Bộ Ngoại giao Mỹ vừa chính thức lên tiếng yêu cầu Trung Quốc cho phép Đài Loan tham gia một cách đầy đủ và bình đẳng tại Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) năm 2026, sau khi Đài Loan phàn nàn rằng Bắc Kinh đã đưa ra nhiều điều kiện cản trở việc tham dự.

Hội nghị APEC 2026 dự kiến sẽ diễn ra tại thành phố Thâm Quyến (Trung Quốc) vào tháng 11, trong bối cảnh Bắc Kinh đang gia tăng sức ép cả về quân sự và ngoại giao lên Đài Loan.

Mỹ: Phải đảm bảo an toàn và bình đẳng

Ngày 5/11, một người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, các thành viên APEC đã nhất trí vào năm ngoái đối với đề nghị đăng cai của Trung Quốc. Mỹ nhấn mạnh rằng các nền kinh tế thành viên vẫn cam kết đảm bảo sự tham gia bình đẳng trong mọi hoạt động của APEC.

06-1762412691-apec-2026-washington-yeu-cau-dai-loan-duoc-tham-du-binh-dang-tai-tham-quyen-bac-bo-dieu-kien-cua-bac-kinh.jpg
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. (Nguồn: Reuters)

Mỹ tuyên bố rõ ràng: "Ưu tiên cao nhất của chúng tôi là sự an toàn và an ninh của công dân Mỹ, và chúng tôi sẽ tiếp tục thúc giục Trung Quốc thiết lập các biện pháp và giao thức an ninh để bảo đảm an toàn cho tất cả đại biểu khi tham dự các cuộc họp APEC tại Trung Quốc."

Washington khẳng định sự tham gia đầy đủ và bình đẳng của mọi nền kinh tế thành viên APEC – bao gồm cả Đài Loan (được gọi là Đài Bắc Trung Hoa trong diễn đàn này) – phải phù hợp với các hướng dẫn, quy tắc và thông lệ đã được thiết lập. Mỹ nhấn mạnh điều này đã được Trung Quốc xác nhận trong đề nghị đăng cai năm 2026.

Phản ứng của Đài Loan và điều kiện từ Bắc Kinh

Diễn đàn APEC là một trong số ít các diễn đàn quốc tế mà Đài Loan được tham gia. Tuy nhiên, Đài Loan không cử lãnh đạo vùng lãnh thổ dự hội nghị cấp cao để tránh gây ra các vấn đề chính trị với Bắc Kinh.

Tuần này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tái khẳng định rằng việc Đài Loan tham gia các hoạt động APEC phải tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc "Một Trung Quốc".

Đáp lại, Đài Loan hôm 5/11 cho biết Bắc Kinh đã "thêm nhiều điều kiện" vào việc tham dự Hội nghị APEC ở Thâm Quyến, đi ngược lại cam kết cho phép tham gia "bình đẳng". Đặc biệt, Đài Loan bày tỏ lo ngại về vấn đề an toàn của những người tham dự. Chính quyền Đài Loan cũng khẳng định Bắc Kinh không có quyền đại diện hoặc lên tiếng thay cho hòn đảo này trên trường quốc tế.

Được biết, lần gần nhất Trung Quốc đăng cai APEC là vào năm 2014, khi quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan còn thuận lợi hơn. Trước đó, vào năm 2001, Đài Loan từng tẩy chay Hội nghị APEC tại Trung Quốc vì bất đồng về việc ai có thể đại diện tham dự.

QT (SHTT)