Gia đình
01/08/2025 11:012 câu chuyện người bố ông Hoàng Nam Tiến dạy con khiến ai nghe cũng rưng rưng: Con khỉ mất mẹ và chiếc bát vỡ
Thiếu tướng Hoàng Đan (1928 - 2003) quê ở xã Nghi Thuận, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An. Ông là nhà chiến lược tài ba, tham gia và chỉ huy nhiều trận thắng lớn. Những chiến công ấy đã góp phần vào thắng lợi của cuộc chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, làm rạng danh truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam Anh hùng. Không chỉ là một nhà quân sự, một vị tướng tài ba, ông còn là người cha mẫu mực, đáng ngưỡng mộ.
Trong một buổi ra mắt sách, ông Hoàng Nam Tiến - con trai út của thiếu tướng Hoàng Đan - từng chia sẻ những kỷ niệm về đấng sinh thành của mình. Qua đó, nhiều người càng hiểu hơn về vị tướng không chỉ tài ba nơi chiến trận mà còn sâu sắc, nghiêm khắc và đầy tình yêu thương trong cách dạy con. Những câu chuyện ông Tiến kể lại không đơn thuần là kỷ niệm tuổi thơ, mà là những bài học đạo đức, nhân cách được người cha truyền lại một cách nhẹ nhàng mà thấm thía.
Con khỉ mất mẹ và chiếc bát vỡ
Ông Hoàng Nam Tiến kể rằng mẹ mình – bà An Vinh – là người rất nghiêm khắc trong việc nuôi dạy con cái, một phần vì cuộc đời bà trưởng thành trong nhiều khó khăn. Bà luôn khắt khe, với bản thân lẫn các con.
Năm 1962, khi Thiếu tướng Hoàng Đan đang tu nghiệp tại Liên Xô, ông viết thư về cho vợ và hỏi: "Em có quan tâm đến con không? Em có trìu mến với các con không?", những câu hỏi giản dị nhưng đầy trăn trở. Trong thư, ông khuyên vợ cần thay đổi, bởi tình yêu thương không chỉ là trách nhiệm mà còn là sự dịu dàng, chở che.
Ông kể cho vợ nghe một nghiên cứu nổi tiếng của các nhà tâm lý học Mỹ năm 1958: Người ta đem một chú khỉ con bị mất mẹ vào căn phòng đặt sẵn hai con khỉ giả, một bằng bông mềm và một bằng gỗ cứng. Dù cả hai đều vô tri, con khỉ con chỉ tìm đến ôm con khỉ bằng bông. Bởi lẽ, ngay cả một con vật cũng cần cảm giác ấm áp, mềm mại.
Câu chuyện ấy khiến bà An Vinh thay đổi. Khi mang thai ông Hoàng Nam Tiến, bà bắt đầu xoa bụng, trò chuyện cùng đứa con chưa chào đời. Sau này, khi con ra đời, bà không chỉ chăm sóc con về thể chất mà còn dành tình cảm theo một cách rất riêng – xoa lưng, bóp chân, và thay cho những khúc hát ru, bà đọc Truyện Kiều để đưa con vào giấc ngủ.
Ngay cả khi ông Tiến đã 52 tuổi, mẹ ông vẫn giữ thói quen ấy: bóp chân cho con, đọc thơ Kiều thay lời ru. Những cử chỉ ấy không chỉ là dấu ấn yêu thương, mà còn là minh chứng cho sự thay đổi của một người mẹ, từ nghiêm khắc đến đầy bao dung nhờ sự thấu hiểu và đồng hành của người chồng.
"Bố tôi đã thay đổi mẹ. Sau này biết chuyện, tôi đã rất ngạc nhiên khi ngày đó, ba đi học quân sự ở nước ngoài nhưng ông đọc cả những nghiên cứu về tâm lý học như thế", ông Tiến cho hay.
Một ký ức khác về ba mẹ khiến ông Tiến nhớ mãi, đó là năm 1972, khi ông mới 3 tuổi, vô tình làm rơi vỡ chiếc bát sứ Hải Dương "hồi đó quý và chất lượng".
Bát rơi xuống đất vỡ tan tành, còn ông Tiến mặt nghệt ra sắp khóc tới nơi. Cả nhà cũng dừng bữa, nín thở. Cứ nghĩ là ông Đan sẽ mắng con, nhưng không! Đột nhiên ông đứng lên, thả cái bát trên tay xuống. Hai cha con phá lên cười.
Ông đứng lên, vào chạn lấy luôn năm cái bát nữa, thả rơi để con trai... cười tiếp. Lúc ấy, bà An Vinh kinh ngạc.
Đây là điều vô cùng khác biệt ở ba, để lại cho ông Tiến một bài học giáo dục con cái rất lớn. Với các con, tướng Hoàng Đan dạy dỗ cẩn trọng, rèn luyện nghiêm khắc, nhưng vô cùng dịu dàng, thương yêu.
Đến khi lớn lên, cứ mỗi mùa hè, ông Tiến được ba đưa lên doanh trại quân đội ở cùng. Ông được sinh hoạt với tiểu đoàn trinh sát, quân y hay đại đội lái xe. Năm 10, 11 tuổi, ông Tiến đã biết về các loại súng, cách lái xe, có thể tiêm, băng bó hay thực hiện các biện pháp sơ cứu.
"Từ khi biết đọc, tôi nhớ chưa từng được ba bế hay ôm ấp, xoa đầu, động viên nhưng ông đều quan tâm mọi bước đi của tôi. Những ngày đầu làm ở tập đoàn FPT, công việc của tôi là bê, lắp và bán máy tính. Mẹ tôi biết, bà thất vọng, nói thay lời của ba: ''Tôi tưởng cậu làm vương làm tướng gì, hóa ra lại đi bán hàng''. Bởi ba muốn tôi làm trong ngành quân đội, mẹ tôi từng là phó giám đốc Sở Thương nghiệp, dưới quyền bà là hàng trăm cửa hàng, khoảng chục nghìn mậu dịch viên. Nghe vậy, tôi không buồn mà coi đấy là động lực lớn để thay đổi, và sau này tôi đã làm được", ông Tiến chia sẻ trên VnExpress.
