Đề xuất quy định điểm, trừ điểm giấy phép lái xe

Bộ Công an cho rằng việc bổ sung quy định điểm, trừ điểm giấy phép lái xe vào dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ là cần thiết.

Nhằm chuẩn bị cho Quốc hội nhấn nút thông qua dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (dự luật), Bộ Công an vừa có dự thảo báo cáo Quốc hội giải trình một số nội dung của dự luật được đại biểu Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 6 vừa qua. Trong đó, Bộ Công an đề xuất bổ sung quy định điểm, trừ điểm giấy phép lái xe.

Theo Bộ Công an, dự luật trình Quốc hội không quy định điểm, trừ điểm giấy phép lái xe. Tuy nhiên, qua ý kiến góp ý của một số đại biểu, cơ quan soạn thảo đã phân tích, đánh giá và nhận thấy việc quy định điểm, trừ điểm giấy phép lái xe vào dự luật là cần thiết.

Lý giải về điều này, Bộ Công an cho hay tình hình vi phạm trật tự, an toàn giao thông hiện nay diễn ra rất phổ biến; Ý thức chấp hành pháp luật của người tham gia giao thông còn kém.

Tính trung bình hàng năm, lực lượng Cảnh sát giao thông xử lý trên 3 triệu trường hợp vi phạm. Trong khi tai nạn giao thông đã giảm nhưng còn ở mức cao, xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng. Nguyên nhân chủ yếu do lỗi của người lái xe không chấp hành các quy định của pháp luật giao thông đường bộ.

Bên cạnh đó, việc quản lý người lái xe sau khi được sát hạch, cấp giấy phép lái xe hiện nay đang bị buông lỏng, cơ quan chức năng chưa có các biện pháp quản lý phù hợp, nhất là quản lý việc chấp hành pháp luật của người lái xe.

Ngoài ra, nghiên cứu tiếp thu kinh nghiệm quốc tế, các nước tiên tiến trên thế giới như Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc... đều có quy định trừ điểm giấy phép lái xe đối với người lái xe khi có các hành vi vi phạm có nguy cơ gây mất an toàn giao thông cao, nhằm quản lý việc chấp hành pháp luật của người điều khiển phương tiện giao thông…

Bộ Công an cho rằng cần hiểu trừ điểm giấy phép lái xe sẽ là một biện pháp quản lý nhà nước (không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính), nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong tình hình hiện nay.

Qua đó, quản lý người lái xe trong suốt quá trình từ khi đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cho đến quá trình chấp hành pháp luật của người lái xe, việc vi phạm và tái phạm.

Từ đó tác động tới hành vi, nâng cao ý thức của người tham gia giao thông, giúp cơ quan quản lý giám sát toàn diện quá trình chấp hành sau vi phạm của người lái xe.

Về việc trừ điểm đối với các lỗi hành vi, Bộ Công an cho biết khi xử phạt, cơ quan chức năng sẽ căn cứ vào hành vi vi phạm nghiêm trọng, nguy cơ gây mất toàn giao thông cao. Mức trừ điểm cụ thể trong một lần vi phạm sẽ được nghiên cứu quy định cụ thể để đảm bảo không trùng chéo với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính.

Khi có quyết định xử phạt (đối với hành vi vi phạm có quy định trừ điểm), tài xế sẽ nhận được thông báo của cơ quan xử phạt về việc giấy phép lái xe bị trừ điểm.

Hệ thống cơ sở dữ liệu sẽ tự động trừ điểm (không có sự tiếp xúc giữa người có thẩm quyền xử phạt và người vi phạm, nên sẽ không phát sinh tiêu cực, không trùng chéo với các hình thức xử phạt vi phạm hành chính) hoặc sau một năm kể từ lần trừ điểm gần nhất, nếu còn điểm hệ thống sẽ tự động phục hồi điểm cho lái xe.

Từ năm 2020, Bộ Công an đã nêu ý tưởng quy định trừ điểm giấy phép lái xe với người vi phạm vào dự thảo Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ. Theo đó, mỗi giấy phép lái xe có 12 điểm, tương ứng với 12 tháng và tài xế sẽ bị trừ điểm trên hệ thống quản lý mỗi khi vi phạm.

Khi bị trừ hết điểm, giấy phép lái xe không còn hiệu lực. Tài xế muốn cấp giấy phép lái xe mới, phải học và thi trong thời gian ít nhất 6 tháng kể từ ngày giấy phép lái xe cũ hết hiệu lực. 

Hiền Lê (SHTT)