-
Giá xăng, dầu cùng nhau đi xuống
-
Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội, dân văn phòng ra phố co ro
-
Thị trường vàng chứng kiến đợt bán tháo mạnh nhất nhiều năm, vàng miếng SJC giảm sốc 6 triệu đồng/lượng
-
Nữ tỷ phú 55 tuổi gây xôn xao khi công khai yêu trai trẻ kém 30 tuổi
-
Người phụ nữ 27 tuổi "máu trắng đục" vì thường xuyên uống thứ nước vạn người mê
-
Cách chức một hiệu trưởng liên quan đến sửa điểm từ yếu lên giỏi cho học sinh
-
Đàn ông có 2 con mà không có vợ được ưu tiên mua nhà ở xã hội
-
Tiệm tạp hóa cháy ngùn ngụt trong đêm, người đàn ông không kịp thoát thân
-
5 thực phẩm ăn càng nhiều tinh thần càng mệt mỏi, thậm chí tăng nguy cơ trầm cảm: Toàn món chị em "mê tít"
-
Sự thật về video 50% người Hà Nội kéo lên Nhà Thờ Lớn thu hút cư dân mạng
Đời sống
01/08/2025 08:45Từ trường hợp ông Hoàng Nam Tiến qua đời, phân biệt đột tử và đột quỵ thế nào?
Ngày 31/7, cộng đồng giới công nghệ Việt Nam bàng hoàng tiếc thương ông Hoàng Nam Tiến, thành viên Hội đồng sáng lập Tập đoàn FPT, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT qua đời ở tuổi 56 do ngừng tim đột ngột, một dạng đột tử.
Theo Phó giáo sư Nguyễn Hoài Nam, Chủ tịch hội Tĩnh mạch học TPHCM, giảng viên cao cấp trường ĐH Y Dược TPHCM, đột quỵ và đột tử là hai tình trạng cấp cứu y khoa tối cấp, thường bị nhầm lẫn do cả hai đều xảy ra đột ngột và có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Tuy nhiên, bản chất sinh bệnh cảnh, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hoàn toàn khác nhau.
Đột tử có thể gây tử vong nhanh chóng, còn đột quỵ có thể gây tử vong nhưng thời gian lâu hơn vì một biến cố ở tim, còn một bệnh là ở não.
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi dòng máu cung cấp oxy và dưỡng chất cho não bị gián đoạn hoặc giảm nghiêm trọng. Tình trạng này dẫn đến tế bào não thiếu oxy, bị tổn thương hoặc chết chỉ sau vài phút nếu không được cấp máu kịp thời. Tuy nhiên, tim của người bị đột quỵ vẫn hoạt động, và họ không tử vong ngay lập tức nếu được cấp cứu kịp thời.
Nguyên nhân chính gây đột quỵ là do cục máu đông làm tắc động mạch não hoặc mạch máu bị vỡ, khiến máu không thể nuôi dưỡng não. Các yếu tố nguy cơ bao gồm cao huyết áp, bệnh tim, đái tháo đường, mỡ máu cao, béo phì, hút thuốc lá và lạm dụng rượu bia. Những người có lối sống không lành mạnh hoặc tiền sử bệnh lý liên quan đến mạch máu thường có nguy cơ cao hơn.

Đột tử là ngừng tim đột ngột
Còn đột tử khiến máu không được bơm đi nuôi cơ thể. Hầu hết người bị đột tử tử vong ngay lập tức nếu không được cấp cứu kịp thời. Tình trạng này thường xảy ra ở những người có bệnh lý tim mạch tiềm ẩn nhưng chưa được phát hiện, như bệnh mạch vành hoặc rối loạn nhịp tim.
Nguyên nhân chủ yếu của đột tử liên quan đến rối loạn chức năng tim như tình trạng loạn nhịp tim hoặc tắc nghẽn mạch vành; nhồi máu cơ tim cấp, bóc tách động mạch chủ (ít gặp nhưng rất nguy hiểm, thường xảy ra ở người có tăng huyết áp không kiểm soát).
Một số người do hội chứng rối loạn di truyền ảnh hưởng đến hệ thống dẫn truyền điện của tim hoăc chấn thương ngực mạnh.
