-
Phụ huynh "chóng mặt" với khoản vận động gần 1 tỷ đồng: Hiệu trưởng nói gì? -
Nhà đầu tư phía Bắc "đổ xô" vào Nam mua bất động sản -
Biển Đông đón "bão dồn dập": Dự báo 2-3 cơn bão hình thành trong tháng 11 -
Cái kết bất ngờ của người đàn ông bỏ lại xe máy, nhảy cầu ở Hà Tĩnh -
Huấn Hoa Hồng chính thức lên tiếng về thông tin bị bắt, tình hình hiện tại được vợ hot girl tiết lộ -
Máy bay Nga chở 30 tấn hàng viện trợ khẩn cấp cho Việt Nam -
Người đàn ông 40 tuổi suýt chết vì... ăn lẩu, BS cảnh báo 8 nhóm người phải cẩn trọng! -
Xót xa bé gái 4 tuổi bị nước cuốn trôi khi cha mẹ dọn đồ chạy lũ -
Clip: Bé trai trôi giữa dòng sông Hàn cuộn xiết được người dân dũng cảm cứu sống chỉ trong 45 giây -
Cháy căn hộ tầng 12 chung cư Winhouse Hàm Nghi, hàng trăm người hoảng loạn tháo chạy
Thị trường toàn cầu biến động sau quyết định hạ...
Liverpool lập kỷ lục buồn 91 năm, ghế của HLV...
Á hậu Thụy Vân tái xuất, tiết lộ vừa sinh...
Xe chở 6 người Việt bị lật trong hầm ở...
Dòng xe Sedan sụt giảm đáng báo động, cả tháng...
Phụ huynh "chóng mặt" với khoản vận động gần 1...
SUV mắc kẹt sau khi "biểu diễn" trái phép trên...
Nhà đầu tư phía Bắc "đổ xô" vào Nam mua...
Camera ghi lại cảnh nam sinh bị hành hung dã...
Vụ bê bối gian dối của FAM bị phơi bày,...
Thị trường toàn cầu biến động sau quyết định hạ...
Liverpool lập kỷ lục buồn 91 năm, ghế của HLV...
Á hậu Thụy Vân tái xuất, tiết lộ vừa sinh...
Xe chở 6 người Việt bị lật trong hầm ở...
Dòng xe Sedan sụt giảm đáng báo động, cả tháng...
Phụ huynh "chóng mặt" với khoản vận động gần 1...
SUV mắc kẹt sau khi "biểu diễn" trái phép trên...
Nhà đầu tư phía Bắc "đổ xô" vào Nam mua...
Camera ghi lại cảnh nam sinh bị hành hung dã...
Vụ bê bối gian dối của FAM bị phơi bày,...
Tin mới
Đời sống
11/02/2017 17:38Rằm tháng Giêng, Tết Nguyên tiêu và những thắc mắc thường gặp của người Việt
Tết Nguyên tiêu hay còn gọi Tết Thượng nguyên, Tết Trạng nguyên,… diễn ra vào ngày rằm đầu tiên của năm. Do đó mới có câu “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.
Tết Nguyên tiêu hay còn gọi Tết Thượng nguyên, Tết Trạng nguyên,… diễn ra vào ngày rằm đầu tiên của năm. Do đó mới có câu “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.
Qua thời gian, lễ tết này được bổ sung nhiều yếu tố của văn hóa Đông Á, vì thế nguồn gốc của nó cũng được lý giải theo nhiều hướng khác nhau. Ngoài việc cúng bái tổ tiên, cúng bái trời đất, đây còn là dịp nhiều người dân đi chùa cúng dường để cầu bình an trong cuộc sống.
Nguồn gốc của Tết Nguyên tiêu
![]() |
| Tết Nguyên tiêu hay còn gọi là Tết Thượng nguyên, Tết Trạng nguyên,... ẢNH MINH HỌA: ĐỘC LẬP |
Nguồn gốc của Tết Nguyên tiêu
Theo TS Trần Long, hiện nay, có nhiều tài liệu và nhiều câu chuyện viết về nguồn gốc của Tết Nguyên tiêu, hư có thực có. Giai thoại được truyền tai nhiều nhất liên quan đến một con thiên nga của thiên đình bay xuống hạ giới và bị một người thợ săn bắn chết. Ngọc Hoàng nghe tin thì nổi giận, sai một đội quân đến ngày Rằm tháng Giêng xuống phóng hỏa để thiêu trụi mọi thứ ở trần gian.
![]() Từ mùng 8 đến hết ngày rằm tháng Giêng, mọi người hay đi chùa để cầu an ẢNH MINH HỌA: ĐỘC LẬP |
May thay trong số các quan ở thiên triều có một vị không đồng tình với Ngọc Hoàng, đã xuống hạ giới để bày cách cho con người thoát khỏi đại họa. Theo lời của vị quan, đúng ngày này, nhà nào cũng treo đèn lồng màu đỏ nên Ngọc Hoàng cứ nghĩ lệnh phóng hỏa đã được thi hành. Nhờ đó người trần gian thoát nạn. Từ đó, tại Trung Quốc cứ đến ngày này, nhà nhà đều treo đèn lồng như một cách trả ơn vị ân nhân trên thiên đình.
