bóng chuyền Việt Nam, không chỉ từ sự cố mới đây ở giải U21 thế giới mà còn từ vài năm trước.

Nguyễn Thị Bích Tuyền là thành viên chủ chốt của đội tuyển quốc gia, thế nhưng, Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam đã làm gì để bảo vệ một cô gái có nhiều vấn đề trong cuộc sống riêng tư, giúp cô toàn tâm toàn ý đóng góp cho màu cờ sắc áo quốc gia?

Từ khi còn là cầu thủ trẻ của đội nữ Truyền hình Vĩnh Long rồi trở thành trụ cột trong màu áo Ninh Bình Doveco (nay là LPBank Ninh Bình), năm nào, CLB chủ quản cũng giới thiệu và Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam luôn luôn cấp thẻ thi đấu cho "nữ vận động viên" Nguyễn Thị Bích Tuyền.

Được triệu tập làm nhiệm vụ cùng đội tuyển Việt Nam tại SEA Games 31, chủ công Bích Tuyền gieo rắc nỗi sợ hãi cho nhiều đội bóng nữ trong khu vực, kể cả Thái Lan. 

Cây bút Preechachan Wiriyanupappong của trang tin Liên đoàn Bóng chuyền châu Á dùng từ "man like" (tạm dịch: giống như đàn ông) nói về màn trình diễn khủng khiếp của Bích Tuyền và nhà báo Thái Lan sau đó đã phải viết bài xin lỗi tuyển thủ Việt Nam, đăng tải ngay trên trang tin chính thức này.

Sau SEA Games 31, Bích Tuyền liên tục bị kỳ thị vấn đề giới tính, thậm chí bị nhà tài trợ chính Giải Vô địch quốc gia 2023 - Cúp Hóa chất Đức Giang yêu cầu phải xét nghiệm giới tính mới cho thi đấu. 

Giả sử yêu cầu ấy được Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam thực thi (Bích Tuyền và đội bóng chủ quản của cô chắc chắn không chấp nhận), hẳn đã không có một Bích Tuyền – "một thành viên quan trọng của đội tuyển" như nội dung thông báo mới đây của VFV – tung hoành trên sàn đấu quốc tế mang về nhiều vinh quang cho tuyển nữ Việt Nam.

Trong cả hai "sự cố" đau lòng kể trên, vai trò của Liên đoàn Bóng chuyền Việt Nam là gì? Chỉ có sự nhập cuộc không mệt mỏi của dư luận, báo chí mới giúp cô được ra sân thi đấu kể từ đó đến nay. 

Câu chuyện mới nhất liên quan đến tuyển thủ U21 Đặng Thị Hồng vẫn chưa được giải quyết rốt ráo, kể cả từ FIVB đến VFV, trách sao Bích Tuyền không chạnh lòng, buộc phải chọn cách thức an toàn nhất để bảo vệ sự toàn vẹn của bản thân và an ổn của đội tuyển tại giải đấu phía trước.

Khá nhiều câu hỏi được đặt ra: Bích Tuyền có chọn giới tính để sinh ra không? Cha mẹ cô có can thiệp được vào quá trình phát triển của con gái hay không? Ngay cả Bích Tuyền liệu có thể biết bản thân cô trong quá trình trưởng thành đã biến đổi ra sao, ảnh hưởng thế nào đến cuộc sống và sự nghiệp của cô?

Bích Tuyền không thiếu khát vọng thi đấu nhưng liệu hệ thống bóng chuyền quốc tế có "tha", không thò "bàn tay" vào quy trình kiểm soát giới tính vốn chưa có đủ độ tin cậy cần thiết để thể thao thế giới quyết định "trao thân gửi phận"?

Hai vụ việc Imane Khalif và Lin Yu-ting ồn ào cả đấu trường Olympic 2024, trước ánh mắt dõi theo của hàng chục triệu người, nhưng Hiệp hội quyền Anh thế giới (IBA), Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) lẫn Tổ chức quản lý quyền Anh thế giới (World Boxing), bên nào dám nhận mình đúng cả về nhận thức và quy trình kiểm tra giới tính? (IBA trước sau vẫn khẳng định Khalif là nam còn IOC cho phép võ sĩ Algeria này tranh tài ở giải boxing nữ Olympic 2024 bất chấp mọi cảnh báo, World Boxing thậm chí xin lỗi Khalif và Liên đoàn boxing Algeria vì cách thức xét nghiệm giới tính).

Bích Tuyền bản lĩnh, dám nhận trách nhiệm về các vấn đề bản thân và chọn cách đứng sang một bên để bảo vệ chính mình cũng như hình ảnh, thành quả của đội tuyển ở sự kiện lịch sử quan trọng bậc nhất của bóng chuyền nữ Việt Nam. 

Người trong cuộc hiểu biết, sắc sảo, can đảm như thế còn vai trò của những nhà quản lý thực sự khiến mọi người thất vọng rất nhiều.

Bóng chuyền Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, có định hướng nhưng nếu không biết trân trọng và bảo vệ những nhân tố chủ lực, thì mọi thành quả sẽ trở nên mong manh. Vận động viên là tài sản quý giá nhất nhưng nếu không cảm nhận được sự che chở, bảo vệ và tôn trọng, họ sẽ mất niềm tin.

Bích Tuyền có thể tạm rút lui, nhưng bóng chuyền Việt Nam không thể chối bỏ trách nhiệm. Quyết định rút lui của Bích Tuyền, dẫu đầy nuối tiếc nhưng cũng là lời nhắc nhở cho tất cả: Thể thao không chỉ cần chiến thắng, mà còn cần sự công bằng và tôn trọng.