Vụ án Phúc Sơn: Những giọt nước mắt muộn màng

Khóc vì ăn năn và trách nhiệm còn dang dở

Vừa qua, Hội đồng xét xử Toà án nhân dân TP Hà Nội đã tuyên những mức án nghiêm khắc với 41 bị cáo trong vụ án xảy ra ở Tập đoàn Phúc Sơn và những tỉnh, thành phố liên quan. Theo đó, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn Nguyễn Văn Hậu nhận mức án nặng nhất, với tổng hình phạt lên tới 30 năm tù (mức án cao nhất với án có thời hạn) cho 3 tội danh trong vụ án. 

Các bị cáo từng là lãnh đạo đứng đầu tỉnh cũng phải chịu các mức án nghiêm khắc như: Cựu Bí thư Vĩnh Phúc (cũ) Hoàng Thị Thuý Lan nhận mức án 14 năm tù; cựu Chủ tịch Vĩnh Phúc (cũ) Lê Duy Thành nhận án 12 năm tù; cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi (cũ) Cao Khoa 7 năm tù; cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi (cũ) Lê Viết Chữ 7 năm tù… về tội “Nhận hối lộ”.

Họ từng là những cán bộ, đảng viên nắm giữ trong tay đầy trọng trách, nhưng trước vòng xoáy của kim tiền, trước những “viên đạn bọc đường”, họ đã không giữ được mình và sa vào vòng lao lý. Để rồi đến khi phải đứng trước toà, trả lời câu hỏi của Hội đồng xét xử, nhiều người đã không kìm được mà bật khóc. 

Hội đồng xét xử cho rằng, hành vi của các bị cáo trong vụ án này là rất nghiêm trọng, gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước, làm ảnh hưởng đến tính minh bạch trong đấu thầu, gây bức xúc trong quần chúng nhân dân, làm băng hoại đạo đức của một bộ phận cán bộ đảng viên. Có lẽ chính các bị cáo cũng ý thức được điều đó mà chưa cần đến lời tuyên án đanh thép của toà.

Khi được nói lời sau cùng, cựu Bí thư Hoàng Thị Thuý Lan bật khóc: “Bị cáo nhận thức rõ sai phạm, những tổn thương gây ra cho tổ chức, cho Đảng, cho nhân dân và cho gia đình. Bị cáo xin lỗi Tổng Bí thư, xin lỗi Đảng bộ, xin lỗi người dân Vĩnh Phúc”.

Nỗi đau lớn nhất với bị cáo Lan là từ ngày bị bắt, bà chưa được gặp lại người mẹ già, trong khi con nhỏ lại bị khuyết tật về mắt. “Bị cáo tha thiết xin được trở về, có cơ hội chăm sóc mẹ, nuôi con. Xin được tha thứ”. Cựu Bí thư Hoàng Thị Thuý Lan cũng cho rằng, cách duy nhất để làm vơi đi nỗi ân hận, dày vò đó là nỗ lực khắc phục toàn bộ số tiền có được từ hành vi phạm tội.

Là nhân vật chủ chốt trong vụ án, Chủ tịch Phúc Sơn – Nguyễn Văn Hậu đã rơi nước mắt nhiều lần trong quá trình xét xử. Hậu nhiều lần nhắc đến sự day rứt vì hành vi của mình mà đã kéo theo hàng chục bị cáo khác phải hầu toà, trong đó có những người mà Hậu rất kính trọng. 

Cũng giống như bị cáo Hoàng Thị Thuý Lan, nỗ lực lớn nhất mà Nguyễn Văn Hậu đã làm trong vụ án là khắc phục khoản tiền lớn, góp phần quan trọng vào việc khắc phục hoàn toàn hậu quả của vụ án là 1.160 tỷ đồng. Đến khi được Hội đồng xét xử tạo điều kiện để giao dịch 196 lô đất, thu về 768 tỷ đồng khắc phục hoàn toàn hậu quả của vụ án, Hậu cho biết đã “khóc vì mừng”.

Nói lời sau cùng, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn trình bày: "Đêm qua bị cáo chỉ ngủ được 1-2 tiếng, nằm quay phải, khóc ướt hết tay phải; nằm quay trái, khóc ướt tay bên trái. Tôi khóc vì mừng. Cảm ơn tòa, Viện kiểm sát đã tạo điều kiện cho tôi khắc phục hoàn toàn hậu quả vụ án. Cái này là tình tiết giảm nhẹ, mong tòa cân nhắc cho 40 bị cáo còn lại vì tôi mà phải chịu trách nhiệm”. 

