Từ nhiều năm nay, cổng USB đã trở thành một tính năng tiêu chuẩn trên ô tô, được các nhà sản xuất tích hợp để giúp người dùng sạc điện thoại, nghe nhạc hay kết nối smartphone với hệ thống giải trí.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn có thói quen sử dụng hoặc kết nối thiết bị qua cổng USB ô tô mà không biết rằng việc cắm sai loại thiết bị có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cháy cầu chì, hỏng hệ thống điện, hoặc thậm chí là nguy cơ bị đánh cắp dữ liệu.

Phần lớn người dùng không nắm rõ giới hạn kỹ thuật của cổng USB trên xe. Hầu hết các cổng này chỉ được thiết kế với công suất đầu ra rất thấp, thường chỉ đạt 2,5W đến 5W (tương đương 5V - 0,5A hoặc 1A). Mức năng lượng này chỉ đủ để sạc chậm điện thoại, nhưng lại hoàn toàn không đủ cho các thiết bị tiêu thụ điện năng cao.

Một trong những thói quen nguy hiểm nhất là việc cắm các thiết bị yêu cầu công suất lớn như laptop, máy tính bảng lớn, hoặc máy chơi game di động vào cổng USB của ô tô để sạc. Các thiết bị này thường cần công suất sạc tối thiểu từ 30W đến 100W, gấp nhiều lần khả năng cung cấp tối đa 5W của cổng USB trên xe. 

11-1762830424-nhung-thiet-bi-nao-khong-nen-cam-vao-cong-usb-tren-o-to.webp

Khi xảy ra sự chênh lệch lớn về điện áp và cường độ dòng điện, mạch điện bên trong xe có thể bị quá tải. Hậu quả là người dùng chỉ thấy thiết bị sạc rất chậm hoặc không sạc được , nhưng nguy hiểm hơn là có thể gây chập mạch, làm hỏng cầu chì bảo vệ cổng sạc, hoặc trong một số trường hợp, gây treo hệ thống điều khiển trung tâm (infotainment).

Ngay cả việc sử dụng bộ chia USB (hub), một thói quen phổ biến , cũng là một lựa chọn sai lầm trên ô tô. Cổng USB trên xe vốn chỉ đủ điện cho một thiết bị, trong khi một hub thường chia nguồn cho 3 đến 5 thiết bị cùng lúc. 

Khi tổng điện năng tiêu thụ vượt quá giới hạn, xe sẽ kích hoạt chế độ ngắt dòng, khiến toàn bộ thiết bị mất kết nối. Ngoài ra, các hub rẻ tiền không có bộ ổn áp có thể khiến dòng điện chập chờn khi xe tăng tốc hoặc phanh gấp, gây hại cho cả thiết bị và cổng sạc.

Giải pháp an toàn được khuyến nghị là chỉ nên sử dụng bộ sạc 12V chuyên dụng cắm vào ổ tẩu thuốc, hoặc ổ chuyển đổi inverter có mạch ổn áp, vì chúng được thiết kế để xử lý dòng điện cao và có khả năng ngắt tự động khi quá tải. Nếu cần kết nối nhiều thiết bị, nên chọn hub có nguồn cấp riêng (powered hub) hoặc bộ chia qua ổ 12V để đảm bảo công suất ổn định.

Nguy hiểm lớn nhất đối với cổng USB trên ô tô không chỉ nằm ở vấn đề điện năng, mà còn ở khía cạnh bảo mật dữ liệu. Vì cổng USB cũng là một cổng truyền dữ liệu, nó có thể trở thành điểm yếu an ninh mạng.

Khi người dùng cắm một USB hoặc thiết bị lạ vào hệ thống xe, họ có thể vô tình mở đường cho các phần mềm độc hại (malware) xâm nhập. Khái niệm "juice jacking" – hình thức tấn công thông qua cổng sạc USB – đã lan sang cả lĩnh vực ô tô thông minh. 

Hệ thống giải trí trên xe thường có khả năng đọc, sao chép hoặc lưu trữ tạm thời các dữ liệu từ điện thoại, bao gồm danh bạ, lịch sử cuộc gọi và vị trí GPS. Nếu thiết bị cắm vào chứa mã độc, các dữ liệu cá nhân này có thể bị trích xuất mà người lái không hề hay biết. Thực tế, đã có những vụ việc ghi nhận xe bị tấn công thông qua USB cắm ngoài bằng file độc hại.

Người dùng tuyệt đối không sử dụng USB lạ, đặc biệt là các thiết bị nhặt được, mượn từ người khác hoặc không rõ nguồn gốc. Khi sạc điện thoại, nên dùng cáp sạc chặn dữ liệu (data blocker cable) – loại dây chỉ truyền điện, không truyền dữ liệu – để ngăn chặn nguy cơ lây nhiễm phần mềm độc hại.

Nhiều người có thói quen mang theo ổ cứng ngoài chứa nhạc hoặc phim để giải trí , nhưng đây là một trong những thiết bị không nên cắm trực tiếp vào cổng USB ô tô. Nguyên nhân đầu tiên là về công suất, vì một ổ cứng cơ học cần dòng điện cao gấp 2–3 lần mức duy trì khi khởi động. Nếu cổng USB không cung cấp đủ điện, ổ cứng có thể bị ngắt đột ngột, có nguy cơ làm hỏng đầu đọc.

Ngoài ra, môi trường trong khoang xe với nhiệt độ cao, rung lắc liên tục, và sự dao động điện áp khi đề máy không phải là nơi lý tưởng cho ổ cứng, có thể làm giảm tuổi thọ linh kiện. Nhiều hệ thống giải trí không hỗ trợ ổ cứng định dạng NTFS hoặc exFAT, và việc cố gắng đọc ổ dung lượng lớn có thể khiến xe không phản hồi hoặc bị treo.

Giải pháp an toàn hơn là sao chép nội dung cần thiết sang USB nhỏ hoặc kết nối điện thoại thông minh qua Bluetooth, Apple CarPlay hay Android Auto để phát nhạc mà không cần ổ cứng ngoài.

PV (SHTT)