Ngày 4/2 (14 Tháng Giêng), hàng nghìn người dân địa phương trẩy hội "Minh thề - Thề không tư túi của công", diễn ra tại Đền - Chùa thôn Hòa Liễu, xã Thuận Thiên (huyện Kiến Thụy, TP Hải Phòng) sau 3 năm tạm hoãn do dịch bệnh COVID-19.
Phát biểu trước khi bắt đầu nghi lễ, ông Phạm Văn Tài - Chủ tịch UBND xã Thuận Thiên cho biết, lễ hội Minh thề có truyền thống lịch sử hơn 500 năm qua. Những lời hịch văn Minh thề ngắn gọn, súc tích nhưng đã nêu bật được giá trị đạo đức, sự chính trực, liêm khiết và mang thông điệp hết sức hợp lòng dân nên được người dân thôn Hòa Liễu gìn giữ cho đến ngày nay.
Theo ghi nhận của Tiền Phong, lễ hội năm nay cơ bản như các năm trước khi người có "chức sắc" cao nhất tham gia hội thề là trưởng thôn, phó trưởng thôn cùng các vị cao niên 60-70 tuổi trong làng. Một số cán bộ phụ trách các phòng ban chuyên môn thuộc huyện Kiến Thụy, cán bộ xã tới dự xem.Trưởng thôn Hòa Liễu (xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy) làm chủ lễ dùng con dao bầu được chuyển từ trên đài thề xuống và dùng động tác "chỉ trời vạch đất".Sau đó, chủ lễ vẽ một vòng tròn lớn giữa sân đền và cắm con dao ở vị trí giữa vòng tròn.Đại diện tư văn đọc lớn hịch văn Minh thề: "Ai dùng của công xây dựng việc công xin thần linh ủng hộ, ngược lại người lấy của công về làm của tư, xin thần linh đả tử.... làm tôi bất trung, làm con bất hiếu, xin thần linh tru diệt! Y như lời thề".Các bô lão, chức sắc tham gia nghi lễ cùng giơ cao tay hô "xin thề".
Sau lời thề, chủ lễ cầm dao bầu cắt tiết linh kê (gà trống lông vàng, chân màu vàng) hòa vào bình rượu.Chủ lễ uống rượu thề trước sự chứng kiến của quan khách, nhân dân sau đó lần lượt các bô lão, người có chức sắc trong làng tham dự cùng uống cạn bát rượu để thể hiện sự đoàn kết, thống nhất cao.Hàng nghìn du khách, nhân dân địa phương tới xem lễ hội "Thề không tham nhũng, tư túi của công". Nhiều người quay video, phát trực tiếp lễ hội trên các nền tảng mạng xã hội.
Hội Minh thề 500 năm còn giữ nguyên giá trị
Ông Phạm Đăng Khoa (89 tuổi, nguyên Phó ban Quản lý khu di tích Đền - Chùa Hòa Liễu) cho biết, hội Minh thề có từ khoảng giữa thế kỷ XVI. Khi đó, vợ của Thái Thượng hoàng Mạc Đăng Dung là Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn đến ấp Lan Niểu (nay là thôn Hòa Liễu, xã Thuận Thiên, huyện Kiến Thụy) đã tự bỏ tiền và vận động hoàng thân quốc thích, quan lại triều Mạc đóng góp tiền của để tu tạo lại ngôi chùa cổ.
Thái hoàng Thái hậu đã xuất tiền mua 25 mẫu 8 sào 2 thước cúng dâng Tam Bảo và nhiều người theo gương bà cũng tậu ruộng, cúng chùa giúp tăng số diện tích lên đến 47 mẫu 5 sào.
Số ruộng này làng gọi là Thánh điền, một phần diện tích dành cho nhà chùa cấy, một phần dùng vào việc tuần tiết lễ hội, còn lại để chia cho dân đinh cày cấy hưởng lộc và cho cấy đấu thầu lấy thóc lập quỹ nghĩa thương phòng khi đói khó cấp đỡ cho người nghèo, cố nhân, quả phụ…
Cũng chính từ đây, Thái hoàng Thái hậu đã cùng với chức sắc, dân làng lập ra một hịch văn hội Minh thề quy định lấy việc công làm trọng.
Để gìn giữ lễ hội truyền thống độc đáo này và ghi nhớ công đức của Thái hoàng Thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, hằng năm người dân làng Hòa Liễu lại tổ chức lễ hội Minh thề kéo dài trong 3 ngày (từ 14 đến 16 tháng giêng âm lịch).
Cũng theo ông Khoa, xưa kia hội thề diễn ra thu hút được rất nhiều thành phần, đủ chức dịch hàng tổng, quan lại hàng phủ về tham dự. Họ cùng giơ cánh tay thề biểu thị sự thanh liêm, quyết không lấy của công dùng làm của tư.
Do những biến cố lịch sử, đến năm 1993 thì lễ hội Minh thề mới được khôi phục và năm 2017, lễ hội này được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản phi vật thể cấp quốc gia.