Hậu cũng từng bật khóc khi nhắc về tuổi thơ nghèo khó, về những lời cha dạy về cách sống và hành trình thiện nguyện giúp đỡ người nghèo. Nhưng những giọt nước mắt ấy, sau cùng không thể thay đổi bản án tương xứng với tội danh mà Nguyễn Văn Hậu đã vi phạm, gồm các tội “Đưa hối lộ; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Nước mắt không che mờ được tội lỗi

Từng là người đứng đầu chính quyền một tỉnh, bị cáo Đặng Văn Minh (cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi) cũng bật khóc khi trình bày với toà. Theo đó, bị cáo Đặng Văn Minh khai từng giữ chức Giám đốc Sở GTVT từ năm 2016, sau đó được bầu làm Phó Chủ tịch rồi Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi. Ông Minh cho biết đã nhiều lần nhận tiền từ Hậu với tổng cộng 22 tỷ đồng và 200.000 USD, kèm lời nhắn "Nhờ anh gửi cho lãnh đạo tỉnh, anh xử lý sao cho hài hòa".

Đến những lời cuối, ông Đặng Văn Minh bật khóc khi nhắc lại 33 năm cống hiến, phấn đấu cho tỉnh nhà nhưng vì “một phút không suy nghĩ mà đánh mất tất cả”. Cựu Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi khóc nức nở tại toà, đến nỗi chủ toạ phải lên tiếng trấn an để bị cáo tiếp tục trình bày nốt phần còn dang dở. Ở phần tuyên án, ông Đặng Văn Minh bị tuyên 8 năm tù về tội “Nhận hối lộ”.

Theo cáo trạng và diễn biến phiên toà, trong quá trình triển khai dự án, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn đã hối lộ cựu Bí thư Tỉnh uỷ Vĩnh Phúc 3 lần với tổng số tiền 25 tỉ đồng và 1 triệu USD. Tuy nhiên, tại phiên toà bị cáo Nguyễn Văn Hậu đã khai đưa cho bị cáo Hoàng Thị Thuý Lan 4 lần. Trong đó, một lần là 20 tỉ đồng; đến tháng 3/2021 đưa thêm 1 triệu USD và đến đầu năm 2022 đưa thêm 20 tỉ đồng (chia 2 lần, mỗi lần 10 tỉ đồng).

Nguyễn Văn Hậu trình bày, lần đầu tiên đưa tiền qua thư ký của bị cáo Hoàng Thị Thuý Lan; 3 lần sau đó tại nhà riêng của cựu Bí thư Vĩnh Phúc. Trong 4 lần đưa tiền, 2 lần Hậu bỏ tiền vào vali, 2 lần để vào túi xách của ngân hàng.

Bên cạnh đó, bị cáo này cũng khai đã đưa cho cựu chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc Lê Duy Thành 20 tỉ đồng và 1,3 triệu USD; Phạm Hoàng Anh, cựu phó Bí thư Tỉnh ủy, cựu giám đốc Sở Xây dựng 400 triệu đồng và 20.000 USD; Nguyễn Văn Khước, cựu phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc 20.000 USD và 3 tỉ đồng; Hoàng Văn Nhiệm, cựu phó Giám đốc Sở Tài chính Vĩnh Phúc, 1,45 tỉ đồng; Chu Quốc Hải, cựu phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Vĩnh Phúc, 20.000 USD và 100 triệu đồng.

Tại 2 dự án ở Quảng Ngãi, bị cáo Hậu khai đã có trao đổi, thỏa thuận cơ chế với Đặng Văn Minh, cựu chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi (thời điểm đó là giám đốc Sở Giao thông vận tải Quảng Ngãi). Qua đó, 2 bên thỏa thuận doanh nghiệp của Hậu sẽ chi 5% giá trị hợp đồng sau thuế cho các cựu lãnh đạo tỉnh này. Qua đó trong quá trình triển khai các dự án ở tỉnh này, Hậu đã đưa 4 lần tổng số 22 tỉ đồng cho bị cáo Đặng Văn Minh để cựu giám đốc Sở Giao thông vận tải Quảng Ngãi phân bổ cho lãnh đạo của tỉnh Quảng Ngãi.

Theo lời khai của Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn Nguyễn Văn Hậu, trong quá trình điều tra, bị cáo đã nhận thức rõ sai phạm của mình, cáo trạng nêu không oan sai, đúng người, đúng tội. Quá trình đối chiếu với các bị cáo khác khai, bị cáo Nguyễn Văn Hậu thấy các con số là chính xác.