Việc Bhutan, Kyrgyzstan cùng các tổ chức tài chính như Tether đồng loạt tham gia cuộc đua token hóa vàng và mở rộng sở hữu vàng vật chất đang tạo nên một xu hướng nổi bật trên thị trường tài chính toàn cầu.

Sự xuất hiện của loạt “tay chơi” mới

Bhutan – quốc gia nhỏ nằm bên sườn đông dãy Himalaya – vừa gây chú ý khi tuyên bố phát hành một dạng tài sản mã hóa hoàn toàn mới. Ngày 11/12, nước này chính thức giới thiệu đồng TER, một token được đảm bảo 100% bằng vàng thật của quốc gia và vận hành trên blockchain Solana, tận dụng ưu điểm giao dịch nhanh, chi phí thấp và tính minh bạch cao.

Token TER do Gelephu Mindfulness City (GMC) – khu hành chính đặc biệt được định hướng thành “đặc khu blockchain – công nghệ cao” – đứng ra phát hành. Việc bán ra được thực hiện thông qua DK Bank, ngân hàng số đầu tiên của Bhutan. Toàn bộ lượng vàng bảo chứng đều thuộc sở hữu nhà nước và được xác thực trực tiếp trên chuỗi khối, giúp nhà đầu tư kết hợp được giá trị của vàng vật lý với sự linh hoạt của tài sản số.

Động thái này nằm trong chiến lược mở rộng số hóa tài sản quốc gia mà Bhutan đang thúc đẩy mạnh mẽ trong hai năm gần đây. Ở giai đoạn đầu, TER chỉ được dùng trong phạm vi GMC như một mô hình thử nghiệm, nhưng giới quan sát cho rằng đây là bước đặt nền móng để Bhutan từng bước chuẩn hóa quy trình token hóa các tài sản mang tính ổn định như vàng. Điều này đồng nghĩa với khả năng nước này sẽ tiếp tục gia tăng lượng dự trữ vàng.

Không chỉ Bhutan, Kyrgyzstan – quốc gia Trung Á – cũng đang theo đuổi hướng đi tương tự. Đầu tháng 12, nước này thử nghiệm USDKG, đồng tiền số neo 1:1 với USD và được đảm bảo hoàn toàn bằng vàng vật chất, với lượng phát hành ban đầu 50 triệu USD. USDKG hoạt động trên blockchain TRON và sẽ mở rộng sang Ethereum khi điều kiện hạ tầng cho phép.

Dự án do một công ty thuộc Bộ Tài chính triển khai, hoạt động vận hành hằng ngày giao cho tư nhân, trong khi kiểm toán được thực hiện bởi ConsenSys Diligence. Kế hoạch lâu dài của Kyrgyzstan là nâng mức tài sản bảo chứng lên 500 triệu USD và xa hơn là 2 tỷ USD vàng dự trữ.

vang (71).jpg
Giá vàng tăng mạnh nhờ sức cầu từ các "tay to" trên thị trường. Ảnh: MH

Xu hướng này cho thấy các quốc gia đang tìm đến vàng và các tài sản an toàn để gia tăng giá trị, tăng tính minh bạch và giảm thiểu rủi ro lạm phát.

Không chỉ các quốc gia, nhiều tổ chức tài chính lớn cũng tăng tốc gom vàng. Trong năm 2025, Tether Limited – “ông lớn” trên thị trường stablecoin – đã trở thành nhân tố mới ảnh hưởng đến xu thế vàng mã hóa.

Công ty này không chỉ mua vàng để bảo chứng cho token vàng XAU₮ mà còn trực tiếp đầu tư vào kim loại quý. Tính đến quý III/2025, Tether sở hữu khoảng 116 tấn vàng trị giá 14 tỷ USD, trong đó chỉ 12 tấn dùng để bảo chứng cho XAU₮. Con số này đưa Tether trở thành một trong những đơn vị nắm giữ vàng lớn nhất ngoài khối ngân hàng trung ương, thậm chí gần tương đương mức dự trữ của những quốc gia có quy mô nhỏ như Hungary, Hàn Quốc hay Hy Lạp.

Vai trò của vàng ngày càng lớn trong hệ thống tài chính

Theo Reuters, Kyrgyzstan khẳng định USDKG chỉ là công cụ hỗ trợ hạ tầng tài chính, không nhằm thay thế đồng som. Tuy nhiên, sự có mặt của Tổng thống và Bộ trưởng Tài chính trong lễ ra mắt lại cho thấy dự án được hậu thuẫn ở cấp cao nhất, phản ánh tham vọng lớn của quốc gia này.

Nếu USDKG vận hành thành công, Kyrgyzstan có thể trở thành hình mẫu cho các nền kinh tế mới nổi đang tìm kiếm những tài sản an toàn hơn, đồng thời mở đường cho việc tăng thêm lượng vàng dự trữ.

Theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), Ngân hàng Quốc gia Kyrgyzstan đã mua ròng 2 tấn vàng trong tháng 10/2025, xếp thứ 15 toàn cầu. Hiện họ nắm giữ khoảng 41 tấn vàng.

Dù lượng vàng nắm giữ của Bhutan hay Kyrgyzstan còn nhỏ, song sự dịch chuyển sang tích lũy vàng đang gia tăng từ các nước nhỏ đến lớn, từ ngân hàng trung ương, tổ chức tài chính đến nhà đầu tư cá nhân. Sức cầu tăng mạnh mỗi khi giá điều chỉnh là lực đỡ quan trọng giúp vàng không bị trượt khỏi mốc 4.200 USD/ounce trong giai đoạn thị trường chịu áp lực trước quyết định hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm của Fed.

Trong dài hạn, nhiều yếu tố như USD suy yếu, xu hướng phi đô la hóa và bất ổn địa chính trị tiếp tục là nền tảng hỗ trợ giá vàng. Dù có thể không bứt phá mạnh như năm 2025, kim loại quý này vẫn được dự báo duy trì xu hướng tăng.

Bích Ngọc (SHTT)