Về tình trạng tồn kho nông sản xuất khẩu, đại diện nhiều ngành hàng nói rằng, bên cạnh vấn đề thị trường, còn có nguyên do từ khâu xúc tiến thương mại quá yếu, thủ tục “không thân thiện” với doanh nghiệp.
Minh họa: Khều. |
Đồng loạt kêu khó
Hội nghị bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn đẩy mạnh xuất khẩu nhóm hàng nông sản, thủy sản do Bộ Công Thương tổ chức ngày 4/5 khá xôm với sự xuất hiện đầy đủ đại diện các bộ, ngành, hiệp hội và doanh nghiệp ngành hàng lớn.
Số liệu từ Bộ Công Thương cho thấy, bức tranh xuất khẩu khá ảm đạm trong các tháng đầu năm. Sự khó khăn của thị trường, doanh nghiệp thể hiện khá rõ khi kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng nông lâm thủy sản ước đạt 8,5 tỷ USD, giảm 5,1%. Các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn như thủy sản, gạo, cà phê đều giảm so với cùng kỳ, trong đó, giảm mạnh nhất là cà phê với mức giảm 38,3% so với cùng kỳ. Riêng mặt hàng thủy sản, xuất khẩu sang hầu hết các thị trường chính đều giảm mạnh so với cùng kỳ.
Doanh nghiệp một mình không thể làm được, cần sự giúp sức của cơ quan quản lý. Ông Huỳnh Thế Năng-Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam đưa ra ý kiến như vậy nhằm kêu gọi cơ quan chức năng phụ trách xuất khẩu lưu ý việc hỗ trợ doanh nghiệp. Theo ông Năng, bên cạnh sức mua yếu, các doanh nghiệp phải đối mặt tình trạng cạnh tranh lẫn nhau. Đến nay, giá gạo thơm của Việt Nam đã giảm rất mạnh nhưng vẫn không bán được.
Đại diện các doanh nghiệp thủy sản cũng cho rằng, xúc tiến thương mại là việc chính của Bộ Công Thương nhưng trong nhiều năm qua, hoạt động này trong lĩnh vực nông sản ngày càng thu hẹp. Thực tế cho thấy, xúc tiến đầu tư dàn trải sẽ không đem lại hiệu quả. Nhìn sang những nước lân cận như Thái Lan, Trung Quốc, mỗi năm họ đổi mới hình thức xúc tiến thương mại theo hướng rất đa dạng.
Phó Tổng thư ký Hiệp hội Thủy sản, ông Nguyễn Hoài Nam, cho rằng, khó khăn thị trường đã rõ nhưng có những quy định từ các cơ quan quản lý đang khiến doanh nghiệp gặp khó khăn hơn. Ông dẫn chứng việc các cơ quan quản lý sâu sát trong hỗ trợ doanh nghiệp sẽ giúp tháo gỡ khó khăn rất nhiều. “Như ở Thái Lan vừa qua, hiệp hội và các cơ quan quản lý đã đồng loạt có nhiều biện pháp để lên tiếng đồng thời phản ứng trước một quy định của Úc”, ông Nam nói.
Ông Nam cũng cho rằng, việc chia sẻ thông tin thị trường từ cơ quan quản lý với doanh nghiệp hầu như không có. Doanh nghiệp phải tự bơi, tự tìm kiếm thông tin, thị trường. Như thế sao có thể cạnh tranh.
Cán bộ, nhân viên Bộ Công Thương đứng ra bán lẻ dưa hấu hỗ trợ nông dân ở Quảng Nam. |
“Đề nghị cần đổi mới với những quy định cụ thể về quản lý chi tiền tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại. Thực tế, các hình thức xúc tiến thương mại kiểu hội chợ giờ không còn hiệu quả nhiều. Bộ Công Thương có hệ thống tham tán thương mại khá đông và phủ rộng ở nhiều nước, nhưng khi xảy ra chuyện lại thấy hiệu quả không cao, thậm chí lúng túng. Đề nghị lập một ban phản ứng nhanh để hỗ trợ trước các tình huống bất ngờ trong kinh doanh của doanh nghiệp”. Phó Tổng thư ký Hiệp hội Thủy sản Nguyễn Hoài Nam |
Thứ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh thừa nhận, xuất khẩu các mặt hàng nông sản trong các tháng đầu năm đang có vấn đề. “Đúng là có sự đứt đoạn trong thông tin giữa cơ quan quản lý, hệ thống tham tán thương mại và các doanh nghiệp. Đây là một trong những điểm yếu hiện nay. Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận nhiều thông tin được hệ thống tham tán dày công tìm kiếm, khi đưa về không được doanh nghiệp khai thác, rất uổng phí”, ông Tuấn Anh nói.