Cách đây 40 năm, vào tháng 5-1977, tại căn cứ không quân ở Podmoskovsky, nguyên mẫu công nghệ T-10-1 (tiền thân của dòng máy bay chiến đấu Su-27) đã thực hiện chuyến bay thử đầu tiên. Đây được coi là dòng máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 đầu tiên của Liên bang Xô Viết. 

Cách đây 40 năm, vào tháng 5-1977, tại căn cứ không quân ở Podmoskovsky, nguyên mẫu công nghệ T-10-1 (tiền thân của dòng máy bay chiến đấu Su-27) đã thực hiện chuyến bay thử đầu tiên. Đây được coi là dòng máy bay chiến đấu thế hệ thứ 4 đầu tiên của Liên bang Xô Viết. 7 năm sau đó, từ nguyên mẫu T-10, các máy bay chiến đấu Su-27 đã được sản xuất hàng loạt và trang bị cho Không quân Xô Viết. Từ đó tới nay, “gia đình máy bay chiến đấu S-27” đã có hàng loạt biến thể khác nhau và trở thành một trong những dòng máy bay chiến đấu thành công nhất trong lịch sử hàng không thế giới hiện đại.

Một trong nguyên mẫu thử nghiệm công nghệ T-10 đầu tiên. Nó hiện được trưng bày tại Bảo tàng Không quân tại Podmoskovsky. Không lâu sau các chuyến bay thử nghiệm, các chuyên gia Sukhoi nhận ra những giải pháp công nghệ từ thập kỷ 1960 áp dụng trên nguyên mẫu T-10 đã lỗi thời và toàn bộ khung thân máy bay sau đó được thiết kế lại. 

Kết quả việc thiết kế lại khung thân và định hình lại hình dáng chuẩn của máy bay Su-27 như chúng ta biết tới hiện nay xuất hiện vào năm 1984 với hai phiên bản chính là Su-27P và Su-27C. Trong ảnh: Một chiếc Su-27P thuộc Trung tâm Đào tạo phi công tại Lipetsk. 

Thiết kế hoàn toàn mới của máy bay Su-27 với vai trò là máy bay tiêm kích tiền tuyến giúp nâng cao khả năng tác chiến của Không quân Nga ở cấp độ chiến thuật. 

Biến thể hai chỗ ngồi của máy bay Su-27 với tên mã Su-27UB xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1986. Đây chính là thiết kế gốc của phiên bản Su-30 xuất hiện sau này. Trong ảnh: Hai máy bay Su-27UB của đội biểu diễn Kỵ sĩ Nga. 

Từ giữa những năm 2000, với yêu cầu mới về cả kỹ-chiến thuật và công nghệ, các máy bay Su-27 bắt đầu được hiện đại hóa. Bên cạnh nhiệm vụ tiêm kích, máy bay được nâng cấp hệ thống điện tử, vũ khí và khả năng tác chiến không đối đất bằng các dòng bom, tên lửa tấn công chính xác cao. 

Từ đầu những năm 1980, máy bay Su-27 được chọn là dòng máy bay tiêm kích trên hạm chủ lực của Hải quân Xô Viết và phiên bản Su-27K (sau này là Su-33) ra đời. Tuy nhiên, với sự tan vỡ của Liên Xô, chương trình này đã bị đóng băng và chỉ có một số nhỏ máy bay Su-33 thuộc các lô sản xuất hạn chế trang bị trên tuần dương hạm tên lửa mang máy bay Admiral Kuznetsov của Hải quân Nga. 

Cùng thời điểm những năm đầu thập niên 1980, Sukhoi bắt đầu phát triển biến thể mới của máy bay Su-27 với tên mã Su-27M với đặc trưng có thêm bào khí ở phía mũi máy bay. Đây chính là nền tảng công nghệ của máy bay Su-35 sau này. 

Một những thành công thương mại lớn nhất của “gia đình máy bay chiến đấu Su-27” là hợp đồng quy mô lớn cung cấp máy bay Su-27SK cho Trung Quốc. Đây là tiền đề cho hàng loạt hợp đồng xuất khẩu Su-27, Su-30MK (biến thể thương mại) với cấu hình mở cho hàng loạt quốc gia khác nhau trên thế giới, trong đó nổi tiếng nhất là biến thể Su-30MKI dành cho Không quân Ấn Độ. Trong ảnh: Một chiếc Su-30MK tại triển lãm MAKS-2007 ở Zhukovsky. 

Để tối ưu theo nhu cầu của khách hàng và giảm giá sản phẩm ở mức cạnh tranh nhất, nhà máy sản xuất máy bay Komsomolsk-on-Amur đã giới thiệu phiên bản Su-30MK được đơn giản hóa một số tính năng và tập trung khả năng tác chiến vào một lĩnh vực theo yêu cầu của quốc gia đặt hàng. Đây chính là biến thể xuất khẩu rộng rãi nhất của “gia đình máy bay chiến đấu Su-27”. 

Vào cuối những năm 2000, với sự khôi phục của nền kinh tế, Không quân Nga bắt đầu trang bị máy bay Su-30M2 dựa trên nền tảng công nghệ xuất khẩu đã được thử nghiệm. 

Kết quả cuối cùng của quá trình này là việc Không quân Nga được trang bị biến thể Su-30 nâng cấp mới nhất là Su-30SM với động cơ có thể thay đổi véc-tơ lực đẩy (TVS) và hệ thống ra-đa hàng không tân tiến. 

Cũng từ đầu những năm 2000, nhờ chương trình nâng cấp sâu máy bay Su-27 đã dẫn tới việc xuất hiện của phiên bản Su-35BM với nhiều sự khác biệt lớn so với máy bay Su-27 nguyên gốc. Thiết kế khí động học tối ưu hơn, hệ thống điện tử trên khoang mới, động cơ 117S và ra-đa N035 Irbis cùng vũ khí thế hệ mới đã biến Su-35 trở thành máy bay chiến đấu thế hệ 4++ ưu việt trên thế giới. 

Su-35S được coi là bước chuyển tiếp giữa máy bay thế hệ 4++ tới máy bay thế hệ thứ 5 PAK FA của Không quân Nga. Tính năng ưu việt kết hợp với giá thành ở mức chấp nhận được đang biến Su-35 trở thành dòng máy bay chiến đấu có tiềm năng xuất khẩu rất lớn. Đây cũng là biến thể mới nhất của “gia đình máy bay chiến đấu Su-27”. 

Theo Tuấn Sơn (Quân Đội Nhân Dân Online)