Khác với nhiều bệnh lý tiến triển từ từ, đột tử xảy ra trong thời gian cực kỳ ngắn, thậm chí trong vài giây đến vài phút. Khi tim ngừng đập, máu không còn bơm lên não, khiến não bị tổn thương không hồi phục sau 4 phút nếu không được cấp cứu.
Triệu chứng khác nhau | |
Đột quỵ | Đột tử |
- Tê mặt, đặc biệt là nửa mặt, cười méo miệng. - Yếu hoặc liệt một bên cơ thể, khó cử động tay chân. - Khó phát âm, nói ngọng hoặc không rõ lời. - Hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng. - Đau đầu dữ dội, xuất hiện bất ngờ. - Buồn nôn hoặc nôn. | Triệu chứng đột tử thường xuất hiện ngay trước khi xảy ra, nhưng rất ngắn và khó nhận biết: - Hồi hộp, khó thở, mệt mỏi bất thường. - Đau ngực dữ dội, cảm giác xé ngực, có tảng đá đè xuống. - Da xanh tái, huyết áp tụt nhanh, suy hô hấp. - Nhịp tim tăng đột ngột, dẫn đến mất ý thức. |
Đứng trước tình trạng người có biểu hiện ngất, bất tỉnh, không rõ ý thức, những người xung quan nên kiểm tra dấu hiệu tuần hoàn bằng cách đặt tay dưới gốc hàm, cảm nhận nhịp đập của mạch cổ (động mạch cảnh) hoặc đặt sợi tóc ở mũi, nghe tim.
Đột quỵ | Đột tử |
Có mạch | Không có mạch |
Xử lý: Cần giữ tư thế an toàn, theo dõi nhịp thở, nhanh chóng gọi cấp cứu, không lắc, đỡ dậy, vỗ mặt hay uống thuốc. | Xử lý: Cần ép tim ngay lập tức đến khi có mạch đập trở lại, đồng thời gọi cấp cứu. Mỗi giây chậm trễ là não bị tổn thương thêm. |
Có thể ngăn ngừa nguy cơ
Dù khác nhau về cơ chế bệnh sinh nhưng cả hai đều có điểm chung là tiến triển nhanh, cần cấp cứu khẩn cấp, và đặc biệt là đa số các yếu tố nguy cơ đều có thể phòng ngừa hoặc kiểm soát được nếu người dân được trang bị kiến thức đúng đắn và có thái độ chủ động trong việc chăm sóc sức khỏe.
Theo bác sĩ Nguyễn Hoài Nam, nhiều người mang các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn mà không hề hay biết. Vì vậy, người trưởng thành nên kiểm tra: Huyết áp, đường huyết, mỡ máu, chức năng gan thận, điện tâm đồ; siêu âm tim, đo điện tim khi có chỉ định.
Người có nguy cơ cao (trên 40 tuổi, có tiền sử gia đình, thừa cân…) nên kiểm tra chuyên sâu hơn: Siêu âm mạch cảnh, đo độ cứng động mạch; chụp CT mạch vành, MRI não khi cần.








- Tình cảnh nam nghệ sĩ bị bắt (33 phút trước)
- Tổng thống Venezuela nhắc tới 5.000 tên lửa Nga khi cảnh báo Mỹ (38 phút trước)
- Khởi tố đối tượng đập phá mồ mả (39 phút trước)
- Cận cảnh Rolls-Royce Cullinan Black Badge 2025 đầu tiên về Việt Nam (40 phút trước)
- Vụ cháu bé nghi bị bỏ rơi trên taxi ở Nha Trang: Người mẹ nói lý do bất ngờ (42 phút trước)
- Vụ "đến T30 chờ cả ngày mới biết bị lừa”: Diễn biến bất ngờ tại toà (44 phút trước)
- Central Thanh Hóa lên tiếng về ồn ào đời tư của Chủ tịch HĐQT Hắc Ngọc Hải (51 phút trước)
- Người đàn ông suýt chết sau khi uống loại rượu này: Bác sĩ cảnh báo “độc gấp 50 lần thạch tín” (52 phút trước)
- Gương mặt biến dạng sau sinh của H'Hen Niê (55 phút trước)
- Hà Nội tạm cấm nhiều tuyến đường trong hai ngày 25-26/10 (1 giờ trước)