Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2026 đang đến gần với nhiều điều chỉnh nhằm giảm thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch và tiện lợi cho tất cả thí sinh, trong đó thí sinh tự do được hưởng nhiều lợi ích thiết thực hơn so với trước đây.

Cụ thể, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) vừa công bố dự thảo sửa đổi một số điều của quy chế thi để lấy ý kiến, đồng thời giữ ổn định cấu trúc chung của kỳ thi như năm 2025 gồm 4 môn thi: 2 môn bắt buộc (Toán và Ngữ văn) và 2 môn tự chọn, tổ chức trong 3 buổi thi chính. 

Theo dự thảo, kỳ thi năm 2026 giữ ổn định nội dung nhưng có những thay đổi quan trọng liên quan đến quy trình tổ chức thi và thủ tục giấy tờ của thí sinh. Một trong những điểm nổi bật là các loại giấy tờ liên quan đến thi được tinh gọn và tích hợp lại để giảm phiền hà cho thí sinh: giấy báo dự thi và thẻ dự thi được gộp thành một loại giấy duy nhất do nơi đăng ký dự thi cấp, và giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời cùng giấy chứng nhận kết quả thi cũng được tích hợp thành “giấy chứng nhận kết quả thi”. Điều này giúp thí sinh, đặc biệt là thí sinh tự do, không phải giữ nhiều loại giấy tờ rời rạc khi đi thi và khi sử dụng kết quả để xét tuyển đại học, cao đẳng hay học nghề.

Một thay đổi quan trọng khác là hồ sơ đăng ký dự thi hiện chỉ được lưu tại trường phổ thông nơi thí sinh nộp hồ sơ, thay vì chuyển qua nhiều cấp như trước đây. Việc này rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và giúp thí sinh tự do dễ dàng theo dõi, chỉnh sửa thông tin khi cần trước kỳ thi.

Về ứng dụng công nghệ, Bộ GD-ĐT tiếp tục đẩy mạnh việc sử dụng hệ thống quản lý thi trực tuyến, rút ngắn thời gian nhận đơn phúc khảo và trả kết quả từ 10 ngày xuống còn khoảng 5 ngày. Điều này giúp thí sinh, trong đó có thí sinh tự do, có kết quả sớm hơn để kịp tiến độ xét tuyển đại học và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. 

Mặt khác, điểm được nhiều thí sinh tự do đánh giá cao là quy trình đăng ký dự thi trực tuyến được mở rộng và tiện lợi hơn. Trước đây, thí sinh tự do thường phải nộp hồ sơ trực tiếp và trải qua nhiều bước giấy tờ, thì nay việc đăng ký online mang lại sự linh hoạt, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại, giúp những người không còn học tập tại trường phổ thông vẫn dễ dàng đăng ký tham dự kỳ thi theo đúng quy định. 

Ngoài ra, việc tích hợp giấy tờ và ứng dụng công nghệ trong suốt quy trình từ đăng ký dự thi, thi, phúc khảo đến công bố kết quả góp phần tạo ra môi trường thi công bằng, minh bạch cho tất cả thí sinh, đặc biệt là nhóm thí sinh tự do - những người thường phải chủ động hơn trong việc chuẩn bị hồ sơ và kế hoạch xét tuyển. 

Bên cạnh đó, thí sinh tự do vẫn được hưởng điểm ưu tiên theo đối tượng và khu vực nếu đáp ứng điều kiện quy định, giúp các em không bị thiệt thòi so với thí sinh chính quy trong xét công nhận tốt nghiệp và tuyển sinh vào các bậc học cao hơn.

Với những điều chỉnh này, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2026 được đánh giá là thân thiện hơn với thí sinh, giảm rào cản hành chính, tăng tiện ích cho người dự thi, nhất là với thí sinh tự do - những người luôn phải cân đối giữa học tập, công việc và việc ôn thi. Thí sinh cần theo dõi những cập nhật chính thức từ Bộ GD-ĐT và các sở GD-ĐT địa phương để chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi.

Theo Nguyễn Trang (SHTT)