Công bố kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của xăng E10 với ô tô, xe máy

Tại hội thảo quốc tế về “Phát triển nhiên liệu sinh học trong thời kỳ mới - những nhiệm vụ trọng tâm để kiến tạo tương lai nhiên liệu bền vững tại Việt Nam”, PGS.TS Phạm Hữu Tuyến, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu các nguồn động lực và Phương tiện tự hành (Đại học Bách khoa Hà Nội), đã công bố một số kết quả nghiên cứu hơn 10 năm qua về hiệu quả của xăng sinh học E5, E10 đối với động cơ ô tô, xe máy tại Việt Nam.

Ông cho biết, Trung tâm bắt đầu triển khai các nghiên cứu, thử nghiệm từ năm 2010, 2011 với sự hỗ trợ của Bộ Công Thương và phối hợp cùng doanh nghiệp sản xuất nhiên liệu, doanh nghiệp sản xuất ô tô, xe máy. 

Mục tiêu là đánh giá toàn diện tính khả thi của xăng sinh học trên các phương tiện phổ biến, tạo cơ sở khoa học cho lộ trình triển khai tại Việt Nam.

Các nghiên cứu đều sử dụng phương pháp đối chứng: đối tượng nghiên cứu giống nhau trên cùng một loại động cơ, cùng ô tô hoặc xe máy, chạy trong cùng điều kiện vận hành; chỉ khác nhau loại nhiên liệu (xăng khoáng, xăng E5 và E10). 

Đáng chú ý, do thực hiện từ khá sớm nên nhiên liệu thử nghiệm đa dạng gồm xăng RON92, E5RON92, E10RON92, sau đó mở rộng sang RON95, E5RON95 và E10RON95.

Các chỉ tiêu đánh giá phản ánh ảnh hưởng của nhiên liệu tới phương tiện gồm: công suất (kW)/mô men (N/m); tiêu thụ nhiên liệu (g/kWh, lít/100km); các thành phần phát thải.

Cụ thể, với nghiên cứu, đánh giá trên ô tô sản xuất năm 2003 phun xăng điện tử, kết quả về công suất và tiêu hao nhiên liệu có sự tương đồng với nhau ở các xe sử dụng xăng RON92, E5RON92 và E10RON92.

Riêng xe ô tô sử dụng xăng E10 có lượng phát thải độc hại CO giảm mạnh 33%, HC giảm 18% so với xe chạy xăng khoáng RON92.

Khả năng tăng tốc ghi nhận cải thiện rõ rệt. Cùng một mẫu xe thử nghiệm, khi sử dụng E10 thời gian tăng tốc từ 0-100 km/h chỉ mất 15,7 giây, còn xăng khoáng là 19 giây. Điều này chứng minh E10 không chỉ thân thiện với môi trường mà còn đem lại trải nghiệm vận hành tốt hơn.

Ở mẫu ô tô sản xuất 2015 phun xăng điện tử, các xe sử dụng RON95 và E10RON95 khởi động được dễ dàng, không có sự khác biệt giữa các loại nhiên liệu. Tuy nhiên, xe sử dụng E10 phát thải CO giảm 19,3%, HC giảm 30,3%, trong khi tiêu hao nhiên liệu giảm 2,42% so với xe chạy xăng RON95.

Đánh giá phát thải ở chế độ không tải đối với 12 mẫu xe ô tô sản xuất các năm khác nhau, kết quả chỉ ra rằng lượng CO, HC, NO giảm khi sử dụng xăng E10RON95.

Cách thức tương tự cũng được thực hiện đối với xe máy sản xuất năm 2020 phun xăng điện tử thì xe sử dụng E10 có thời gian gia tốc từ 20-80km/h chỉ mất 15,9 giây, còn với RON95 là 15,95 giây. 

Ở chế độ toàn tải xe chạy xăng E10 có lượng phát thải CO giảm 10,9%, HC giảm 11,7% so với xe chạy RON95. Trong khi chạy theo chu trình thử tiêu chuẩn, xe chạy xăng E10 lượng phát thải CO giảm 24,9% và lượng HC giảm 12,6% so với xe chạy RON95.

Đánh giá phát thải ở chế độ không tải đối với 9 mẫu xe máy sản xuất ở các năm khác nhau đều cho thấy, phát thải CO, HC, NO giảm khi sử dụng xăng E10RON95.

PGS.TS Phạm Hữu Tuyến cũng cho biết, Trung tâm cũng đã thử nghiệm độ bền ô tô, xe máy thế hệ cũ (xe máy sản xuất năm 1999, chế độ hòa khí, quãng đường thử nghiệm 20.000 km; 2 động cơ sản xuất năm 1995, chế hoà khí, thời gian thử nghiệm 300 giờ; 6 ô tô sản xuất năm 2003 gồm chế độ hoà khí, phun xăng điện tử, quãng đường thử nghiệm 20.000 km) khi sử dụng RON92 và E10RON92. 

Thông số đánh giá trước và sau thử nghiệm bền gồm: Hao mòn các chi tiết chính piston, xylanh... ; thay đổi tính năng kỹ thuật như công suất, tiêu hao nhiên liệu; thay đổi về chất lượng khí thải; thay đổi chất lượng dầu bôi trơn.

Kết quả, mức độ suy giảm các thông số trước và sau thử nghiệm bền khi sử dụng RON92 và E10RON92 là tương đương, đều nằm trong giới hạn cho phép.

Còn với các phương tiện ô tô, xe máy đời mới, các nhà sản xuất đã khẳng định rõ rằng chúng phù hợp với xăng E10, ông Tuyến nhấn mạnh.

Đánh giá khả năng tương thích chi tiết trong hệ thống nhiên liệu thế hệ cũ (chế hoà khí xe máy, chế hoà khí ô tô, bơm xăng điện tử trước năm 2010) bằng phương pháp ngâm trong nhiên liệu, kết quả cho thấy sự thay đổi của các chi tiết trước và sau ngâm trong RON92 và E10RON92 là tương đồng, ảnh hưởng của E10RON92 đối với một số chi tiết bằng vật liệu cao su, đồng trong bộ chế hòa khí rõ nét hơn.

Theo PGS.TS Phạm Hữu Tuyến, về hiệu quả của xăng E10 trên phương tiện giao thông là ô tô xe máy nhìn chung có tác động tích cực với tính năng kỹ thuật như cải thiện công suất, giảm tiêu thụ nhiên liệu. 

Bên cạnh đó, sử dụng xăng E10 còn giảm được các thành phần độc hại CO và HC trong khí thải, bởi ethanol (sử dụng để phối trộn E10) có nguồn gốc sinh học, có khả năng tái tạo và giảm phát thải CO2.

“ Từ nghiên cứu của chúng tôi và các nghiên cứu trên thế giới cho thấy xăng E10 phù hợp với hầu hết các phương tiện đang lưu hành, tuy nhiên có thể ảnh hưởng nhất định tới phương tiện thế hệ cũ, sử dụng chế hòa khí”, ông nói.

Do đó, ông lưu ý các nhà sản xuất và nhập khẩu ô tô, xe máy ở Việt Nam cần công bố danh sách các mẫu xe tương thích với xăng E10, có khuyến cáo trong trường hợp cần thiết.

Thậm chí, có thể hỗ trợ các chủ phương tiện thế hệ cũ bằng cách chỉ rõ cần thay thế chi tiết, vật liệu không tương thích. Từ đó, giúp người dân yên tâm chuyển đổi từ xăng khoáng sang xăng E10, PGS.TS Phạm Hữu Tuyến khuyến nghị.