Tích khác lại cho rằng thời Tây Hán ở Trung Quốc, từ dịp Tết Nguyên đán đến Tết Nguyên tiêu, các cung nữ đều nhớ và muốn được đoàn viên cùng gia đình. Tuy nhiên cung cấm canh phòng khắt khe nên các cung nữ không thể nào ra ngoài được.
Trong số đó, cung nữ tên Nguyên Tiêu vì buồn rầu nên đã nhảy xuống giếng để kết liễu cuộc đời, nhưng Nguyên Tiêu được Đông Phương Sóc - viên thần thân cận của vua Hán Vũ Đế cứu sống.
Sau khi nghe tâm sự của Nguyên Tiêu, Đông Phương Sóc nghĩ kế để giúp cô thỏa lòng thương nhớ cha mẹ. Ông nghĩ ra một kế là bày ra một bàn quẻ bói, ai đến bói cũng nhận được quẻ mang ý nghĩa mười sáu tháng Giêng bị lửa thiêu.
Đồng thời, ông giải thích với mọi người rằng sẽ có người của triều đình xuống giáng hỏa, mọi người hãy tâu vua để tìm cách thoát nạn. Nhà vua nghe dân tình xôn xao thì hốt hoảng nên vội triệu Đông Phương Sóc đến để bàn cách đối phó.
![]() Lễ hội đèn lồng tại Hội An. ẢNH: CTV |
Gặp vua, Đông Phương Sóc vờ nói: thần lửa rất thích ăn bánh, trong cung lại có Nguyên Tiêu khéo tay, có thể làm được bánh vừa đẹp vừa ngon nên hãy giao cho cô làm bánh. Đồng thời ra lệnh cho người dân trong thành treo trước cửa nhà đèn lồng đỏ để Ngọc Hoàng tưởng rằng thành đang bị cháy.
Để thưởng công làm bánh dụ thần lửa, nhà vua cho Nguyên Tiêu về đoàn tụ gia đình, đặt tên cho món bánh mà cô làm là bánh trôi và gọi ngày Rằm tháng Giêng là Tết Nguyên Tiêu. Có lẽ do vậy nên một bộ phận người Trung Quốc đến ngày này vẫn có thói quen ăn bánh trôi và treo lồng đèn.
Một giải thích khác lại viết rằng vua Hán Văn lên ngôi đúng ngày Rằm tháng Giêng nên hàng năm cứ đến đêm Rằm tháng Giêng ra ngoài chung vui với người dân. Chữ đêm (Dạ) trong cổ ngữ Trung Hoa được đọc là Tiêu, đây lại là đêm rằm đầu tiên của năm nên Hán Văn đã gọi ngày này là ngày Tết Nguyên tiêu.
Hay còn có tích kể Tết Nguyên tiêu được gọi là Tết Trạng nguyên vì ngày Rằm đầu tiên của năm, vua mời các trạng nguyên đến yến tiệc tại vườn thượng uyển, cùng xem hoa thưởng nguyệt.
Do đó, Tết Nguyên tiêu còn là dịp để mọi người ngồi lại với nhau ăn bánh trôi, ngắm trăng làm thơ, múa lân sư rồng…
Tết Nguyên tiêu có gì đặc biệt?
Theo quan niệm của người Việt thì “đầu xuôi đuôi lọt”. Thời khắc đầu tiên trong năm là rất quan trọng. Vì vậy, ngày mùng một tháng giêng là Tết Nguyên đán, ngày Rằm tháng Giêng là Tết Nguyên tiêu…
Các yếu tố không thể thiếu khi nhắc đến Tết Nguyên tiêu đó là: lửa và thơ. Nguồn gốc của yếu tố lửa xuất phát từ các tích truyện như đã kể ở trên. Ngoài ra, yếu tố lửa trong Tết Nguyên tiêu còn được lý giải là do bắt nguồn từ tập quán nông nghiệp của nông dân.
![]() Dân gian có câu "Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng Giêng". ẢNH MINH HỌA: ĐỘC LẬP |
Tiết Lập Xuân, trời ấm, hoa nở, bướm phát triển. Sau đó, theo chu kỳ sinh trưởng của loài bướm, trứng bướm nở ra sâu, lan rộng khắp nơi phá hoại mùa màng. Vì vậy công việc cần thiết của nông dân lúc này là diệt sâu bọ. Trong những ngày đó (sau tiết Lập Xuân), họ sẽ đi ra đồng tập trung rơm rạ, lá khô đốt lên để diệt các loại côn trùng có hại.
Yếu tố lửa vẫn duy trì đến ngày nay thể hiện qua tục treo đèn lồng vào ngày này. Mặt khác, màu đỏ của lửa trong văn hóa Đông Á là màu dương, màu của sự sống, của sự nhiệt thành… Nó thích hợp với tâm lý vui tươi, phấn khởi của người dân trong những ngày đầu năm.
Yếu tố thơ được duy trì qua các hình thức sịnh hoạt thơ ca ở nhiều nơi. Ngày thơ Việt Nam được tổ chức tại Văn Miếu Hà Nội vào đúng Rằm tháng Giêng theo quyết định của Hội nhà văn Việt Nam.
| “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”? Theo Thượng tọa Thích Thiện Chiếu, trụ trì chùa Kỳ Quang 2 (quận Gò Vấp, TP.HCM) sở dĩ người dân hay nói “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng Giêng” là vì rằm tháng Giêng là rằm khởi đầu của năm, thích hợp với việc ước nguyện điều lành. Thượng tọa Thích Thiện Chiếu cho biết rằm tháng Giêng trùng với lễ Thượng Nguyên nên là thời điểm thích hợp để cầu an lành cho cả năm. Đến ngày này, mọi người thường đi chùa phóng sanh, làm nhiều việc thiện, cúng dường, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa. Việc cúng sao giải hạn là theo quan điểm dân gian chứ không phải văn hóa Phật giáo. Vì con người cảm thấy bé nhỏ trước thiên nhiên nên cúng các vị thần để mong tránh khỏi những tai ương trong cuộc sống. Do vậy, trong đạo Phật không có cúng sao giải hạn hay coi ngày tốt, giờ tốt, tướng số,… Sự bình an trong cuộc sống nằm trong tinh thần, suy nghĩ của mỗi con người, nếu giữ tâm ý trong sạch thì lúc nào cũng cảm thấy bình an. Còn cúng sao giải hạn nhưng lại làm việc không tốt thì cũng không mang lại kết quả gì. |
Theo Vũ Phượng (Thanh Niên Online)
Tin cùng chuyên mục
Người đàn ông 40 tuổi suýt chết vì... ăn lẩu, BS cảnh báo 8 nhóm người phải cẩn trọng!
2 giờ trước
Lý do khiến bạn mệt mỏi, mất ngủ, giảm năng lượng dù ăn uống lành mạnh
5 giờ trước
Hội tóc bạc "chất lừ" giữa Hà Nội: U60 vẫn sang, đẹp, khiến giới trẻ phải trầm trồ
29/10/25 15:14
Những món ăn tiện lợi đang lấy dần sức khỏe thận của bạn mà không hay biết
29/10/25 14:48
6 loại rau củ giúp thanh lọc cơ thể và làm đẹp da từ bên trong
29/10/25 14:09
Từ Thủ đô ngàn năm văn hiến đến trung tâm công nghiệp văn hóa hàng đầu châu Á
29/10/25 10:31
Một số thực phẩm giúp phòng ngừa và điều trị ung thư tốt nhất
29/10/25 10:20
Sự thật thú vị về lợi ích của ớt chuông vàng
29/10/25 09:36
Tin mới nhất
- Thị trường toàn cầu biến động sau quyết định hạ lãi suất của Fed: Giá vàng giảm sâu, Phố Wall hạ nhiệt (49 phút trước)
- Liverpool lập kỷ lục buồn 91 năm, ghế của HLV Arne Slot lung lay dữ dội (53 phút trước)
- Á hậu Thụy Vân tái xuất, tiết lộ vừa sinh con gái sau thời gian ở ẩn (1 giờ trước)
- Xe chở 6 người Việt bị lật trong hầm ở Nhật Bản, một người tử vong sau cú đâm chí mạng từ xe tải phía sau (1 giờ trước)
- Dòng xe Sedan sụt giảm đáng báo động, cả tháng 9 không hạng nào bán nổi 500 xe (1 giờ trước)
- Phụ huynh "chóng mặt" với khoản vận động gần 1 tỷ đồng: Hiệu trưởng nói gì? (1 giờ trước)
- SUV mắc kẹt sau khi "biểu diễn" trái phép trên bãi biển (1 giờ trước)
- Nhà đầu tư phía Bắc "đổ xô" vào Nam mua bất động sản (1 giờ trước)
- Camera ghi lại cảnh nam sinh bị hành hung dã man ở quán bida, gia đình tiết lộ thông tin gây bức xúc (1 giờ trước)
- Vụ bê bối gian dối của FAM bị phơi bày, Tổng thư ký bị đình chỉ vẫn ung dung xuất hiện bên chủ tịch FIFA (1 giờ trước)
Bài đọc nhiều
Hệ sinh thái trăm tỷ của Huấn Hoa Hồng đột ngột "im lìm": Loạt doanh nghiệp biến mất, sự thật phía sau là gì?
Tử vi hàng ngày 30/10/2025 của 12 con giáp: Thứ 5 Sửu rạng rỡ
Xót xa khoảnh khắc một người bị nước lũ cuốn trôi ở Huế, nhiều người tìm cách ứng cứu nhưng không kịp trở tay
Vụ xây nhầm nhà trên đất người khác ở Hải Phòng: Thần đèn bắt đầu cắt móng, dự kiến ngày hoàn tất?
Huấn Hoa Hồng chính thức lên tiếng về thông tin bị bắt, tình hình hiện tại được vợ hot girl tiết lộ



